goldfish-models/goldfish-data · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 1 96.5k
Абри аҩыза ақәҵара аднакылоит Аԥсны Жәлар Реизара, Аԥсны Иреиҳаӡоу Аӡбара аихшьала шьаҭас иҟаҵаны, иҳау бжьыла, маӡа бжьыҭирала.
АХӘҬАҶ 65. Аԥсны Ахада ианааиҭахыу аамҭазы имаҵура аанижьыр илшоит. Имаҵура ааныжьра азҵаара аӡбоит Аԥсны Жәлар Реизара. Аӡбара рыдыркылоит ахԥа рыҩхәҭак ирыҵаркуа абыжьқәа рыла.
АХӘҬАҶ 66. Аԥсны Ахада дамырхыр, иԥсҭазаара далҵыр, имаҵура нижьыр ма изинмчхарақәеи иусқәеи рынагӡара илымшар, урҭ иусқәа ыиасуеит Аԥсны Ахада Ихаҭыԥуаҩ иахь. Аԥсны Ахадагьы, уи Ихаҭыԥуаҩгьы рмаҵура иамырхыр, иԥсыр, рмаҵура аанрыжьыр, ма Аԥсны Ахада иусқәа рынагӡара рылымшар, урҭ аусқәа ыиасуеит Аԥсны Аԥыза-министр иахь. Аԥсны Ахада иусқәа рынагӡара ари ахәҭа3 аҿы еиқәыԥхьаӡоу аӡәгьы илымшар, урҭ аусқәа ыиасуеит Жәлар Реизара Аиҳабы иахь.
АХӘҬАҶ 67. Аԥсны Ахада иусқәа назыгӡо ауаҩы изинмчхарақәа амч рымоуп, Аԥсны Ахада иусқәа рынагӡара илзмыршо амзызқәа аԥыххаанӡа, ма Аԥсны Ахада ҿыц далырхаанӡа.
Аԥсны Ахада ҿыц иалхрақәа мҩаԥгахароуп хымыз рыҩнуҵҟала. Убысҟан Аԥсны Ахада иусқәа назыгӡо азин имаӡам ареферендум рылаҳәара, Аԥсны Аконституциа арҽеирақәеи аиҭахәаԥшреи ирызку ажәалагалақәа рықәыргылара.
АХӘБАТӘИ АХЫ. АӠБАРАТӘ МЧРА
АХӘҬАҶ 68. Азинӡбара Аԥсны иназыгӡо аӡбара мацароуп.
Анхамҩатә еимакрақәа еилнаргоит Аиныршәаратә ӡбара.
Аӡбареиҿкаара Аԥсны ишьақәыргылахоит конституциатә закәанла.
АХӘҬАҶ 69. ӡбаҩцәас иҟалар ХӘҬАҶ 70. Аӡбаҩ иусқәа рынагӡара иалеигӡар ҟалом иарбанзаалак даҽа ҳәынҭқарратә маҵурак ма аџьаԥса зхыршәаауа иарбанзаалак усурак, арҵаҩратә, анаукатә, арҿиаратә усқәа ракәымзар.
Аӡбаҩцәа иазалху аҿҳәарақәа рзы иранаршьоит рџьабааԥса аԥара Аԥсны Аҳәынҭқарра аҟнытә.
АХӘҬАҶ 71. Аӡбаҩцәа алырхуеит хәы-шықәса ҿҳәарас ирыҭаны. Аӡбаҩцәа лакьысра рықәым, ихьыԥшым, Аконституциеи Аԥсны азакәанқәеи роуп знапаҵаҟа иҟоу.
Аӡбаҩ ашьауӷатә ҭакԥхықәра идҵара залшом закәанла иҳәаақәҵамкәа.
Аӡбаҩ изинмчхарақәа имхра ма раанкылара залшом, закәанла ишьақәыргылоу ҵаҵӷәык амамкәа.
АХӘҬАҶ 72. Аусқәа реилыргара аӡбарақәа зегьы рҟны иаартны имҩаԥысуеит, закәанла ишьақәыргылоу хҭысқәак ианрыхәаԥшуа ада.
Аӡбарарҿиара мҩаԥысуеит иалахәу наҟ-ааҟ реиндаҭлареи зинла реиҟарареи шьаҭас иаманы.
АХӘҬАҶ 73. Аԥсны аӡбаратә мчра иреиҳаӡоу усбарҭас иамоуп Иреиҳаӡоу Аӡбара.
Аԥсны Иреиҳаӡоу Аӡбара4
1) ирыхәаԥшуеит аусқәа Аԥсны Ахадеи, Жәлар Реизареи, иара убас аҳәынҭқарратә мчра егьырҭ аусбарҭақәеи ма аҭыԥантәи ахаланапхгара усбарҭақәеи ирыдыркылаз ақәҵарақәа Аконституциа рақәшәареи рақәымшәареи ирыдҳәалоу азҵаарақәа зегьы рыла;
2) ирыхәаԥшуеит аҳәынҭқарреи аҭыԥантәи ахаланапхгара аусбарҭақәеи рыбжьара ицәырҵуа аимакқәа ирыдҳәалоу аусқәа;
3) ирыхәаԥшуеит алхрақәа рылҵшәақәеи алхрақәа рымҩаԥгашьеи ирызку аусқәа;
4) азин амоуп иаӡбар иарбанзаалак аимакқәа, мамзаргьы агәаанагара аҳәар Аконституциа иадҳәалоу азҵаарақәа ирызкны;
5) имҩаԥнагоит ашьауӷатә, атәылауаҩратә, анапхгаратә ӡбарарҿиара;
6) Аԥсны аӡбарақәа зегьы ирыӡбаз аусқәа азакәан рақәшәара иашьклаԥшуеит;
7) аӡбарақәа зегьы ирнаҭоит аусӡбаратә еиҿкаарақәа раан изықәныҟәаша анапхгаратә еилкаарақәа.
АХӘҬАҶ 74. Аԥсны аӡбарақәа рықәҵарақәа шьҭырхуеит Аԥсны Аҳәынҭқарра ахьӡала.
АХӘҬАҶ 75. Аԥсны Апрокурор Хадеи уи инапаҵаҟа иҟоу апрокурорцәеи4
ацәгьауратә усқәа реилыргара азакәан иахьынӡақәшәо иашьклаԥшуеит;
иадгылоит аҳәынҭқарратә харадҵара аӡбараҿы;
аӡбара иаларгалоит Аԥсни уи атәылауааи рыхьчара иазку ашшыԥхьыӡқәа;
аҳәынҭқарратә усбарҭақәеи, аҭыԥантәи ахаланапхгаратә усбарҭақәеи, амаҵурауааи закәандарала еиқәдыршәаз анҵақәа раԥыхра ма рыриашара азҵаара ықәдыргылоит.
Аԥсны Аҳәынҭқарра апрокуратура аусбарҭақәа ирымоуп иаку аилазаара, урҭ рзинмчхарақәа мҩаԥыргоит иарбанзаалак даҽа мчрақәак ирхьыԥшымкәа.
АХӘҬАҶ 76. Аԥсны Апрокурор Хада имаҵура иаҭареи иамхреи мҩаԥнагоит Аԥсны Жәлар Реизара Аԥсны Ахада иажәалагалала.
Егьырҭ апрокурорцәа рмаҵура иеиҭоит Аԥсны Апрокурор Хада.
АХӘҬАҶ 77. Апрокуратура аусбарҭақәа рзинмчхарақәеи, реиҿкаареи, русуреи ҳәаақәнаҵоит азакәан.
АФБАТӘИ АХЫ. АҬЫԤАНТӘИ АХАЛАНАПХГАРА
АХӘҬАҶ 78. Аҭыԥантәи ахаланапхгара мҩаԥгахоит араионқәеи ақалақьқәеи, егьырҭ аиланхарҭақәеи рҟны.
АХӘҬАҶ 79. Аҭыԥантәи ахаланапхгара атәылауаа имҩаԥыргоит рхатәгәаԥхара ишиашоу аиҭаҳәарала ма аҭыԥантәи ахаланапхгара алхратә усбарҭақәа рыла.
Аԥсны ақалақьқәеи араионқәеи рҟны анагӡаратә мчрақәа рхадацәа Аԥсны Ахада иалихуеит аҭыԥантәи ахаланапхгара аилазаара аҟнытә.
Аҭыԥантәи ахаланапхгара аилазаара аиҿкаареи азинмчхарақәеи шьақәыргылахоит закәанла.
АХӘҬАҶ 80. Аҭыԥантәи ахаланапхгара аусбарҭақәа ишьақәдыргылоит аҭыԥантәи абиуџьет, аҭыԥантәи ашәахтәқәеи, аԥаралхрақәеи рнапаҿы иҟоуп, ишырҭаху рхы иадырхәоит аҭыԥантәи амал, ирыхьчоит ауаажәларратә еиҿкаара, иҳәаақәырҵоит дара рыҩнуҵҟатә еилазаара, иара убас ирыӡбоит аекономикатә, асоциалтә уҳәа дара рҳәаақәа ирҭаӡо, егьырҭ аҳәынҭқарратә усбарҭақәак ирыҵарымкуа азҵаарақәа.
АХӘҬАҶ 81. Абри Аконституциеи азакәанқәеи рыла ишьақәыргылоу аҭыԥантәи ахаланапхгара азинқәа рыԥкра аҳәынҭқарратә усбарҭақәа ирылшом. Аҭыԥантәи ахаланапхгара закәанла имҩаԥнаго аусқәа аҽрылагалара залшом.
АХӘҬАҶ 82. Аҭыԥантәи ахаланапхгара усӡбарала ахыхьчара иақәиҭуп, азинмчхарақәа ахы иақәиҭны, ԥықәсларада имҩаԥнагаларц азы.
АБЫЖЬБАТӘИ АХЫ. АКОНСТИТУЦИАТӘ РИАШАРАҚӘЕИ АКОНСТИТУЦИА АИҬАХӘАԤШЫШЬАҚӘЕИ
АХӘҬАҶ 83. Аԥсны Аконституциа аиҭахәаԥшреи ариашареи рызҵаарақәа рықәыргылара рылшоит Аԥсны Ахада, Аԥсны Жәлар Реизара, Аԥсны Иреиҳаӡоу Аӡбара, Аԥсны Апрокурор Хада.
АХӘҬАҶ 84. Аԥсны Аконституциа ариашарақәа рыдыркылоит Аԥсны бжьқәа рыла.
Поправки о местном самоуправлении (2016)
Поправка к главе 2 (2016)
Курити́ба () — ақалақь Бразилиаҟны ауп.
Маиҟәаԥ (, ) — Адыгатәыла иаҳҭнықалақьуп.
Шәача () — Урыстәыла ақалақь.
Қарҭ ( [Ҭбилиси] — «аӡырԥха» иаанагоит) – Қырҭтәыла Аҳәынҭқарратеи аҳҭнықалақьыуп.
Мэрия города Тбилиси
Символика, история, информация и многое другое о Тбилиси
Тбилиси в энциклопедии «Кругосвет»
Путеводитель «Тифлисъ и его окрестности» 1913 год
Курув (, ) — Польша ақыҭа.
Қәҭешь () — уажәы Қырҭтәыла иҟоу ақалақь, Имереҭи агәы.
Итерзен (; [ˈyːtɐzən]) — Германиа ақалақь. Атерриториа — ; иаланхо — .
Коньсковоля (, ) — Польша ақыҭоуп.
Европа — аконтинент.
Аҩнуҵҟатәи Қарҭли атәылаҿацә ().
Атерриториа – .
Атәылаҿацә иаланхо – .
Ақалақь Гәар иаҳҭнықалақьуп.
Имереҭи атәылаҿацә ().
Ақалақь Қәҭешь иаҳҭнықалақьуп.
Imereti.com - The Guide to Imereti, Georgia, Sakartvelo
Самцхе-Џьавахеҭи атәылаҿацә ().
Ақалақь Ахалцых иаҳҭнықалақьуп.
Гыртәыла-Аҩадатәи Шәантәыла ма Агырны-Хыхьтәи Шәаны тәылаҿацәк ().
Тәылаҿацәк иаланхо – .
Ақалақь Жәыргьыҭ иаҳҭнықалақьуп.
Official web-site Samegrelo-Zemo Svaneti
Раҷа-Лечхумии Аладатәи Шәантәылеи атәылаҿацә ().
Ақалақь Амбролаур иаҳҭнықалақьуп.
Мцхеҭа-Мҭианеҭи атәылаҿацә ().
Ақалақь Мцхеҭа иаҳҭнықалақьуп.
Гуриа атәылаҿацә ().
Ақалақь Уажәыргьаҭ иаҳҭнықалақьуп.
Ҵаҟатәи Қарҭли атәылаҿацә ().
Атерриториа — .
Атәылаҿацә иаланхо — .
Ақалақь Русҭау иаҳҭнықалақьуп.
Кахеҭи атәылаҿацә ().
Ақалақь Ҭелау иаҳҭнықалақьуп.
Аҷартәылатәи Автономтә Республика ().
Ареспублика иаланхо – .
Ақалақь Баҭым иаҳҭнықалақьуп.
Очамчыра араион (азыркьаҿра: Очраион иаланхо – .
Ақалақь Очамчыра иаҳҭнықалақьуп.
Очамчыратәи араион ақыҭақәауп:
Гал араион (азыркьаҿра: Гал. ар-н) — Аԥсны Аҳәынҭқарра ируакуп. Аҳәаақәа: аҩада — ашьхара; амрагыларахь — Жәыргьыҭ араион, Егры аӡы; Алада — Амшын; амраҭашәарахь — Ахәри аӡы, Очамчыра араион.
Араион иаланхо .
Ақалақь Гал иаҳҭнықалақьуп.
Тҟәарчал араион (азыркьаҿра: Тҟә ҟәарчал иаҳҭнықалақьуп.
Га́гра араио́н, Га́гратәи араио́н (азыркьаҿра: Гагра ар-он; ) — Аԥсны Аҳәынҭқарра ируакуп. Гагра — административтә центр.
Гагра араион аҳәаақәа: аҩада — ашьхақәа, Аԥсныи Урыстәылеи рҳәаа, Ԥсоу аӡиас. Ажәытә, Жәҩакәареи Бзыԥ аӡи рыбжьара Бзыԥын иаҵанакуан, Жәаҩакәара анаҩс наҟ Ԥсоу аганахь асаӡқәа ирыдыԥхьаӡалан, амҳаџьырра ашьҭахь, аурысқәа, ари адгьыл Урыстәыла иадырҵеит «Пиленковская волость» ҳәа иашьҭан.
1904 шықәсазы Гагреи уи акәша-мыкәша иҟоу адгьылқәагь апринц Ольденбургскии дызхылаԥшуаз, Аԥсны «Сухумский округ» ҳәа изышьҭаз иалхны Шәачатәи аокруг иаларҵеит, 1917 шықәсазы уи аҭыԥахь ирхынҳәын. Аԥсны аиҳабыра рыбзоурала Гагреи Ԥсоуи ирыбжьанакыз «Пиленковская волость» иара убас Аԥсны иазырхынҳәын 1929 шықәсазы. Убри ашьҭахь ауп Гагра араион хазы ианышьақәагылагь. Уи иахьа еиднакылоит ақалақь Гагра, ақалақь ҟазшьа змоу аҳаблақәа — Пицундеи, Цандрыԥшьи, иара убас жәеиза қытеи — Алаҳаӡы, Хышәҳа, Бзыԥ, Ԥсахара, Гьечрыԥшь, Лӡаа, Маҳадыр, Мқьалрыԥшь, Ҳашԥсы, Амзара, Арасахәы.
Аҟәа араион (азыркьаҿра: Аҟәа ар-он) — Аԥсны Аҳәынҭқарра ируакуп. Аҳәаақәа: аҩада — Ҟарачы-Черқьезтәи ареспублика; амрагыларахь — Кьалашәыр аӡы, Гәылрыԥшь араион; Алада — Амшын еиқәа; амраҭашәарахь — Гәдоуҭа араион.

Абри аҩыза ақәҵара аднакылоит Аԥсны Жәлар Реизара, Аԥсны Иреиҳаӡоу Аӡбара аихшьала шьаҭас иҟаҵаны, иҳау бжьыла, маӡа бжьыҭирала.

АХӘҬАҶ 65. Аԥсны Ахада ианааиҭахыу аамҭазы имаҵура аанижьыр илшоит. Имаҵура ааныжьра азҵаара аӡбоит Аԥсны Жәлар Реизара. Аӡбара рыдыркылоит ахԥа рыҩхәҭак ирыҵаркуа абыжьқәа рыла.

АХӘҬАҶ 66. Аԥсны Ахада дамырхыр, иԥсҭазаара далҵыр, имаҵура нижьыр ма изинмчхарақәеи иусқәеи рынагӡара илымшар, урҭ иусқәа ыиасуеит Аԥсны Ахада Ихаҭыԥуаҩ иахь. Аԥсны Ахадагьы, уи Ихаҭыԥуаҩгьы рмаҵура иамырхыр, иԥсыр, рмаҵура аанрыжьыр, ма Аԥсны Ахада иусқәа рынагӡара рылымшар, урҭ аусқәа ыиасуеит Аԥсны Аԥыза-министр иахь. Аԥсны Ахада иусқәа рынагӡара ари ахәҭа3 аҿы еиқәыԥхьаӡоу аӡәгьы илымшар, урҭ аусқәа ыиасуеит Жәлар Реизара Аиҳабы иахь.

АХӘҬАҶ 67. Аԥсны Ахада иусқәа назыгӡо ауаҩы изинмчхарақәа амч рымоуп, Аԥсны Ахада иусқәа рынагӡара илзмыршо амзызқәа аԥыххаанӡа, ма Аԥсны Ахада ҿыц далырхаанӡа.

Аԥсны Ахада ҿыц иалхрақәа мҩаԥгахароуп хымыз рыҩнуҵҟала. Убысҟан Аԥсны Ахада иусқәа назыгӡо азин имаӡам ареферендум рылаҳәара, Аԥсны Аконституциа арҽеирақәеи аиҭахәаԥшреи ирызку ажәалагалақәа рықәыргылара.

АХӘБАТӘИ АХЫ. АӠБАРАТӘ МЧРА

АХӘҬАҶ 68. Азинӡбара Аԥсны иназыгӡо аӡбара мацароуп.

Анхамҩатә еимакрақәа еилнаргоит Аиныршәаратә ӡбара.

Аӡбареиҿкаара Аԥсны ишьақәыргылахоит конституциатә закәанла.

АХӘҬАҶ 69. ӡбаҩцәас иҟалар ХӘҬАҶ 70. Аӡбаҩ иусқәа рынагӡара иалеигӡар ҟалом иарбанзаалак даҽа ҳәынҭқарратә маҵурак ма аџьаԥса зхыршәаауа иарбанзаалак усурак, арҵаҩратә, анаукатә, арҿиаратә усқәа ракәымзар.

Аӡбаҩцәа иазалху аҿҳәарақәа рзы иранаршьоит рџьабааԥса аԥара Аԥсны Аҳәынҭқарра аҟнытә.

АХӘҬАҶ 71. Аӡбаҩцәа алырхуеит хәы-шықәса ҿҳәарас ирыҭаны. Аӡбаҩцәа лакьысра рықәым, ихьыԥшым, Аконституциеи Аԥсны азакәанқәеи роуп знапаҵаҟа иҟоу.

Аӡбаҩ ашьауӷатә ҭакԥхықәра идҵара залшом закәанла иҳәаақәҵамкәа.

Аӡбаҩ изинмчхарақәа имхра ма раанкылара залшом, закәанла ишьақәыргылоу ҵаҵӷәык амамкәа.

АХӘҬАҶ 72. Аусқәа реилыргара аӡбарақәа зегьы рҟны иаартны имҩаԥысуеит, закәанла ишьақәыргылоу хҭысқәак ианрыхәаԥшуа ада.

Аӡбарарҿиара мҩаԥысуеит иалахәу наҟ-ааҟ реиндаҭлареи зинла реиҟарареи шьаҭас иаманы.

АХӘҬАҶ 73. Аԥсны аӡбаратә мчра иреиҳаӡоу усбарҭас иамоуп Иреиҳаӡоу Аӡбара.

Аԥсны Иреиҳаӡоу Аӡбара4

1) ирыхәаԥшуеит аусқәа Аԥсны Ахадеи, Жәлар Реизареи, иара убас аҳәынҭқарратә мчра егьырҭ аусбарҭақәеи ма аҭыԥантәи ахаланапхгара усбарҭақәеи ирыдыркылаз ақәҵарақәа Аконституциа рақәшәареи рақәымшәареи ирыдҳәалоу азҵаарақәа зегьы рыла;

2) ирыхәаԥшуеит аҳәынҭқарреи аҭыԥантәи ахаланапхгара аусбарҭақәеи рыбжьара ицәырҵуа аимакқәа ирыдҳәалоу аусқәа;

3) ирыхәаԥшуеит алхрақәа рылҵшәақәеи алхрақәа рымҩаԥгашьеи ирызку аусқәа;

4) азин амоуп иаӡбар иарбанзаалак аимакқәа, мамзаргьы агәаанагара аҳәар Аконституциа иадҳәалоу азҵаарақәа ирызкны;

5) имҩаԥнагоит ашьауӷатә, атәылауаҩратә, анапхгаратә ӡбарарҿиара;

6) Аԥсны аӡбарақәа зегьы ирыӡбаз аусқәа азакәан рақәшәара иашьклаԥшуеит;

7) аӡбарақәа зегьы ирнаҭоит аусӡбаратә еиҿкаарақәа раан изықәныҟәаша анапхгаратә еилкаарақәа.

АХӘҬАҶ 74. Аԥсны аӡбарақәа рықәҵарақәа шьҭырхуеит Аԥсны Аҳәынҭқарра ахьӡала.

АХӘҬАҶ 75. Аԥсны Апрокурор Хадеи уи инапаҵаҟа иҟоу апрокурорцәеи4

ацәгьауратә усқәа реилыргара азакәан иахьынӡақәшәо иашьклаԥшуеит;

иадгылоит аҳәынҭқарратә харадҵара аӡбараҿы;

аӡбара иаларгалоит Аԥсни уи атәылауааи рыхьчара иазку ашшыԥхьыӡқәа;

аҳәынҭқарратә усбарҭақәеи, аҭыԥантәи ахаланапхгаратә усбарҭақәеи, амаҵурауааи закәандарала еиқәдыршәаз анҵақәа раԥыхра ма рыриашара азҵаара ықәдыргылоит.

Аԥсны Аҳәынҭқарра апрокуратура аусбарҭақәа ирымоуп иаку аилазаара, урҭ рзинмчхарақәа мҩаԥыргоит иарбанзаалак даҽа мчрақәак ирхьыԥшымкәа.

АХӘҬАҶ 76. Аԥсны Апрокурор Хада имаҵура иаҭареи иамхреи мҩаԥнагоит Аԥсны Жәлар Реизара Аԥсны Ахада иажәалагалала.

Егьырҭ апрокурорцәа рмаҵура иеиҭоит Аԥсны Апрокурор Хада.

АХӘҬАҶ 77. Апрокуратура аусбарҭақәа рзинмчхарақәеи, реиҿкаареи, русуреи ҳәаақәнаҵоит азакәан.

АФБАТӘИ АХЫ. АҬЫԤАНТӘИ АХАЛАНАПХГАРА

АХӘҬАҶ 78. Аҭыԥантәи ахаланапхгара мҩаԥгахоит араионқәеи ақалақьқәеи, егьырҭ аиланхарҭақәеи рҟны.

АХӘҬАҶ 79. Аҭыԥантәи ахаланапхгара атәылауаа имҩаԥыргоит рхатәгәаԥхара ишиашоу аиҭаҳәарала ма аҭыԥантәи ахаланапхгара алхратә усбарҭақәа рыла.

Аԥсны ақалақьқәеи араионқәеи рҟны анагӡаратә мчрақәа рхадацәа Аԥсны Ахада иалихуеит аҭыԥантәи ахаланапхгара аилазаара аҟнытә.

Аҭыԥантәи ахаланапхгара аилазаара аиҿкаареи азинмчхарақәеи шьақәыргылахоит закәанла.

АХӘҬАҶ 80. Аҭыԥантәи ахаланапхгара аусбарҭақәа ишьақәдыргылоит аҭыԥантәи абиуџьет, аҭыԥантәи ашәахтәқәеи, аԥаралхрақәеи рнапаҿы иҟоуп, ишырҭаху рхы иадырхәоит аҭыԥантәи амал, ирыхьчоит ауаажәларратә еиҿкаара, иҳәаақәырҵоит дара рыҩнуҵҟатә еилазаара, иара убас ирыӡбоит аекономикатә, асоциалтә уҳәа дара рҳәаақәа ирҭаӡо, егьырҭ аҳәынҭқарратә усбарҭақәак ирыҵарымкуа азҵаарақәа.

АХӘҬАҶ 81. Абри Аконституциеи азакәанқәеи рыла ишьақәыргылоу аҭыԥантәи ахаланапхгара азинқәа рыԥкра аҳәынҭқарратә усбарҭақәа ирылшом. Аҭыԥантәи ахаланапхгара закәанла имҩаԥнаго аусқәа аҽрылагалара залшом.

АХӘҬАҶ 82. Аҭыԥантәи ахаланапхгара усӡбарала ахыхьчара иақәиҭуп, азинмчхарақәа ахы иақәиҭны, ԥықәсларада имҩаԥнагаларц азы.

АБЫЖЬБАТӘИ АХЫ. АКОНСТИТУЦИАТӘ РИАШАРАҚӘЕИ АКОНСТИТУЦИА АИҬАХӘАԤШЫШЬАҚӘЕИ

АХӘҬАҶ 83. Аԥсны Аконституциа аиҭахәаԥшреи ариашареи рызҵаарақәа рықәыргылара рылшоит Аԥсны Ахада, Аԥсны Жәлар Реизара, Аԥсны Иреиҳаӡоу Аӡбара, Аԥсны Апрокурор Хада.

АХӘҬАҶ 84. Аԥсны Аконституциа ариашарақәа рыдыркылоит Аԥсны бжьқәа рыла.

Поправки о местном самоуправлении (2016)

Поправка к главе 2 (2016)

Курити́ба () — ақалақь Бразилиаҟны ауп.

Маиҟәаԥ (, ) — Адыгатәыла иаҳҭнықалақьуп.

Шәача () — Урыстәыла ақалақь.

Қарҭ ( [Ҭбилиси] — «аӡырԥха» иаанагоит) – Қырҭтәыла Аҳәынҭқарратеи аҳҭнықалақьыуп.

Мэрия города Тбилиси

Символика, история, информация и многое другое о Тбилиси

Тбилиси в энциклопедии «Кругосвет»

Путеводитель «Тифлисъ и его окрестности» 1913 год

Курув (, ) — Польша ақыҭа.

Қәҭешь () — уажәы Қырҭтәыла иҟоу ақалақь, Имереҭи агәы.

Итерзен (; [ˈyːtɐzən]) — Германиа ақалақь. Атерриториа — ; иаланхо — .

Коньсковоля (, ) — Польша ақыҭоуп.

Европа — аконтинент.

Аҩнуҵҟатәи Қарҭли атәылаҿацә ().

Атерриториа – .

Атәылаҿацә иаланхо – .

Ақалақь Гәар иаҳҭнықалақьуп.

Имереҭи атәылаҿацә ().

Ақалақь Қәҭешь иаҳҭнықалақьуп.

Imereti.com - The Guide to Imereti, Georgia, Sakartvelo

Самцхе-Џьавахеҭи атәылаҿацә ().

Ақалақь Ахалцых иаҳҭнықалақьуп.

Гыртәыла-Аҩадатәи Шәантәыла ма Агырны-Хыхьтәи Шәаны тәылаҿацәк ().

Тәылаҿацәк иаланхо – .

Ақалақь Жәыргьыҭ иаҳҭнықалақьуп.

Official web-site Samegrelo-Zemo Svaneti

Раҷа-Лечхумии Аладатәи Шәантәылеи атәылаҿацә ().

Ақалақь Амбролаур иаҳҭнықалақьуп.

Мцхеҭа-Мҭианеҭи атәылаҿацә ().

Ақалақь Мцхеҭа иаҳҭнықалақьуп.

Гуриа атәылаҿацә ().

Ақалақь Уажәыргьаҭ иаҳҭнықалақьуп.

Ҵаҟатәи Қарҭли атәылаҿацә ().

Атерриториа — .

Атәылаҿацә иаланхо — .

Ақалақь Русҭау иаҳҭнықалақьуп.

Кахеҭи атәылаҿацә ().

Ақалақь Ҭелау иаҳҭнықалақьуп.

Аҷартәылатәи Автономтә Республика ().

Ареспублика иаланхо – .

Ақалақь Баҭым иаҳҭнықалақьуп.

Очамчыра араион (азыркьаҿра: Очраион иаланхо – .

Ақалақь Очамчыра иаҳҭнықалақьуп.

Очамчыратәи араион ақыҭақәауп:

Гал араион (азыркьаҿра: Гал. ар-н) — Аԥсны Аҳәынҭқарра ируакуп. Аҳәаақәа: аҩада — ашьхара; амрагыларахь — Жәыргьыҭ араион, Егры аӡы; Алада — Амшын; амраҭашәарахь — Ахәри аӡы, Очамчыра араион.

Араион иаланхо .

Ақалақь Гал иаҳҭнықалақьуп.

Тҟәарчал араион (азыркьаҿра: Тҟә ҟәарчал иаҳҭнықалақьуп.

Га́гра араио́н, Га́гратәи араио́н (азыркьаҿра: Гагра ар-он; ) — Аԥсны Аҳәынҭқарра ируакуп. Гагра — административтә центр.

Гагра араион аҳәаақәа: аҩада — ашьхақәа, Аԥсныи Урыстәылеи рҳәаа, Ԥсоу аӡиас. Ажәытә, Жәҩакәареи Бзыԥ аӡи рыбжьара Бзыԥын иаҵанакуан, Жәаҩакәара анаҩс наҟ Ԥсоу аганахь асаӡқәа ирыдыԥхьаӡалан, амҳаџьырра ашьҭахь, аурысқәа, ари адгьыл Урыстәыла иадырҵеит «Пиленковская волость» ҳәа иашьҭан.

1904 шықәсазы Гагреи уи акәша-мыкәша иҟоу адгьылқәагь апринц Ольденбургскии дызхылаԥшуаз, Аԥсны «Сухумский округ» ҳәа изышьҭаз иалхны Шәачатәи аокруг иаларҵеит, 1917 шықәсазы уи аҭыԥахь ирхынҳәын. Аԥсны аиҳабыра рыбзоурала Гагреи Ԥсоуи ирыбжьанакыз «Пиленковская волость» иара убас Аԥсны иазырхынҳәын 1929 шықәсазы. Убри ашьҭахь ауп Гагра араион хазы ианышьақәагылагь. Уи иахьа еиднакылоит ақалақь Гагра, ақалақь ҟазшьа змоу аҳаблақәа — Пицундеи, Цандрыԥшьи, иара убас жәеиза қытеи — Алаҳаӡы, Хышәҳа, Бзыԥ, Ԥсахара, Гьечрыԥшь, Лӡаа, Маҳадыр, Мқьалрыԥшь, Ҳашԥсы, Амзара, Арасахәы.

Аҟәа араион (азыркьаҿра: Аҟәа ар-он) — Аԥсны Аҳәынҭқарра ируакуп. Аҳәаақәа: аҩада — Ҟарачы-Черқьезтәи ареспублика; амрагыларахь — Кьалашәыр аӡы, Гәылрыԥшь араион; Алада — Амшын еиқәа; амраҭашәарахь — Гәдоуҭа араион.