text
stringlengths 101
190k
| source
stringclasses 1
value |
|---|---|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
“Килиэбим минньигэс сыта…” — АОУ ДПО РС(Я) "Институт развития образования и повышения квалификации им. С.Н. Донского-II"
Перейти к содержимому
АОУ ДПО РС(Я) "Институт развития образования и повышения квалификации им. С.Н. Донского-II"
Главное меню
MENUMENU
Главная
Основные сведения
Руководство
Документы
УСТАВ
Положение
Лицензия
Коллективный договор
Публичный отчет
Единый государственный реестр юридических лиц
План финансово-хозяйственной деятельности
Финансово-хозяйственная деятельность
Материально-техническое оснащение
Иные документы
Антикоррупционная деятельность
Политика конфиденциальности персональных данных
Августовское совещание 2022
Поиск
Поиск:
“Килиэбим минньигэс сыта…”
Новости / От admin14
Быйыл от ыйыгар дойду баһылыга Владимир Путин РФ Эргиэн-бырамыысыланнай балаататын баһылыга Сергей Катыринныын көрсөн, дьоҕус уонна дьиэ кэргэн биисинэһин өйөөһүнү дьүүллэспиттэрэ. Владимир Путин көрсүһүүгэ: “Биллэн турар, бу хайысханан иннибит диэки баран иһиэхтээхпит. Арай, дьону үлэҕэ көҕүлүүр уонна кинилэр өйөбүлү билэллэрин курдук, “дьиэ кэргэн биисинэһэ” диэн тугун сиһилии, өйдөнүмтүө гына быһаарыахха наада”, — диэбитэ.
(Үөрэх сайдыытын институтун уонна “Саха Сирэ” хаһыат «Сиэрдээх уонна ситиһиилээх дьиэ кэргэн” холбоһуктаах бырайыактара)
Дьиэ кэргэнинэн үлэлээһин биир өйү-санааны, сатабылы, сомоҕолоһууну эрэйэрин сэргэ, саҕаламмыт дьыала көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэн иһиэхтээҕинэн эппиэтинэстээх. Үгүс дьон бэлиэтиирин курдук, дьиэ кэргэн биисинэһигэр үлэҕэ сыһыаннаһыыны бэрээдэктээһин быраабылалара олус уустуктар. Ол гынан баран, дьиэ кэргэн биисинэһэ үчүгэйэ элбэх. Холобур, урбаанынан дьарыктанарга биир саамай туруктаах экэнэмиичэскэй пуормулалартан биирдэстэринэн буолар. Дойду аҕа баһылыга бу боппуруоһу туруоруутун олус сэргии уонна биһирии истибит (өр күүппүт да диэххэ сөп) дьиэ кэргэн биисинэһинэн дьарыктанар Елена Эверстованы кытары «Сиэрдээх уонна ситиһиилээх дьиэ кэргэн» диэн холбоһуктаах бырайыакпыт чэрчитинэн Нам улууһун Бартыһаан сэлиэнньэтигэр сылдьан билистибит. Елена Ивановна — “Бартыһаан килиэбэ” (“Хлеб партизанский”) бэкээринэ-маҕаһыын хаһаайката. Кини көмөлөһөөччүлэринэн, биисинэһин салҕааччыларынан төрөппүт оҕолоро, сиэннэрэ буолаллар. Аладовтар дьиэ кэргэн оҥорбут килиэбэ, кондитерскай оҥоһуктара Бартыһаан сэлиэнньэтигэр уонна улууска эрэ буолбакка, киин куоракка “Саха сиригэр оҥоһуллар” маарканан атыыланар маҕаһыыннарга хамаҕатык бараллар. Дьэ, хайдах дьаһанан олороллор эбитий, дьиэ кэргэн биисинэстээх Аладовтар?
Атыыһыт удьуордаахтар
Елена Эверстова бастакы идэтэ – култуура үлэһитэ. Дьокуускайдааҕы култуура уонна искусство кэллиэһигэр хоровой отделениены бүтэрээтин кытары, нууччалыы толлубакка саҥарарын иһин, Тиксиигэ кулууп дириэктэринэн анаан ыыппыттара. Эдэркээн кыыс хаһан да харахтаан көрүөм диэн санаатыгар да оҕустаран ылбатах хоту сиригэр тиийбитэ. Манна олоҕун аргыһын Анатолий Аладовы көрсөн, улахан уолларыгар Гришаҕа күн сирин бэлэхтээбиттэрэ. Ийэ киһи аҕыйах ыйдаах оҕотун хааллара-хааллара үлэлиирин ыарырҕатан, атын эйгэҕэ үлэлииһибин диэн, Үөһээ Бүлүүгэ көспүттэрэ. Оччолортон даҕаны “киһи олорорун тухары үөрэниэхтээх, сайдыахтаах” диэн санаанан салайтарар буолан, атын эйгэҕэ хорсуннук киирбитэ. Бэйэтэ этэринэн, төрдүлэригэр атыыһыттар бааллара да оруолу оонньообута буолуо. Кини — Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээх бартыһаан Павлов сиэнэ. Төрөппүттэрэ эмиэ туруу үлэһит дьон этилэр. Аҕата, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа Иван Гаврильевич Павлов Үөһээ Бүлүү 2 Үөдэгэйиттэн төрүттээх. Сааһын тухары оробуочайынан, хачыгаарынан үлэлээбитэ. Ийэтэ Елена Ионовна Эверстова Нам улууһун Үөдэй сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Эдэр эрдэҕиттэн туох баар ыарахан үлэҕэ эриллибитэ, биригэдьиирдээбитэ, пиэримэҕэ ыанньыксыттаабыта, 1977 сыллаахха үлэ бэтэрээнэ буолбута, “Ийэҕэ албан аат” уордьанынан наҕараадаламмыта. Ыарахан үлэттэн чаҕыйбат, инники күөҥҥэ сылдьар кэргэнниилэри Москваҕа ВДНХ-га сынньата ыыта сылдьыбыттара. Ол курдук, Үөһээ Бүлүүгэ атыыһыттары бэлэмниир кууруһу бүтэрбитэ. Ол сырыттаҕына, райпо бэрэссэдээтэлэ: “Үөрэххин ситиһиилээхтик бүтэрдиҥ, эйигин бэкээринэ сэбиэдиссэйинэн анаары гынабыт”, — диэн 20 эрэ саастаах кыыска итэҕэйэрин биллэрбитэ. Елена бу соһуччу этииттэн бастаан улаханнык куттанан баран, бүтүн улуус бэкээринэтигэр сэбиэдиссэйинэн үлэлээн барбыта. Онон, Елена Ивановна олоҕун анаабыт бэкээринэтигэр үлэтэ итинтэн саҕаламмыта. Манна даҕатан эттэххэ, бу бэкээринэҕэ кэлэригэр хозрасчетнай тэрилтэ өрөспүүбүлүкэҕэ бастакынан тэриллибитэ. Улуус киин бэкээринэтигэр сэттэ нэһилиэк бэкээринэтэ сыһыарыллыбыта. Елена Ивановна сатабыллаах салайыытынан хоромньулаахтык үлэлии олорбут бэкээринэлэр барыстаахтык үлэлиир тэрилтэҕэ кубулуйбуттара. Кырдьыга да, бу кэнниттэн кыыс аартыга арыллан, эргиэн эйгэтигэр маҕаһыыҥҥа сэбиэдиссэйинэн үлэлээбитэ Ханна да тиийдэр, тэрилтэни өрө тардар, инники кэккэҕэ таһаарар дьоҕурдаах салайааччыны таба көрөн, “Холбос” систиэмэтигэр баар быраҕыллыбыт бэкээринэни өрө тардарга ыҥырбыттара. Бу кэмҥэ 9-10 кылаастарга үөрэнэр уолаттара оскуолаларын бүтэрэн, үөрэххэ киирэллэригэр табыгастаах буолуоҕун санаан, сөбүлэспитэ уонна куорат диэки сыҕарыйбыттара.
Чааһынайга көһүү
Куоракка кэлэн, Хатас бэкээринэтигэр үлэлээбитэ, кэргэнэ, Казахстантан төрүттээх Анатолий Готлибович сантехниктаабыта. Куоракка дьиэ түүлэһэн олорон, тыҥ хатыыта 6 чаастааҕы оптуобуһунан Хатаска айанныыра. Сотору кэргэнэ дьиэ-уот хомунаалынай хаһаайыстыбаҕа сыбаарсыгынан киирэн, икки хостоох мас дьиэни биэрбиттэрэ. Елена Ивановна бу бэкээринэҕэ 2-3 сыл курдук үлэлээбитин кэннэ, эмиэ “Холбос” систиэмэтинэн саҥа арыллар “Роса” тэрилтэҕэ халбаһы сыаҕын бэкээринэҕэ уларытар соругу туруорбуттара. “Росаҕа” ыҥырыллан, бэйэтин аймах оҕолорун ыҥыртаан, этэргэ дылы, илиилэринэн-атахтарынан үлэлээн, модульнай сыаҕы арыйбыттара. Бу бэкээринэҕэ бородууксуйатын 2 туоннаттан саҕалаабыт буоллаҕына, уонча сыл үлэлиир кэмигэр 60 туоннаҕа тириэрдибитэ. Мантан биэнсийэҕэ барбыта. Елена Николаевна этэринэн, урут бурдук 15 сыллаах саппааһын аҕалаллар этэ. “Бурдук төһөнөн өр сытар да, хаачыстыбата өссө тупсар, туох баар сиигэ көтөр”, — диэн быһаарар. Кини бурдук аһын сэбиэскэй технологиянан астыырга маастар-кылаастары ыытар буолбута. Маннык маастар-кылаастары ис-иһиттэн баҕаран, кыһаллан ыытарын көрөн, улахан кыыстара Катюша биэнсийэҕэ тахсыбыт ийэтэ чааһынай бэкээринэни арыйарыгар сүбэлээбитэ. Биэнсийэҕэ тахсан, быар куустан олорор кыаҕа суох, ис-иһиттэн эрчимнээх Елена Эверстова кыыһын сүбэтин ылынан уонна Нам Үөдэйиттэн төрүттээх киһи буолан, сиригэр-уотугар төннөөрү, дьаһалтатыттан сир көрдөөбүтэ да, кыаллыбатаҕа. Ол сылдьан, Бартыһаан сэлиэнньэтигэр бэкээринэ атыылыылларын истибитэ. “Мин эһиэхэ күннээҕинэн эрэ олороору буолбакка, олохсуйа кэлэбин. Дойдубар тардыһабын” , — диэн 4 оҕолоох ийэ куоракка баар дьиэтин хаалларан туран кэлэрин туһунан эппитэ. Онон, оччотооҕу дьаһалтаны кытары сүбэлэһэн, бэкээринэ дьиэтин (тэрилэ барыта ыскайдаммыты) көҥдөйүн эрэ ылбыта.
Харахха быраҕыллар уларыйыылар
Елена Эверстовалыын бэкээринэ дьиэтигэр балаҕан ыйын 27 күнүгэр көрсүбүппүт. Кэпсии олорон өйдөөбүтэ, 2007 сыл балаҕан ыйын 27 күнүгэр бу тэрилтэтигэр бастакы килиэбин астаан, нэһилиэнньэҕэ таһаарбыт күнэ эбит. Туһунан эмиэ умнуллубат түгэн! Ити сыл үс ый иһигэр икки туонна килиэби оҥорон атыыга таһаарбыттара. Ол иһигэр, биэс сыл бородуукта маҕаһыынын үлэлэтэ сылдьыбыттара. Ол эрээри, килиэптэрин уурар, харайар сирдэрэ суох буолан, маҕаһыыннарын сабарга күһэллибиттэрэ. Бурдуктарын уурар сирдэрэ суох буолан, кондитерскайдарын эмиэ саппыттара. Дьиҥэр, бородууксуйаларын 45-50 туоннаҕа тириэрдэ сылдьыбыттара. Оҥорор бородууксуйаларын кээмэйэ улаатан уонна олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылаан, киэҥ сири хабаары, бэйэлэрин күүстэринэн бу дьиэлэрин 3-4 сыл иһигэр кыра-кыралаан оҥорон, эбэн-сабан, уопсайа 180-ча кв миэтэрэ иэннээх, тупсаҕай оҥоһуулаах дьиэҕэ кубулуйбута. Дьиэлэрин тупсарыыга, гааһы киллэриигэ кимтэн да улахан көмө кэлэрин кэтэспэккэ, батарыыттан киирбит харчыларынан күүстэрин холбоон оҥорбуттара. Туттар тэриллэрэ элбээн, кыайбат буолбутугар, уот саҥа линиятын тардыбыттара. Ити курдук, үлэһит дьон кыайара-хоторо харахха быраҕыллан барбыта. Билигин баар үлэлиир кондитерскай сыахтарыгар 2 үлэһит буулкаттан саҕалаан, пирожнайыгар тиийэ, барыта 11-12 араас бурдук аһын оҥорор. Онтон алта биэкэр сарсыардаттан эрдэттэн килиэп астаан, хара сарсыардаттан нэһилиэнньэни сибиэһэй килиэбинэн хааччыйар. Бу үлэһиттэри сэргэ өссө икки суоппар, биир мэхээнньик, биир дьиэ сууйааччы-хомуйааччы уонна бэйэтин уолаттара үлэни кыайа-хото туталлар. Барыта 13 үлэһиттээх, сорохтор дуогабарынан үлэлииллэр.
Биисинэстэрин салҕыыр оҕолоро
Аладовтар дьиэ кэргэн аҕа баһылыга Анатолий уолаттарын 5-с кылаастан тиэхиньикэҕэ сыһыарбыт буолан, уолаттар бэкээринэлэрин тэриллэрин бэйэлэрэ таҥаллар. Григорий бэһис кылаастан ыла “Урал” матасыыкылы ыытан, сир астыы, оттуу-мастыы көҥүллүк сылдьар этилэр. Кини Саха судаарыстыбаннай университетыгар үлэ харыстабылын идэтигэр үөрэммитэ, билигин дьиэ кэргэн биисинэһин докумуоннарыгар көмөлөһөр, сүбэ-ама буолар тутаах киһилэрэ. Бэйэтэ миэбэл оҥорор буолан, ийэтин дьиэтэ уонна бэкээринэлэрэ кини талааннаах илиитинэн оҥоһуллубут миэбэллэринэн толору. Кэргэнэ — медицинскэй сиэстэрэ, үс оҕолоохтор. Кыра уоллара Ваня Саха сиринээҕи тыа хаһаайыстыбатын академиятыгар үөрэммитэ. Биир эмэ күн ким эрэ кэккэ төрүөтүнэн үлэҕэ тахсыбакка хааллаҕына, кими баҕарар солбуйар туруу үлэһит. Ваня Бартыһаан сэлиэнньэтигэр уһаайба ылан, олохсуйан үлэлиир былааннаах. Улахан кыыстара Катя Эмиэрикэҕэ олорбута 13-с сылыгар барда, страховка хампаанньатыгар ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар. Оҕолор уонна сиэннэр ийэлэрин кытары кыыстарыгар баран күүлэйдээн, сынньанан кэлэллэр. Катя өссө оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан, САПИ нөҥүө Эмиэрикэҕэ 1,5 ый үөрэнэн кэлбитэ. Оччолортон да кини олоҕу көрүүтэ уратылааҕа биллэн барбыта. Эмиэрикэҕэ тиийэн, кэллиэскэ мененджер идэтигэр үөрэммитэ. Манна үөрэнэ сылдьан, 2017 сыллаахха 11 бастыҥ ыччат иһигэр киирсэн, Кытайга баран үөрэнэн кэлбитэ. Кыра кыыстара Аннушка 10-с кылааска үөрэнэ сылдьан, биир үтүө күн эдьиийигэр Эмиэрикэҕэ барыан баҕарбыта. Ийэлэрэ “Оҕолорум баҕаларын толорорго бэйэбиттэн тутулуктааҕы барытын оҥоруохтаахпын, кинилэр баҕа санааларын хааччахтыа суохтаахпын” диэн ыллыктаах санаанан салайтарар буолан, кыыһын кытары Эмиэрикэҕэ барсыбыта. Анна манна оскуолаҕа Саҥа дьылга диэри үөрэнэн баран, “атыыр аккааһын” биллэрэн турар. Ийэтэ: “Бачча ыраах кэлэн баран, саатар биир семестры үөрэн, баҕар, онуоха диэри өйүҥ-санааҥ уларыйыа” диэн көрбүтүн, кыыс дойдутун ахтара баһыйан, Намнарыгар төттөрү кэлбиттэрэ. Ийэтэ кэпсииринэн, дьиэтигэр кэлэн баран: “Бэйэбит үүннэрбит хортуоскабыт минньигэһиэн!..” – дии-дии хараҕыттан уу-хаар баһан турардаах. “Сахам сириттэн ханна да барбат эбиппин!” – диэн сөптөөх быһаарыныыны ылбытыттан толору дьолломмута. Оскуоланы бүтэрэн эксээмэн туттаран, соҕуруу хас да куорат үөрэҕин кыһатыгар киирбитэ эрээри, Сахатын сиригэр хааларын ордорбута. Билигин кини ХИФУ-га технолог-химик идэтигэр үөрэнэ сылдьар, быйыл магистратураҕа киирдэ. Быраактыкатын баҕа өттүнэн “Якутия” ФАПК-га барар. Үөрэҕин бүтэрдэҕинэ, убайдарын кытары тэҥҥэ үлэлэһэргэ бэлэм киһи. Аладовтар сиэннэрэ эмиэ кыра эрдэхтэриттэн эбээлэрэ астыыр килиэбин минньигэс сытын иҥэринэн улааттылар. Үөрэнэн бүттүлэр да, бэкээринэлэрин диэки “тилэхтэрэ харааран олорор”. Улахан сиэннэрэ Андрей бэһис кылаастан саҕалаан, кондитерскай оҥоһуктары суулуурга көмөлөһөр этэ, онтон 6-7 кылаастарга сайыҥҥы кэмҥэ аҕатын кытта таһыы-тиэйии үлэтигэр тэҥҥэ сылдьыһар. Сэттискэ үөрэнэр сиэн кыыс Наташа былырыын сайын манна үлэлээн, бастакы дьоһуннаах сотовай төлөпүөнүн атыылаһан, үлэлээтэххэ, харчы кэлэрин бэйэтинэн билэн турар.
“Барытын үлэлээн ылаҕыт”
“Уопсайынан, оҕолорбун да, сиэннэрбин да атаахтаппаппын. Тоҕо диэтэххэ, оҕо харчы хантан кэлэрин билиэхтээх. “Миэхэ бу наада, ол наада” диэн киһини сылаппаттар. Чааһынай тэрилтэбитин аан бастаан арыйарбытыгар, дьиэ кэргэн сэбиэтигэр мустан: “Дьиэ кэргэнинэн биисинэспитигэр хас биирдии киһи кылаатын киллэриэхтээх. Оскуолаҕа таҥнар таҥаскытын, атаххыт таҥаһын уо.д.а. барытын үлэлээн ылаҕыт”, — диэн дьоһуннаахтык кэпсэппиппит. Онон, бары дьиэлэригэр да, бэкээринэҕэ да тус-туһунан эбээһинэстээхтэр, ким да көрөн турбат, тэбис тэҥҥэ үлэлэһэллэр. арчы төһө сыранан кэлэрин үлэлиир киһи үчүгэйдик өйдүүр уонна сыаналыыр. Үлэһиттэрим ый аайы хамнастарын ылаллар. Оттон туох эмэ атын наадаҕа, олоххо тосхойор үөрүүлээх түгэннэргэ дьиэ кэргэн сэбиэтигэр сүбэлэһэллэр, үптэрин-харчыларын сөптөөхтүк тыыраллар”, — диэн ийэ санаатын үллэстэр. Елена Ивановна үлэтин наадатынан эбэтэр сынньана бараары гыннаҕына, оҕолоругар эрэлэ улахан. Бэкээринэлэрин дьыалатын, үлэтин-хамнаһын уолаттар кыайа-хото туталлар. Үп-харчы боппуруоһун – Анна, салайыы, сүүрүү-көтүү үлэтин – Ваня, куорат маҕаһыыннарын кытары кэпсэтии, бородууксуйаны таһыы боппуруостарын Григорий дьаһайан хаалаллар.
“Килиэбим минньигэс сыта”
“Килиэп астаммыт сытын ыраахтан да ыллахпына, “бу мин килиэбим сыта” диэн олус астынабын, оҕолуу үөрэбин. Бэйэ үлэтиттэн астыныы – ураты дьол. Тугу барытын, бэл, бэйэлэрин эйгэлэрин, барытын билэбит диир дьону итэҕэйбэт курдукпун. Мин, холобур, 40-ча сыл үлэлээтим даҕаны, килиэби астааһын кистэлэҥин барытын арыйдым диир кыаҕым суох. Бурдук ас тиэстэтэ настарыанньаҕыттан, күннээҕи туруккуттан көрөн, сырыы аайы араастык тахсар. Ол иһин, мин бэйэм эмиэ үлэһиттэрбиттэн үөрэнэрим туһунан кыбыстыбакка этэбин. Онон, олорорум тухары үөрэнэбин”.
Чэпчэки үлэ диэн суох
“Ханнык баҕарар үлэ туох эрэ ыараханнаах. Холобур, кэнники 3 сылга уот, гаас сыаната наһаа ыараата. Тэриллэрбитин үлэлэтэрбитигэр, уокка-гааска холбонорбутугар сыл аайы харчы төлөөн, үлэлиирбитигэр көҥүл ылабыт. Биир ыарахан боппуруоспутунан бурдукпутун аҕалыы буолар. Өлүөхүмэттэн төрүттээх киһини кытта кыттыһаммыт, билигин богуонунан аҕалар буола сылдьабыт. Урут куораттан атыылаһар этибит. Урбаанньыт буоларбынан, 2016 сыллаахха бурдук атыылаһарбытыгар 3 мөлүйүөн суумалаах, аҕыйах бырыһыаннаах кирэдьиити биэрбиттэрэ. Барытын этэҥҥэ төлөөн бүтэрдибит. Кондитерскайбыт үлэтигэр эмиэ ыарахаттар бааллар. Оһохторбут эргэрдилэр. Биисинэс-былаан оҥорон туттарбыппыт, ол бигэргэнэн, тэриллэри, оһохтору эбии атыылаһарбыт буоллар, үлэһиттэрбитигэр да чэпчэки буолуо этэ. Үлэһит киһи көстөрө эмиэ судургута суох. Ити биэкэр илиинэн оҥорор үлэтин дьахтар киһи ыарырҕатарыттан буолуон сөп. Ханна да буоларын курдук, үксүгэр эр дьон тутуунан дьарыктанар, саас буолла да, улуустарынан тутуу араас үлэтигэр тарҕаһаар”, — диэн хаһаайка баар кыһалҕалары эмиэ үллэстэр. Елена Ивановна бурдук аһын, ол иһигэр килиэбин, сэбиэскэй кэминээҕи ырысыаптары толору тутуһан, уларыппакка оҥорорунан уратылаах. Аһылыгы тупсарар тумалары, килиэп тахсарын түргэтэтэр ньымалары туттубат. Чопчулаан эттэххэ, киһи доруобуйатын айгыраппат, куртаҕы ыраастыыр аһатыылаах килиэби оҥорор. Килиэбин таһаарарыгар 4 чаас курдук барар. Баҕар ол да иһин буолуо, атын бэкээринэлэртэн үлэлии кэлбит дьон кини үлэлиир эрэсиимиттэн соһуйаллар, сорохтор ыарырҕаталлар. Дьокуускайга Доруобуйа института Аладовтар ырысыаптарыгар сигэнэн, лиэксийэ ааҕара, урукку технологиянан үлэлиир икки эрэ бэкээринэ баарын бэлиэтээбитэ да элбэҕи этэр. Билигин күҥҥэ 1200-1300 кэриҥэ килиэби оҥороллор. Саҥа тэриллэри ыллахтарына, оҥорор бородууксуйаларын арааһын 20-чэ бырыһыан улаатыннарар былааннаахтар.
Бартыһаан баһылыгын солбуйааччы Полина Ивановна Скрябина: —Елена Ивановна кэлэктиибэ олус иллээх-эйэлээх. Кэлэктиибин сатабыллаахтык тутар, бэйэтэ култуура үөрэхтээх буолан, булгуччу туох эмэ киһини соһутар дьиктилээх буолар. Саҥа дьыл бырааһынньыктарыгар, араас күрэхтэһиилэргэ, тэрээһиннэргэ куруук көмөлөһөллөр. Аҕыйах да ахсааннаах буолбуттарын иһин, Аладовтар күрэхтэһиилэргэ хайаан да миэстэлэһэллэр. Кыайыы бырааһынньыгар бэтэрээннэргэ, сэрии сылын оҕолоругар доруоһата суох лэппиэскэ, торт арааһын оҥорон күндүлүүллэрэ үтүө үгэскэ кубулуйда. Элбэх оҕолоох ыалга бүтүн куулунан бурдугу биэрэн үөрдэллэр. Оскуолаҕа бастакы кылааска киирэр оҕолорго эмиэ туох эрэ сонуну толкуйдаан, кырачааннарга умнуллубат бэлэҕи оҥороллор. “Киһи төһөнөн дьоҥҥо утары уунар даҕаны, оччонон үтүөнэн эргийэр диэн өйдөбүллээхпин. Киһи олорорун тухары син биир бэйэ-бэйэтигэр көмөлөсүһэн киһи буолар. Ыалы кытта ылса-бэрсэ олоруу үгэһэ саха киһитигэр былыр-былыргыттан баар. Билигин сайдыы үйэтигэр олоробут. Олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыахтаахпыт” — диэн, Елена Эверстова эппитин олоххо киллэрэр киһи. Өрөспүүбүлүкэҕэ төрдүс сылын ыытыллар “Бастыҥ биэкэр” куонкуруска бастакы кубогы Елена Эверстова ылбыта. Үгүс ахсааннаах наҕараадаларыттан, дипломнарыттан, махтал суруктарыттан саамай киэн туттара — оҥорор бородууксуйалара “Саха сиригэр оҥоһуллар” мааркаҕа киллэриллэн, атыылана турара буолар.
Надежда ЕГОРОВА, “Саха сирэ”, edersaas.ru cаайт
© edersaas.ru сайтан: http://edersaas.ru/kiliebim-minniges-syta/
]]>
Related posts:
Приглашаем учителей истории и обществознания на семинар «Обучение истории и обществознанию в условия...
Курсы ПК для специалистов в области воспитания
X Международная профессиональная олимпиада "ПРОФИ-2017" среди учителей общеобразовательных...
Результат всероссийского заочного конкурса «Они стояли у истоков родной литературы...»
Мужчины- педагоги за ЗОЖ
В г.Ульяновск завершился III Всероссийский Чемпионат региональных учительских команд ЧЕРУК-2018
Навигация по записям
← Предыдущая Запись
Следующая Запись →
Календарь
Февраль 2020
Пн
Вт
Ср
Чт
Пт
Сб
Вс
1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29
« Янв Мар »
Найти:
Архивы
Архивы Выберите месяц Декабрь 2022 Ноябрь 2022 Октябрь 2022 Сентябрь 2022 Август 2022 Июль 2022 Июнь 2022 Май 2022 Апрель 2022 Март 2022 Февраль 2022 Январь 2022 Декабрь 2021 Ноябрь 2021 Октябрь 2021 Сентябрь 2021 Август 2021 Июль 2021 Июнь 2021 Май 2021 Апрель 2021 Март 2021 Февраль 2021 Январь 2021 Декабрь 2020 Ноябрь 2020 Октябрь 2020 Сентябрь 2020 Август 2020 Июль 2020 Июнь 2020 Май 2020 Апрель 2020 Март 2020 Февраль 2020 Январь 2020 Декабрь 2019 Ноябрь 2019 Октябрь 2019 Сентябрь 2019 Август 2019 Июль 2019 Июнь 2019 Май 2019 Апрель 2019 Март 2019 Февраль 2019 Январь 2019 Декабрь 2018 Ноябрь 2018 Октябрь 2018 Сентябрь 2018 Август 2018 Июль 2018 Июнь 2018 Май 2018 Апрель 2018 Март 2018 Февраль 2018 Январь 2018 Декабрь 2017 Ноябрь 2017 Октябрь 2017 Сентябрь 2017 Август 2017 Июль 2017 Июнь 2017 Май 2017 Апрель 2017 Март 2017 Февраль 2017 Январь 2017 Декабрь 2016 Ноябрь 2016 Октябрь 2016 Сентябрь 2016 Август 2016 Июль 2016 Июнь 2016 Май 2016 Апрель 2016 Март 2016 Февраль 2016 Январь 2016 Декабрь 2015 Ноябрь 2015 Октябрь 2015 Сентябрь 2015 Август 2015 Июль 2015 Июнь 2015 Май 2015 Апрель 2015 Март 2015 Февраль 2015 Январь 2015 Декабрь 2014 Ноябрь 2014 Октябрь 2014 Сентябрь 2014 Август 2014 Июль 2014 Июнь 2014 Май 2014 Апрель 2014 Март 2014 Февраль 2014 Январь 2014 Декабрь 2013 Ноябрь 2013 Октябрь 2013 Сентябрь 2013 Август 2013 Июль 2013 Июнь 2013 Май 2013 Апрель 2013 Март 2013 Февраль 2013 Январь 2013 Декабрь 2012 Ноябрь 2012 Октябрь 2012 Сентябрь 2012 Август 2012 Июль 2012 Июнь 2012 Май 2012 Апрель 2012 Март 2012 Февраль 2012 Январь 2012 Декабрь 2011 Ноябрь 2011 Октябрь 2011 Сентябрь 2011 Август 2011 Июль 2011 Июнь 2011
Copyright © 2022 АОУ ДПО РС(Я) "Институт развития образования и повышения квалификации им. С.Н. Донского-II"
|
oscar
|
Өрүс пордун эргииригэр оллур-боллур сирдэр, норуокка биллэринэн, “сытар полицейскайдар” баар буолуохтара диэн хаһыаппытыгар эрдэ суруйбуппут. Ол курдук, “Якутдорстрой” тэрилтэ үлэни түмүктээтэ.
Бу түөлбэ олохтоохторо оройуоммут түүҥҥү түлүрбэхтэр массыынанан, матассыыкылынан сүүрдэр сирдэригэр кубулуйда, утуппакка сордоотулар диэн үҥсүбүттэрэ ыраатта. Түүн аайы Кальвица, Энергетиктэр, Гольминка, 1-кы База эргин киһи кулгааҕа тулуйбат тыаһа-ууһа буолар. Суолга сэрэхтээх буолуу быраабылаларын кэһэллэр, ону таһынан дьон утуйарыгар мэһэйдииллэр. Олохтоохтор, тулуйалларыттан ааһан, куорат дьаһалтатыгар бу кыһалҕаны суһаллык быһаарарга көрдөспүттэрэ.
От ыйын саҕаланыыта куорат баһылыгын эбээһинэһин толорооччу Евгений Григорьев кыттыылаах мунньах ыытыллыбыта. Онно ГИБДД үлэһиттэрэ “сытар полицейскайдары” уулусса кэтитинэн, үрдүгэ стандарт быһыытынан 7 см гына оҥоһулларыгар этии киллэрбиттэрэ.
Тустаах хамыыһыйа ГИБДД-ны кытта биир сүбэнэн схеманы оҥорон, үлэ түргэнник бүттэ.
Сонуннар
28.11.2022 | 17:26
Сунтаардар хотугу дьүкээбил "анныгар"
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Хас биирдии олоҕун хайа эрэ кэрдиис кэмигэр син биир үлэ көрдүүр. Маныаха урукку дьон хаһыат биллэриилэригэр наадыйар, билэр дьонноруттан сураһар, Үлэ биржатыгар тиийэ сылдьар этилэр. Бу барыта үгүс элбэх бириэмэни эрэйэр. Оттон аныгы сайдыылаах үйэҕэ үлэни дьиэттэн тахсыбакка олорон көрдүөхххэ, булуохха сөп.
ҮЛЭНИ КИҺИ БУЛАР КЫАХТААХ
Холобура, биир сүрдээх судургу ньыма баар эбит – төлөпүөн сыһыарыыта. Ааптардара, киһи эрэ сөҕүөх, саха ыччаттара – Майатааҕы улуустааҕы гимназияҕа бииргэ үөрэммит доҕордуулар Семен Алексеев, Айсен Федоров, Андрей Босиков. Уолаттар ордук «Ый суола» диэн музыкальнай бөлөҕүнэн биллэллэр. Бүгүн кэпсиир «Job Job” сыһыарыыбын Семен көҕүлээбит, дьиктитэ диэн, уол кик-боксиҥҥа спорт маастарыгар кандидат, боксаҕа бастакы разрядтаах кыахтаах спортсмен эбит, улууһун аатыттан Амма спартакиадатыгар 2-с миэстэ буола сылдьыбыт.
АГИТИ - уонна Үрдүкү инновационнай менеджмент оскуолатын выпускниктара Семен, икки үрдүк үөрэх дипломун укта сылдьан, сөптөөх үлэ булбакка эрэй бөҕөнү көрсүбүт, үлэтэ суох буолуу, үлэ көрдүүр кыһалҕатын этинэн-хаанынан билбит. «Туох көстөрүнэн үлэлии сылдьан, «баҕар билигин ким эрэ мин билиибэр, үөрэхпэр наадыйара буолуо, ону хантан билиэхпиний» диэн санаалар киирэр этилэр. Айтины урут-уруккуттан интэриэһиргиир, ымсыырар буоллаҕым. Ити курдук биисинэс-былаан суруйан, хамаанда тэринэн, ааспыт сайын «Job Job» диэн үлэһити буларга уонна быстах үлэ көрдөөччүлэргэ аналлаах суотабай төлөпүөн сыһыарыытын олоххо киллэрбиппит. Төлөпүөн сыһыарыыта билиҥҥи бириэҕэ саамай судургу. Хас биирдии киһи смартфоннаах, онтун сатаан туһанар буолла».
БИИР КҮҤҤЭ – 10 ТЫҺ. КИҺИ
Биһиги сыһыарыыбытын бүгүн өрөспүүбүлүкэҕэ 36 000 киһи хачайдаан туһанар. Күннээҕи туттааччыта – 10 тыһ. курдук. Манна кыра, быстах үлэттэн саҕалаан, 1 мөл. солкуобайга тиийэ сыаналаах тутуу эбийиэгэр уот тардарга, хотон тутуутугар тиийэ улахан сакаастар киирэллэр. Күннээҕи холтуураларга, холобура, дьиэ ис-тас үлэтигэр, өрөмүөҥҥэ, ньээҥкэҕэ уо.д.а. наадыйар дьоҥҥо үлэ миэстэтэ олус элбэх. Онон ордук эдэр дьон сөбүлээн туттар буолла. Эн уруһуйдуур, иистэнэр, уһанар буоллаххына эмиэ сайаапкаҕын угуоххун сөп.
Эһиги сүрүн сыалгыт тугуй?
Бастаан утаа кыһалҕалаах дьону быстах үлэнэн хааччыйыы диэн этэ. Билигин туһанааччыбыт ахсаана элбээн, бөдөҥ, биллэр-көстөр тэрилтэлэр кытта интэриэһиргээн эрэллэр. Онон вахтовай үлэни тэрийээччилэргэ тахсар былааннаахпыт.
Маннык сыһыарыылар төлөбүрдээх буолааччылар, эһиэнэ босхо эбит.
Оннук, сервис босхо, биһиги эмиэ итинтэн хамнас ылбаппыт. Саҥа дьыл кэнниттэн атын эрэгийиэннэргэ, омук сиригэр таҕыстахпытына, элбэх киһи хачайдаатаҕына, үлэбит сайдан, төлөнөн иһиэ.
Уолаттар билигин ИТ Паарка иһинэн үлэлииллэр, акселератор В8 кыттан, хас да тургутугу ааһан, судаарыстыбаттан сөптөөх көмөнү ылан, билиилэрин хаҥатан, бырайыактарын салгыы саҥа үктэлгэ таһаарар былааннаахтар.
Сонуннар
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Орто оскуола, дьыссаат, биэксэл-акушер пууна, кулууп, библиотека, СХПК «Хахсык», маҕаһыыннар, почта уонна АТС бааллар.
Төхтүргэ былыр Тыгын олоҕо баар үһү. 1862 сыллаахха почта станцията тэриллибит. Табаҕаттан нуучча ыаллара Козловтар, Соколовтар, Шепелевтар көһөрүллэн кэлбиттэр. Балар дьаамынан дьарыктаммыттар. 1901 сыллаахха таҥара дьиэтин оскуолата аһыллыбыт, онно 1901—1902 үөрэх сылыгар 4 уол үөрэммит. Гражданскай сэрии кэмигэр 1922 сыл бэс ыйын 10—11 күннэригэр кыһыллар үрүҥнэр соҕуруу бөлөхтөрүн сэриилэһэн кыайбыттар. 1921 сыллаахха 3 киһилээх улууска бастакы баартыйа ячейката тэриллибит, сэкиритээринэн А. Л. Суров талыллыбыт. Ол сылларга нэһилиэе Уулаах Аан тыа уопсастыбатыгар киирэр эбит. Олохтоохтор «Лебедь» диэн колхуос тэрийбиттэр. 1940 сыллаахха ол колхуос «Хардыы» диэн колхуоһу кытта силбэһэн Каганович аатынан колхуос буолбуттар. Аны ол колхуос 1950 сыллаахха «Красная звезда» колхуоһу кытта силбэһэн Каландарашвили аатынан колхуос буолбут. 1960 сыллаахха сопхуос буолбут уонна "Өктөм" диэн ааттаммыт. Ол сопхуос Төхтүрдээҕи биригээдэтэ үлэтин көрдөрүүтүнэн бастакы кэккэҕэ сылдьара. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр 68 киһи барбытыта, онтон 39 төннүбэтэҕэ.
Бэлиэ сирдэрПравить
«Куллаты» диэн былыргы неолит уонна эрдэтээҕи тимир үйэлэрин дьонноро тохтоон олоро сылдьыбыт сирдэрэ.
«Куллаты», Тыгын үйэтигэр сахалар судаарыстыбалара маҥнайгы хардыыларын оҥорбут бэлиэ сир.
«Ытык Хайа» анныгар «Хахсык Куолайа» диэн сиргэ Каландаришвили Н. А. 1922 сыллаахха өлбүт сиригэр өйдөбүнньүк.
СигэлэрПравить
Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Хангаласский улус
naslegy.ru:Хаҥалас улууһун нэһилиэктэрэ
gosspravka.ru:Хангаласский улус
«Якутская АССР», словарь-справочник. — Якутск, 1980.
Хаҥалас улууһа
Бу Хаҥалас улууһун географиятыгар сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп.
|
oscar
|
██████ ████ ██████████ █ █████ █████████████████████████████████████ ████████████████████████ ███ ████ ██████ ██ █ ███ ████ ██████████ █████ ███ ████ █████ ██████████████████████████████████████ ████ █████████████████████ ███ █ ████ ██ ██████████ ██████████████ █████████████ ██████████████████ ██ ██ █████████████████████ █████████ ████ ███ ████ ██ ████ ██ ███ █████████ ███████████ ████ ██████████ ████ ███ █████████████ ███████████████████████████████████████████████████ █████████ ████ █████████████ █████████████████████████████ ████████████████████ ██ ███ ███ ████ ██████ █████ ███ ███ ████ ████ ███████ ██ ███████████ ████████ ███ ██ █████████████ ███████████████████████████ █████████████████████ ████ █████████████ ████████ ██ █ ██████ █████ ███ ██████ ██ █████ ██ ████ ███████ ███ █████████████ █████████████████████████████ ████████ ██ █████ ███████ ██ ████ █████████████████████████████ ███████ ████ ███████ ██ ████ █████████████ █████████████ ████████████████████████████████████████████████████ ███████ ███ █████████████ █████████████████████████ ███████████████████████ ██ ████ █ ██████████ ██ ███████████ █████████ ███ █████████████ █████████████████████████████████████████████████████ █████████ ████████████████████████████████████ ███████████████████████ ███ █████ █ ███ █████ ██ ██████████ █████████ █████████████ █████████████████ █████████████████████████████ ██████████████████ █████████████ █████████████████████████████ ███████████████████████ ████████████ █████████ ██ █ █████ █████████████████████████████████████ ████████████████████ ██ █████ ████████████████████████████████████ ██████████████████ ████ ██ █████ ███████ ██ █ ███ ████ ████ ████ █ █████████████ ██████████████████████████████ █████████████████████████████ █████ █████████████ █████████ ███ ███████ ███████ ██████████████████████████████ ███████████████████████████
Restricted
Alerts
What's with all the redacted text?
Each Alert is marked with a particular security rating. If the Alert is rated as higher than your level you won't be able to read it.
|
oscar
|
Кэриэй Демократ Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ 1948 сыллаахха балаҕан ыйын 9 күнүгэр Кэриэй тумул арыытын соҕуруу чааһыгар үөскээбит Соҕуруу Кэриэйэ тэриллибитин кэннэ эппиэт курдук тэриллибит. Дойду бастакы салайааччытынан Ким Ир Сен (1912-1994) буолбута.
АААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААА Тукталыш матур борон борон Башкорт теле Башкортостандары Ура Слава России
1950 сыллаахха икки Кэриэй дойду ыккардынан утарсыы үөскээн Кэриэй сэриитэ саҕаламмыта. 1950 сыллаахха бэс ыйын 25 күнүгэр Хотугу Кэриэйэ армията Соҕуруу Кэриэйэ сиригэр киирбитэ. Бу сэрии үс сыл устата буолбута. Соҕуруу Кэриэйэ өттүгэр Америка, Англия уонна да атын дойдулар сэриилэспиттэрэ, Хотугу Кэриэйэ өттүгэр Кытай армията сэриилэспитэ, Сэбиэскэй Сойуус сэриигэ кыттыбатаҕа да буоллар, Хотугу Кэриэйэҕэ улахан байыаннай көмө анаабыта. Бу сэриигэ икки өттүттэн 2,5 мөл. кэриэй өлбүтэ. 1953 сыллаахха быстах тупсуу баттанан сэрии
Хотугу Кэриэйэҕэ биир партиялаах социалистическэй режим бөҕөргөммүтэ. Сэрии кэннэ Ким Ир Сен Хотугу Кэриэйэҕэ диктатураны олохтообута. Бу бириэмэҕэ дойдуга Ким Ир Сен личноһын сүгүрүйүүтэ үөскүүр.
70-с сыллардаахха КДДӨ экономикатын сайдыыта тохтоон барбыта. Маҥнайгы сүрүн биричиинэлэртэн биирдэстэрэ 1974 сыллаах кризис кэннэ ниэп сыанатын үрдээһинэ буолар (Хотугу Кэриэйэ ниэбэ суох дойду), ону таһынан дойду байыаннай ороскуота эмиэ үрдүк этэ.
Дойду төрүттээчитэ Ким Ир Сен 1994 сыллаахха өлбүтүн кэннэ былаас кини уолугар, Ким Чен Ирга бэриллибитэ. 1996 сыллаахтан 1999 сыллаахха дылы Хотугу Кэриэйэҕэ улахан аччыктааһынтан 3 мөл. курдук киһи өлбүтэ.
== Нэһилиэнньэтэ==
Кэриэйэ Демократ Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ — биир норуоттаах дойду буолар: [[кэриэйдэр]] 99%тан тахса буолаллар. Аҕыйах [[кытай]] норуота баар (50 000 киһи кэриҥэ) уонна 1800 киһи кэриҥэ [[дьоппуон]] баар. Хотугу Кэриэйэҕэ киһи олоҕун уһуна - 68-69 сыл (ЦРУ сыаналааһынынан аан дойдуга 149-с миэстэ).
|
oscar
|
Эйиигин көрө түһээт дэлэй, уйгу-быйаҥ олоххор туох эрэ алдьархай ааҥнаабытын сэрэйдим. Онтон атын эн мин диэки хайыһыа да суох этиҥ, миигин киһи баар диэн аахайыаҥ да суоҕа этэ. Баай-талым эйгэҕэр чалҕарыйбыт атастарыҥ-доҕотторуҥ ортотугар миэхэ биир миэстэ суоҕа…
Мин суоҕум – эн өрөгөйдүүр, дьол тохтоло суох субуллар хонуктаргар. Мин суоҕум эн саамай үөрүүлээх-көтүүлээх күннэргэр. Мин суох буолуом этэ, өскөтүн эн олоххор алдьархай ааҥнаабатаҕа буоллар.Онтон мин сылайбытым. Бу сиргэ букатын кэлбиттии сананан, оруо маһы ортотунан дохсуннук сылдьар кэмнэргэр араҥаччылыырбыттан. Сылайбытым, эн үтүө бэйэҕин, өркөн өйгүн күүһүм-кыаҕым тиийэринэн көмүскүүрбүттэн. Сылайбытым, хаһан эрэ олоҕум үтүөтүн былдьаабыт салгымтыалаах, сындааһыннаах күннэрбиттэн ороон илдьэ бараргын кэлтэйдии кэтэспиппиттэн. Сылайбытым уонна атын аартыктары арыйбытым.
Барыта мин сэрэйбитим курдук буолбута. Бэйэм эйигиттэн аккаастанан барыахпыттан саргы-сатаҕай олохпун саамылыы сатаабытым. Эн да миигиттэн ордубатаҕыҥ, олоххор тугуҥ эрэ тиийбэт курдугун сэрэйэрим. Үөрүү-өҥнөнүү, бэйэни астыныы албын мүнүүтэтигэр эмискэ сылтаҕа суох соҥуоран саҥата суох барарыҥ, тас өттүттэн көрдөххө эрэ кылабачыйар көлдьүн олоххун саҥа өйдүү сатыырдыы тулаҕын көрүнэриҥ. Ол эрээри тугуҥ тиийбэтин билбэт буолаҥҥын саҥата суох хаардаах хайалары одуулууруҥ ыраах Альпаҕа, күп-күөх киэҥ дуолга ымсыырарыҥ тымныы Канадаҕа, ип-итии сырылас куйаас күн тоҥон дьигиһис гынарыҥ Индияҕа.
Онтон кэлиэхтээх барыта кэлбитэ, буолуохтаах барыта туолбута. Ымсыы-мэнэгэй иччилэрэ эйигин тула илбис үҥкүүтүн үҥкүүлээн күөрчэхтэммиттэрэ. Эн кутуҥ соһуйан ыалдьыбыта, түүлгүн да, илэҕин да араарбат гына босхо барбытыҥ. Олох икки өлүү икки охсуһуутугар түлэкэччийэн түҥ-таҥ барар түүннэргэр мин сырдык, санаам эйиэхэ Араҥаччы буолан көстүбүтэ, үтүө санаа эрэ олоҕу уһатарыгар эрэли укпута.
Эн онно дьэ өйдөөбүтүҥ тугуҥ эйиэхэ тиийбэтэҕин, ханнык санаа эйигин эрэйдээбитин. Ол – мин этим. Тугу да эрэйбэт, хаһан да арбаммат мин араҥаччылыыр күүһүм эйигин үйэҥ тухары арыаллыан, өйөбүл буолуон баҕарбытыҥ. Ол эрээри эн биири эрэ аахсыбатаҕыҥ. Ол мин эйиэхэ төннөр баҕабын билии этэ.
|
oscar
|
Куорат баһылыга Сардана Авксентьева дьаһалынан 2020 сыл алтынньы 19 күнүттэн сэтинньи 20 күнүгэр диэри куорат уокуругун сиригэр-уотугар дьиэ кыылларын регистрациялааһын биллэрилиннэ.
Олохтоох дьаһалта территориальнай уорганнарын салайааччыларынан бу кэм иһигэр СӨ Бырабыыталыстыбатынан бигэргэммит биир систиэмэ учуотунан дьиэ кыылларын хаһаайыттар уонна тэрилтэлэр регистрациялатар үлэлэрэ ыытыллар уонна тэриллэр.
Уокурук уонна куорат кытыытынааҕы нэһилиэктэр үлэһиттэрэ бэйэлэрин сирдэригэр-уоттарыгар сыһыарыллыбыт учаастактарга рейдэ ыытыахтаахтар, профилактическай бэсиэдэ оҥоруохтаахтар, дьиэ кыылларын тутууга аналлаах быраабылалары түҥэтиэхтээхтэр.
Өскөтүн гражданнар регистрацияттан куотунар түбэлтэлэригэр, кинилэргэ административнай кэһии туһунан боротокуол толоруллар.
Дьокуускай куорат Административнай хамыыһыйата иһитиннэрбитинэн, дьиэ кыылларын регистрациялаһынтан куотунааччыларга административнай ыстараап сүктэриллэр. Ол курдук, тус сирэйтэн 1000-1500 солкуобайга диэри, дуоһунастаахтартан – 3000-4000 солкуобайга диэри, юридическай сирэйдэр 5000-10000 солкуобайга ыстарааптаныахтарын сөп.
Санатар буоллахха, Дьокуускай куоракка дьиэ кыылларын тутууга бигэргэммит Быраабыланан, ыттары, куоскалары бас билэр хаһаайыттар регистрацияны булгуччу ааһыахтаахтар. Дьиэ кыылларын учуокка туруоруу СӨ “Дьокуускай куорат ветеринарнай управлениета” Судаарыстыбаннай бүддьүөт тэрилтэтинэн хаһаайын олорор сиринэн оҥоһуллар.
Маныаха 6.1 пуун дьиэ кыылын тутар Быраабылатынан бары хаһаайыттар бэтэринээрдэргэ профилактическай, диагностическай, лабораторнай чинчийиини уонна кыылларын вакцинациятын ааспыттарын туһунан олохтоммут сокуонунан көрдөрөр эбээһинэстээхтэр.
Куорат олохтоохторо маннык аадырыстарга судаарыстыбаннай бэтэринээринэй сулууспаҕа кэлэн регистрацияны ааһыаххытын сөп:
1. Чехов уул., 66, төл. 35-32-78
2. Mapxa бөһүөлэгэ, Сэбиэскэй уул., 38, төл. 204-627
3. Хатас сэлиэнньэтэ, Ойуунускай уул. 4/1, төл. 409-003
4. Тулагы сэл., Совхознай уул., 2/1 төл. 207-277
6. Маҕан бөһ., Антеннай уул., 1/3.
Манна кэллэххитинэ регистрацияны ааһаҕыт, пааспар ылаҕыт, бэйэ баҕатынан чип олорторуоххутун сөп, бары быһыылары туруораллар.
Маны таһынан регистрацияны куорат олохтоохторо ветеринария Управлениетыгар, Каландаришвили уулусса 3 нүөмэригэр ааһыаххытын сөп.
Сонуннар
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Сахсыырдаах, уларыйыылаах-тэлэрийиилээх, түһүүлээх-тахсыылаах сыл кэллэ. 2017 сылга икки атахтаах сыһыаныгар эрэ буолбакка, айылҕа көстүүтүтүгэр, туругар эмиэ уларыйыы тахсыаҕа. Ол төһө хабааннанара, содулланара биһигиттэн бэйэбититтэн тутулуктаах. Билигин чараас эйгэ сир дьонун олоҕор дьайар күүһэ улаатан турар. Саныыр санаа, этиллибит тыл туолар дьикти кэмэ кэллэ. Наар туохтан эрэ куттана, дьааххана сырыттахха – ол көрбүтүнэн тиийэн кэлэр.
Санаа күүһэ – улаханы быһаарар. Төһөнөн элбэх киһи үтүөнү ыраланар, эйэҕэ талаһар, иирсээни бопсор өйдөөх-санаалаах буоллаҕына – олохпут да сол курдук үтүө диэки салаллан барыаҕа. Дьон санаата сааһыланыан, тылын-өһүн кыатана туттуон наада.
2017 сылга терроризм курдук ыар көстүү син биир баар буолуо эрээри улахан иирсээҥҥэ, сэриигэ тиэрдиэ суоҕа.
Саха сиригэр сыһыаннаан эттэххэ, улахан киһи дьулайара тахсыа суоҕа. Барыта уу-нуурал буолбатар даҕаны, эриэ-дэхси ханна барыай – кыра уларыйыылар син биир тахсыахтара.
Сүбэм-соргум диэн – үчүгэйи ыраланыахха наада. Сарсыҥҥы күн үтүөнү аҕаларыгар бүк итэҕэйиэххэ, эрэниэххэ наада. Туох эмэ ыарахаҥҥа түбэстэххитинэ даҕаны, үчүгэйдик түмүктэниэ диэн бигэ эрэллээх, бөҕө санаалаах буолуҥ. Син биир эргийэн-эргийэн киһи санаатын иһинэн тахсан кэлиэҕэ.
|
oscar
|
Улуу Туурак сэриитэ. Туурсуйа Арассыыйалыын сэриилэрэ (1672—1681; 1686—1700), Польшалыын (1683—1699) уонна Венециялыын (1684—1699). Венатааҕы кыргыһыы (1683).
|
oscar
|
Толоон Туорааҕа, Дьокуускай куорат: - Сайылыктан көһөн киирии сүпсүлгэнэ ааһан, тыа сирин кыракый бөһүөлэгин олоҕо аа - дьуо устар. Балаҕан ыйын ортото. От - мас саһаран, тыа саҕата араҕастыйан көстөр. Элбэх оҕолоох ыал ийэтэ сарсыарда эрдэ уһуктан, хоонньугар утуйан буккуруу сыппыт кыра кыыһын эмиийдэттэ. Нарыйа төһө да топпутун иһин, минньигэс сып -сылаас үүттэн арахсымаары ыҥырҕыы түһээт, бэйэтин кураанах уоһун оборон чомурҕата-чомурҕата устунан утуйан хаалла. Өрүүнэ сып-сап таҥнан аан дьиэҕэ таҕыста. Соторутааҕыта атыыласпыт лаахтаах улахан чаанньыгар уу кутан, кипитиинньиги уган уокка холбоото. Чэйэ оргуйуор диэри суунна-тараанна. Оҕолоро туран аһыыр астарын бэрийэн остуолга уурталаата. Бэйэтэ ыксаан, сылаас үүттээх чэй куттан ыймахтаата уонна үлэтигэр тэбиннэ. Ыал аҕата туран оһоҕун отто хаалла. Өрүүнэ Уйбаанын кытта ыал буолбуттара уонтан тахса сыл буолла. Сыры-сыллата кэриэтэ аҕыс оҕолоохтор. Иккиэн сопхуос дьоҕус отделениетын туруу үлэһиттэрэ, солбуллубат ньирэй көрөөччүлэр. Эдэр ийэ оҕолонон тахсаат, икки ый курдугунан үлэтигэр тахсан иһэр. Кыһыл оҕото аһыыр кэмигэр сүүрэн кэлэн эмнэрэ-эмнэрэ, сороҕор күнү-күннүктээн хотоҥҥо сылдьар. Билигин күһүн буолан сынньалаҥ. Сайыны супту күөх окко мэччийэн торолуйбут борооннор ыалдьыбаттар, харалталара кыччаабыт кэмэ. Саас ахсын оҕонньорунаан иккиэн холбоон сүүс ньирэйи туталлар. Күҥҥэ үстэ аһаталлар, биирдэ уулаталлар. Киэһэ, сарсыарда от киллэрэн биэрэллэр, уйаларын ыраастыыллар. Күнүс эбии аһатарга уотурбанан хааһы буһараллар. Чэпчэкитэ суох үлэ. Эр киһи дьиэтигэр көстүбэт, үксүн киэһэ хонугар кэлэр. Пиэрмэҕэ “Кыһыл муннукка» остолобуойдаахтар, күнүс онно аһыыр. Сир-дойду бөлүүн улаханнык тоҥорбут, хаһыҥнаан сири маҥхаппыт. Хардьаҕа турар иһиттэр ууларын үрдэ мууһунан бүрүллүбүт.
Уйбаан хотонугар бараары туран, быһаҕас уулаах баалынайы дьиэҕэ киллэрэн, аан ойоҕоһугар истиэнэҕэ сыһыары уурда. Улахан уол аҕата киирэр- тахсар тыаһыттан уһуктан, оһох көрөн сабар үлэлээх киһи турда. Аһаан бүтэрин саҕана бырааттара тураннар, утуу-субуу уунаҥнаһан хостон таҕыстылар. Чуумпуран турбут дьиэ оҕо саҥатынан оргуйа түстэ. Аһаан-сиэн аймалаһа түһээт, обургу уолаттар таһырдьа оонньуу ыстаннылар. Улахан кыыс иһитин сууйаары остуолун хомуйар. Саргы төрдүс кылаас үөрэнээччитэ. Сарсын икки улахан бырааттарын кытта, чугас сытар нэһилиэк интэринээт оскуолатыгар үөрэнэ киириэхтээхтэр. Кыыс сааһынан төһө да улахана суоҕун иһин, бэйэтиттэн балыстары көрөр-харайар, аһаталыыр, дьиэтин хомуйар эбээһинэстээх. Саамай кэтиир-маныыр оҕото - балта Нарыйа. Балтараатын туола илик саҥардыы хаампыт оҕоҕо туох барыта интэриэһинэй. Бытархай оонньуурдары, бөҕү булан айаҕын диэки атаарар. Сыыһа туттаран ииктээн ыстаанын уларыттарар. Ардыгар, мэниктии сылдьар убайдара түҥнэри көтөн, өй-мэйдээх тулуйбат ытааһынын түһэрэр. Көмөлөһөр балтын Ньуккуну үөрэх дьыла саҕаланыыта таайыгар илдьибиттэрэ. Онно олорон орто оскуола иккис кылааһыгар үөрэнэр. Икки кыра уолаттар оонньуу сылдьаннар, туохтан эрэ бочооттоһон охсуһан турдулар. Ый-хай саҥа, тилигирэһии буолла. Саргы бырааттарын араартаары хоско киирдэ. Нарыйа аан дьиэҕэ баалынай мууһун, икки илиитинэн таһыйан оонньуу хаалла. Номнуо ытаспыт эрэттэр, «Кини миэнин былдьаата, мин бастаан булбутум» дэһэн, өрө сыҥа-сыҥа эдьиийдэригэр быһаара сатаатылар.
Эмискэ чараас муус үлтүрүйэн кылыгырыыр тыаһа иһилиннэ. Саргы итиини таарыйбыт курдук ходьох гынаат, аан хоско сүүрдэ. Тиийэн, муустаах ууга төбөтүнэн түһэн атахтара эрэ чочоҥолуур оҕону харбаан ылан өрө тардан таһаарда. Нарыйа чачайан, муннунан-айаҕынан уу сүүрэр, уоһун оппоҥнотор, харахтарын симириктиир уонна тиэрэ кэдэрийэр. Ол эрээри, кыайан саҥа таһааран ытаабат. Уолуйа куттаммыт кыыс, балтын киһилии көтөҕөөрү өрө-таҥнары тутта. Онно эрэ, кыра оҕо тыын киллэрэн тэһэ баран ытаата. Уоһа күп-күөх буолбут, тоҥон титирии сылдьар. Саргы өй булан, ыгыллар уулаах инчэҕэй таҥастаах оҕону көтөхпүтүнэн хоско ойдо. Кыыһын таҥаһын ньылбы тутаат, ийэтин оронугар сытыаран халыҥ суорҕанынан хороччу суулаан кэбистэ. Бэйэтэ аттыгар сытыһан таптайа-таптайа буруһууна орону хамсатан, хачайдаан барда. Тымныы ууга булумахтанан, ытаан сэниэтэ эстибит кыракый кыыс сыҥырҕыы түһэн баран, тоҥмута ааһан утуйан хаалла. Күнүскү аһылыкка оҕолорун аһаталаары, Өрүүнэ дьиэтигэр ыксаан аҕай кэллэ. Алдьархай тахса сыспытын сэрэйэн да билбэт, түөртээх-биэстээх кыра уолаттара утары ойуоккалаһан кэллилэр. Былдьаһа-тарыһа, туох буолбутун ийэлэригэр кэпсээн бардылар. Өрүүнэ ситэри истибэккэ, оҕолорун туора хаһыйталаат, тас таҥаһын да устар бокуойа суох, хос диэки харбыаласта. Ип-итии дьиэҕэ халыҥ суорҕаҥҥа сууланан бурулуччу буспут, биир тэҥник тыынан сурдургуур кырачаан Нарыйатын көрөөт, ийэ сүрэҕин харбаммытынан ороҥҥо олоро түстэ.
Анараа дойду диэн баар дуо?
Айсен Николаев-Лэҥкэ, Дьокуускай куорат:
- Чугас киһиҥ олохтон туораары гыннаҕына, биллибэт күүстэр кэлэннэр биллэрэллэр диэни хаһыакка ааҕаммыт, дьонтон истэммит билэбит. Бу кэпсиир түбэлтэм, үөһээ этэн аһарбытым курдук, итиннэ майгынныыр. Ол курдук Мэҥэ Хаҥалас дэриэбинэтигэр биир саас оскуола оҕолоро чугас алааска похуоттуу барбыттар. Сандал саас барахсан кэлэн, аар силик айылҕа уһуктан турар кэмэ буолан, киһи таһырдьаттан киирбэт кэмэ буоллаҕа. Уолаттар барахсаттар, бу похуоттуохтаах алаастарыгар ким-хайа иннинэ кэлэннэр, уокка оттор маһы бэлэмнии тыаҕа тахсыбыттар. Ол сылдьаннар, биир уоллара көрдөҕүнэ, арай, орон-тэллэх буола ыалдьа сытар эһэтэ Тиит сөтөллөн хахсайа-хахсайа, хамсалаах табаҕын тарда олороро үһү. Өссө мааныга кэтэр сэлээппэтин кэтэн, торуоскатын тутан олорор эбит. Уол дьиктиргии санаат, доҕотторун диэки хайаспыта, оҕолор хайыы - үйэҕэ алаас ортотугар тиийэннэр, оонньуу сылдьаллар эбит. Уол өссө төгүл били тиит төрдүгэр хайаспытыгар, былыр үйэҕэ өлөн хаалбыт эбэтэ кэлэн күлүү-үөрүү бөҕө буола турара үһү. Өссө эбиитин, эһэтин тула дьон бөҕө тоҕуоруһан кэлэннэр, эһэтин саннын таптайа тураллар эбит. Саҥалара бу диэн отой иһиллибэт эбит. Уол этин устун тымныы сүүрээн устан ааспыт. Куттанан түргэн үлүгэрдик оҕолоругар тиийэн кэлбит уонна кэннин хайыһан көрбүтэ, ким да суоҕа үһү. Ити итинэн ааспыт. Киэһэлик, похуоттаан бүтэн дьиэтигэр кэлбитэ, эһэтэ барахсан күн сириттэн букатыннаахтык барбытын туһунан дьоно эппиттэр. Эбэн эттэххэ, эһэтэ ити оҕолор похуоттаабыт алаастарыгар төрөөбүтэ үһү. Ити уолбут кэлин, улаатан баран «анараа дойду баар эбит» диэн санааҕа кэлбит. Эһиги санааҕытыгар анараа дойду баар дуо?
Айылҕа биир дьикти көстүүтэ
Арылы, Таатта улууһа: - Оччолорго мин оскуоланы саҥа бүтэрбит эдэркээн оҕо этим. Куоракка үөрэх туттарсан баран, дойдубар төннөрбөр, АН-2 сөмөлүөтүнэн көтөн, улууспут киинигэр кэлэн түстүбүт. Биир чымыдааннаахпын уонна илиигэ тутар кыракый суумкалаахпын. Аны мантан биир көстөөх сиргэ сытар дойдубар тахсыахтаахпын. Сайын саамай үгэннээн, от-мас көҕөрө силигилээн, үүнэн турар кэмэ этэ. Дьэ, мин сатыы сылдьа үөрүйэх киһи быһыытынан, ыллым да айан суолун батыһа, дойдум диэки түһүнэн кэбистим. Дэриэбинэни тахсаат, барыахтаах суолбуттан туора суолунан, арай оҕолор саҥалара иһиллэр. Мин сүрдээҕин үөрдүм уонна батыһарга сананным. Ситэн ылан аргыстаһыах курдук кылам санаа өйбөр охсуллан ааста. Оҕордук оҕолорум саҥалара иннибэр барар уонна ким да баара көстүбэт. Мин отой санаабын түһэрбэппин, батыһан иһэбин. Аргыстаһыахтаах оҕолорум ситтэрбэттэр да ситтэрбэттэр, саҥалара буоллар бу күйгүөрэн олорор. Оҕордук сырсан балай эмэ уһуннук хаамтым да, отой сиппэппин, дэриэбинэм да кэллэр кэлбэт. Ол тухары муннум диэн санаа өйгө да суох. Кэнникинэн суолум олох да билбэт алаастарбынан киирэн бара турда. Оҕолор саҥалара иннибэр баран иһэн, тэйдэр-тэйэн симэлийэн хаалла. Халлааным аны туран киэһэрдэ, бороҥуй буолла. Дьэ, ыксааммын иннибин-кэннибин көрүнэн, иһиллээн киирэн бардым. Арай өйдөөн-дьүүллэн истибитим, туора ханна эрэ тыраахтар тыаһыыр, ону истэн олох салыбырыахпар дылы үөрдүм. Маллаах чымыдааммын туппутунан, ол тыас диэки харбыаластым. Үрдүк баҕайы сыыр үрдүгэр, үүнэн турар мастар быыстарынан тахсан, өҥөйөн көрбүтүм, аллара отчуттар саҥалара ньамалаһан, үөрэ-көтө оттуу сылдьаллар эбит. Үөрүүбүттэн үөһэттэн сүүрэн түстүм. Дьонум миигин көрөн сүрдээҕин соһуйдулар.
Кинилэр кэпсииллэринэн, борук-сорукка көрдөхтөрүнэ, арай сыыр үрдүнээҕи тыа быыһыттан туох эрэ, сүр баҕайытык бырдааттанан түһэн иһэр үһү. Бастаан куттана санаабыттар. Онтон өйдөөн көрбүттэрэ, чымыдаан тутуурдаах кыыс оҕо буолан хаалбыт. «Хайдах маннык чиэски сиргэ кэлэн хааллыҥ?», - диэн ыйыталаһыы бөҕө буоллулар. Мин: «Оҕолор саҥаларын батыһан, быһалыы суолунан кэлэн иһэн, мунан хааллым», - диэн туох баарынан кэпсээн биэрээччи буоллум. Хайыахтарай, оттоон бүтэн баран, сүбэнэн, биир тыраахтардаах киһилэригэр миигин олордон, дэриэбинэҕэ киллэрэн биэрдилэр. Оччоттон баччаҕа дылы, онно миигин туох сирдээн, угуйан илдьибитин отой кыайан быһаарбаппын. Сэрэйдэххэ, сир-дойду иччитэ, эрэкэ-дьэрэкэ оҕолор аргыстаспыт буолуохтарын сөп курдук. Хата, салгыы баран муммакка, дьону булан тахсыбыппар дьылҕабар махтанабын. Өскөтүн ол отчуттарга тиийбэтэҕим буоллар, ханна-ханна тиийиэм эбитэ буолла... Айбыт таҥара эрэ билэн эрдэҕэ. Олоххо дьэ итинник дьикти түбэлтэ биирдиилээн да буоллар си-дьүгээр көстөн, биллэн ааһаллар эбит .
Өбүгэ сиэрин умнумаҥ
- Тас эйгэ дьайыыта олохпут хайа баҕарар кэмигэр алтыһан ааһар түгэннэриттэн, ийэм кыра сылдьан түбэспит биир түгэнин кэпсээн ааһыахпын баҕарабын. Оҕордук, дьэ, биир сайын, күн киириитэ, сайылык оҕолоро таһырдьа тахсан оонньуу сылдьыбыттар. Арай,ол сырыттахтарына тыа саҕатынан аттаах киһи иһэрэ көстүбүт. Сайылык ыалыгар хас биирдии ааһар, кэлэр ыалдьыт сонун буоларын бары да билэн эрдэхпит. Ол куолутунан, оҕолор барахсаттар оонньуулларын тохтотон, киирэн эрэр күн уотун сардаҥатын быыһынан икки илиилэринэн чарапчыланан, тиритэн-хорутан, буорга- сыыска буккуллан, сирэй-харах бурҕалла, баттахтара сүүмэх-сүүмэх арбалла тооторуһан, аттаах киһилэрин одуулаһа турбуттар.
Киһилэрэ чугаһаан кэлиитигэр өйдөөн көрбүттэрэ, арай, бу соторутааҕыта өлбүт Киргиэлэй оҕонньор акка хороллон сэксэтэн ааһан эрэр эбит. Оҕолор барахсаттар бары кутталларыттан хамсыыр да кыаҕа суох сиргэ хараҕаланан хаалбыттар. Оҕонньордоро аргыый кэлэн, аттыларынан сайылык кэтэҕэр быллаардар үрдүлэригэр турар киһи уҥуоҕун быыһыгар киирэн, сүтэн хаалбыт. Онтон өй ыланнар, куттаммыт оҕолор, өй мэйдээх тулуйбат хаһыытын-орутун түһэрэн дьиэлэригэр сырсан күөдэлгэхтэммиттэр. Дьиэ иһигэр көтөн түһэн, ытаһан-соҥоһон,куттаммыттара ааһан,уоскуйуулара дьонноругар өрөпөөннөнө кэпсээн, ыһан-тоҕон киирэн барбыттарын, кырдьаҕас эбэлэрэ саба саҥартаан тохтотолообут. Онтон ыла киэһэтин мээнэ таһырдьа тахсан сарыласпат, оонньообот буолбуттар. Бука сэрэйдэххэ оҕолор барахсаттар алыс айдааран, оҕонньор уһун уутун уйгуурдан, сөбүлээбэккэ көстөн аастаҕа. Өбүгэ үгэһин, сиэри тутуспат буолуу төттөрү дьайыытын бу да кэпсээн туоһулуур.
Онон ыччаттар, ханна да сырыттаххытына, сиэрдээх буолуҥ, мээнэ хаһыытаһымаҥ-ыһыытаһымаҥ. Өбүгэ сиэрин умнумаҥ диэн санатыахпын баҕарабын.
Сонуннар
28.11.2022 | 17:26
Сунтаардар хотугу дьүкээбил "анныгар"
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Быыстапка-дьаарбаҥкаҕа Тополинайтан, Анаабыртан тиийэ кэллилэр - Эдэрсаас – сахалыы сонуннар – новости на якутском языке
Skip to content
YSIA.RU
ЯКУТИЯ-DAILY.RU
ФОТОБАНК
Медиацентр
Рекламодателям
Сүрүн сирэй
Уопсастыба
Бэлиитикэ
Экэниэмикэ
Айылҕа харыстабыла
Тыа хаһаайыстыбата
Култуура
Үөрэх уонна наука
Тырааныспар
Успуорт
Бэрээдэк
Сынньалаҥҥа
Интервью
Сүбэһит
Тургутук
Ыйаахтар
Нацбырайыактар
Search for:
СҮРҮН СИРЭЙ
Тыа хаһаайыстыбата
Быыстапка-дьаарбаҥкаҕа Тополинайтан, Анаабыртан тиийэ кэллилэр
Тыа хаһаайыстыбата
Быыстапка-дьаарбаҥкаҕа Тополинайтан, Анаабыртан тиийэ кэллилэр
18:46 24.09.2022 18:52 24.09.2022
Женни Стрюкова
Бүгүн Дьокуускай куоракка Хомсомуол болуоссатыгар үгэс буолбут тыа хаһаайыстыбатын “Ас-үөл-2022” быыстапка-дьаарбаҥката киэҥ далааһыннаахтык ыытылла турар. Манна тыа хаһаайыстыбатын табаары оҥрооччулара, пиэрмэрдэрэ, аһынан-үөлүнэн хааччыйааччылар, агрооскуолалар, кэтэх хаһаайыстыбалар кытталлар.
Быыстапка-дьаарбаҥка Саха АССР уонна СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин 100 сылларыгар ананар. Ол да иһин улуустар түһүлгэлэригэр тиийдэххэ, үбүлүөйдээх сылларга суолта бэриллэн, араас ис хоһоонноох композициялар оҥоһуллубуттара көрөөччүлэри, атыылаһааччылары тардар.
Холобура, Чурапчы улууһа ийэ уобараһын оҥорон, ону улуус сиригэр-уотугар үүннэрбит оҕуруотун аһынан, астаабыт аһынан-үөлүнэн киэргэппитэ көрөргө олус үчүгэй. Намнар Максим Аммосовка анаабыт муннуктара дириҥ ис суолталаах.
Быыстапкаҕа барыта 170 тахса тэрилтэ, хаһаайыстыба Сунтаар, Уус Алдан, Мэҥэ Хаҥалас, Хаҥалас, Үөһээ Бүлүү, Нам, Горнай, Чурапчы, Ньурба, Амма, Томпо, Бүлүү, Ленскэй, Нерюнгри, Өлүөхүмэ, Таатта улуустарыттан, Анаабыр национальнай долган-эбэҥки оройуона кытталлар.
Агрооскуолалар олус таһаарыылаахтык үлэлии сылдьалларын кинилэр туруорбут киэҥ быыстапкаларыгар көрүөххэ сөп. Оскуола үөрэнээччилэрэ оҕуруоту да баһылаабыттар, бэл, соҕуруу дойдуга үүнэр винограды үүннэрэллэр эбит.
“Дорообо! Баһаалыста биһигиттэн куста атыылаһыҥ!”, — диэн Үөһээ Бүлүү уолаттара бэрт эйэҕэстик ыҥыра тураллар. Үгүс улуустар тэрийбит быыстапкаларыгар анаан-минээн алаадьылыы тураллар. Ип-итии, бу аҕай буһан тахсыбыт алаадьынан айах туталлар.
Саха сирин үгүс улуустарыгар ыҥырыа иитэн, мүөтүнэн дьарыктанар буолбуттар. Олус элбэх киһи мүөт атыылыыр буолбут. Эт, үүт аһылык, оҕуруот аһын арааһа манна баар. Сыана да араас. Сорохтор төрөөбүт улууспут этин-арыытын амсайабыт диэн сыанатын кэрэйбэккэ атыылаһаллар. Нам Таастааҕыттан кэлбит саха ынаҕын көрөн турдахха ыан, олус үчүгэй амтаннаах, сибиэһэй үүтүнэн мустубут дьону амсаттылар. Кус-хаас элбээбит, козаны да иитэр буолбуттар. Дьиэ кууруссатын курдук араҥас уоһахтаах сымыыттаах Ньурбатааҕы кууруссаны иитэр фабрика сымыытын хамаҕатык ылаллар.
Сарсын АГАТУ ипподромугар өрөспүүбүлүкэ Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтин бирииһигэр ат сүүрүүтэ буолуохтаах.
Бүгүн-сарсын быыстапка-дьаарбаҥкаҕа сылдьан, кыстыыр аскытын-үөлгүтүн хаһааныҥ, сэргэх быыстапканы көрүҥ.
Хомсомуол болуоссатыгар “Ас-үөл 2022” дьаарбаҥка (фоторепортаж)
Бэлэмнээтэ Женни Стрюкова
Хаартыскаҕа: быыстапкаттан
0
0
Навигация по записям
Норильскайга «Хотугу матыыптар» кэрэхсэбили ылла
Ааспыт сууккаҕа Саха сиригэр 287 киһи коронавирустаата
Маны ааҕыҥ
Хомсомуол болуоссатыгар “Ас-үөл 2022” дьаарбаҥка (фоторепортаж)
«Ас-үөл-2022» быыстапка-дьаарбаҥка бу ый бүтүүтэ ыытыллыаҕа
Үүттүгэннээх сайылыктар сэргэхсийдилэр
Николай Афанасьев: «Племенной үлэни сайыннарабыт»
Александр Атласов: Олохтоох оҥорон таһаарыы санкция кэмигэр энчириэ суоҕа (ВИДЕО)
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Уопсастыба
Саха Автономиятын үөлээннээҕэ
Сонуннар
Ахсынньы 3 күнэ – Юрист күнэ
Уопсастыба
Санкт-Петербурга Семен Новгородов аатынан искибиэргэ өйдөбүнньүк бэлиэ баар буолла
Сүрүн
Ил Дархан юристары идэлээх бырааһынньыктарынан эҕэрдэлиир
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Мэдиссиинэ кэллиэһэ уонна Сылаҥ орто оскуолата биир сибээстээхтик үлэлииллэр - Эдэрсаас – сахалыы сонуннар – новости на якутском языке
Skip to content
YSIA.RU
ЯКУТИЯ-DAILY.RU
ФОТОБАНК
Медиацентр
Рекламодателям
Сүрүн сирэй
Уопсастыба
Бэлиитикэ
Экэниэмикэ
Айылҕа харыстабыла
Тыа хаһаайыстыбата
Култуура
Үөрэх уонна наука
Тырааныспар
Успуорт
Бэрээдэк
Сынньалаҥҥа
Интервью
Сүбэһит
Тургутук
Ыйаахтар
Нацбырайыактар
Search for:
СҮРҮН СИРЭЙ
Маны аах
Мэдиссиинэ кэллиэһэ уонна Сылаҥ орто оскуолата биир сибээстээхтик үлэлииллэр
Маны аах Үөрэх уонна наука
Мэдиссиинэ кэллиэһэ уонна Сылаҥ орто оскуолата биир сибээстээхтик үлэлииллэр
22:32 07.09.2022 08:14 08.09.2022
Елена Потоцкая
Профессор Г. П. Башарин аатынан агро-хайысхалаах Сылаҥ орто оскуолата Дьокуускайдааҕы мэдиссиинэ кэллиэһин кытта 2020 сылтан сөбүлэҥ түһэрсэн бииргэ үлэлииллэр.
Киин куорат аатырбыт орто анал үөрэҕин кыһата уонна Чурапчы улууһун биир тарбахха баттанар бастыҥ үлэлээх уопсай үөрэхтээһин тэрилтэтэ ыкса сибээстээхтик үлэлииллэр. Бу туһунан дириэктэри агро-хайысхаҕа солбуйааччы Лидия Сивцева кэпсиир:
— Сылаҥ орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ 10-11 кылаастарга, нууччалыыттан тылбаастаабакка билиһиннэрдэххэ, «Младшая медицинская сестра по уходу за больными» диэн анал кууруска үөрэнэн, аттестаттарын кытта тэҥҥэ мэдиссиинэ салаатын орто сүһүөҕүн исписэлииһин идэтин баһылаабытын туһунан сибидиэтэлистибэни ылаллар. Оччотугар оҕолор доруобуйа харыстабылын тэрилтэлэригэр үлэлиир толору бырааптаналлар, тута анал категориялаах үлэһит буолаллар. Аны мэдиссиинэ кэллиэһигэр киирэргэ эбии баал эбиллэр. Маннык сибидиэтэлистибэни барыта 12 оҕо ылла. Быйыл 17 үөрэнээччи ылыахтаах.
Мэдиссиинэ кэллиэһин кытта бииргэ үлэлээһин хайысхата кэҥээн, кэллиэс дириэктэрэ Дмитрий Алексеев этии киллэрэн, устудьуоннары сибиэһэй аһынан хааччыйарга оскуолаҕа сыал-сорук туруорбута.
Сайын устата үлэҕэ уһуйуу маастара Сардаана Баишева оҕолору кытта оҕуруот аһын арааһын үүннэрдилэр, кус-хаас ииттилэр.
Оҕолор оскуолаларыгар настаабынньыктарын кытта сайын устата үүннэрбит оҕуруоттарын аһын: хортуосканы, сүбүөкүлэни, кабачогу, помидору, минньигэс биэрэһи — барыта 1 туоннаны тиэйэн аҕалан, балаҕан ыйын 6 күнүгэр училище салалтатыгар туттардылар.
Аны салгыы кэллиэс устудьуоннарын түргэнник ситэр кус, хаас, индюк уонна ынах сүөһү этинэн, ис үөрэ, туйах курдук сахалыы аһынан хааччыйыахтара.
Мэдиссиинэ кэллиэһэ остолобуойун сэбиэдиссэйэ Ирина Матвеева сибиэһэй оҕуруот аһын тутан олус үөрдэ уонна «аны эт бородууксуйатын кэтэһэбин» диэтэ.
Бу курдук, икки үөрэх тэрилтэтэ ыччаты иитиигэ, оҕо доруобуйатыгар олус суолталаах сөбүлэҥи түһэрсэн, кэскиллээх үлэни тэрийэллэр.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.
1
0
Навигация по записям
Приморьеҕа Саха сирин туһунан киинэ сүрэхтэннэ
“Көмүс күрүөнү” Олоҥхо Ыһыаҕар бэлэмнииллэр
Маны ааҕыҥ
Бэйэтин аһынан хааччынар оскуола
Тутааччы сирдээҕи дьоло
Айсен Николаев Чурапчыга оту бэлэмнээһиҥҥэ соруктары туруорда
Чурапчыга олимпиецтарга анаан искибиэр тутуллар
Чурапчыга турбут баһаары боҕустулар
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Уопсастыба
Санкт-Петербурга Семен Новгородов аатынан искибиэргэ өйдөбүнньүк бэлиэ баар буолла
Сүрүн
Ил Дархан юристары идэлээх бырааһынньыктарынан эҕэрдэлиир
Уопсастыба
Олохтоох эт сыаната тоҕо үрдүгүй? (ВИДЕО)
Уопсастыба
Тыллары сайыннарар сэргэх бырайыактар
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Сулустар тугу түстүүллэр: Балаҕан ыйын 29 – алтынньы 6 күннэрэ - Эдэрсаас – сахалыы сонуннар – новости на якутском языке
Skip to content
YSIA.RU
ЯКУТИЯ-DAILY.RU
ФОТОБАНК
Медиацентр
Рекламодателям
Сүрүн сирэй
Уопсастыба
Бэлиитикэ
Экэниэмикэ
Айылҕа харыстабыла
Тыа хаһаайыстыбата
Култуура
Үөрэх уонна наука
Тырааныспар
Успуорт
Бэрээдэк
Сынньалаҥҥа
Интервью
Сүбэһит
Тургутук
Ыйаахтар
Нацбырайыактар
Search for:
СҮРҮН СИРЭЙ
Сүбэһит
Сулустар тугу түстүүллэр: Балаҕан ыйын 29 – алтынньы 6 күннэрэ
Сүбэһит
Сулустар тугу түстүүллэр: Балаҕан ыйын 29 – алтынньы 6 күннэрэ
18:34 28.09.2022
Эдэр Саас
Хой
Бу нэдиэлэ устата быһымах быһыыттан туттун. Соһуччу быһыы-майгы тахсыан сөп. Дьону кытта иирсибэккэ сылдьарыҥ наада. Төһө мындырдык олоҕу ылынаргыттан үгүс тутулуктаах.
Оҕус
Нэдиэлэ саҥа көрсүһүүлэри бэлэмниир. Урут утумнаахтык ылсан дьарыктана сылдьыбыт дьыалаҥ уруккутун курдук умсугуппат буолбутун бэлиэтии көрүөҥ. Бу нэдиэлэҕэ үгүһү былаанныыр наадата суох. Өр көрсүбэтэх дьоҥҥун көрсүөҥ, былааныҥ соһуччу уларыйыан сөп.
Игирэлэр
Бу нэдиэлэ үгүс умнуллубат түгэни бэлэхтиэҕэ. Тулалыыр дьоҥҥун кытта сыһыаныҥ тосту уларыйыан сөп. Саҥа билсиһиилэр ситиһиилээх буолуохтара.
Араак
Туох да саҥаны былааннаабат араактарга чуҥкук кэм үүммүт. Дьону кытта сыһыаҥҥа болҕомто уурарыҥ уолдьаспыт. Бэйэҥ эрэ эппиккин өрө тутан үчүгэйгэ тиийбэккин. Чугас дьоҥҥун кытта сыһыаҥҥын харыстаа.
Хахай
Бу нэдиэлэ быһаарыныылаах хардыылары оҥорорго тоҕоостоох. Эбии үлэттэн-соруктан сүрэҕэлдьээбэккэ ылыстаххына, элбэх ситиһии кэлиэҕэ. Саҕалаабыт дьыалаҕын тиһэҕэр тиэрдэргэ кыһан. Тус олоххунан эрэ үлүһүйүмэ.
Кыыс
Ыксаллаах быһаарыныыны ылынартан туттун. Эйигиттэн куота сатыыры күүскүнэн туппаккын уонна тохтоппоккун. Уларыйыылартан куттаныма. Буолар быһыыга-майгыга холку сыһыаныҥ көмөлөһүөҕэ.
Ыйааһын
Нэдиэлэ устата барыы-кэлии, дьыалабыай көрсүһүүлэр буолуохтара. Дьоҥҥо көмөлөһөртөн аккаастаныма. Ис санааҕар итэҕэй.
Скорпион
Болҕомтону ирдиир нэдиэлэ үүммүт. Ханнык эрэ соччото суох кистэлэҥи билэргэ күһэллиэҥ. Быһыы-майгы түргэнник уларыйарын күүтүмэ, ол кэриэтин тугу былааннаабыккын аа-дьуо ситиһэргэ кыһаллыҥ.
Охчут
Урукку сыыһалары көннөрөргө тоҕоостоох кэм. Тус санааҕыттан ылсыбыт дьыалаҥ ситиһиини аҕалыа. Саҥа саҕалааһыҥҥа үчүгэй кэм. Харса суох хамсанан ис.
Чубуку
Уруккуттан санаа ымыыта оҥостубут дьыалаҥ сатаныыһык. Уларыйартан, сайдартан куттаныма. Ол эрээри ыксаллаах быһаарыныы ылынартан туттун.
Күрүлгэн
Үчүгэй сонуннары истиэҥ. Ити сонуннар инникитин хайдах быһаарынаргар, дьыаланы-куолуну салайаргар көмөлөһүөхтэрэ. Нэдиэлэ саҥата соһуччу тэрээһин буолуоҕа. Инники былааннаргын торумнуургар туһалыан сөп.
Балыктар
Кытаанах майгыгын көрдөрөр кэмиҥ. Наар дьон эппитин хоту сылдьар уустук. Тулалыыр дьонтон өйөбүл кэлэрин күүтүмэ. Бары ыарахаттары кыайар кыахтааххар эрэн.
0
1
Навигация по записям
Ини-биилэр (кэпсээн)
Сылгыны көрүүгэ сүбэлэр
Маны ааҕыҥ
Кэпсээн: Үлээҥки
Түүҥҥү дьахтар
«Онтон ордук дьол суох» (дьиҥнээх олохтон)
Ымыйах от силиһэ уонна «мэллээх иһит»
ОЛОХХО ТАРДЫҺЫЫ
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Уопсастыба
Саха Автономиятын үөлээннээҕэ
Сонуннар
Ахсынньы 3 күнэ – Юрист күнэ
Уопсастыба
Санкт-Петербурга Семен Новгородов аатынан искибиэргэ өйдөбүнньүк бэлиэ баар буолла
Сүрүн
Ил Дархан юристары идэлээх бырааһынньыктарынан эҕэрдэлиир
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
1959 сыллаахха Сунтаар орто оскуолатын бүтэрээт, Жданов аатынан колхозка кулууп сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит.
1967 сыллаахха Москватааҕы кинематография институтутун киинэ операторын идэтигэр үөрэнэн бүтэрбитэ.
1967 сыллаахтан Саха Сирин телевидениетыгар, өрөспүүбүлүкэ кинематографиятын тэрилтэлэригэр үлэлиир.
1971 с. — Россия суруналыыстарын чилиэнэ.
1983 с. — Россия кинематографистарын чилиэнэ.
1992 с. — Саха Өрөспүүбүлүкэтин кинематографистарын чилиэнэ.
Айар үлэтэПравить
50-н тахса документальнай киинэни уһулбута. Үгүс киинэлэрэ үлэ дьонун, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтарын, геройдарын олохторун көрдөрөр.
«Өрөспүүбүлүкэ биллиилээх дьоно» циклга саха биллиилээх суруйааччылара — Д. К. Сивцев — Суорун Омоллоон, Н. Е. Мординов — Амма Аччыгыйа уонна С. С. Васильев — Борогонскай — айар олохторун туһунан киинэ уһулбута.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Аам-даам тымныылаах ахсынньы биир үтүө күнүгэр сонун кинигэ онлайн-сүрэхтэниитэ буолан, дууһабытыгар кыһыҥҥы тымныыбыт кылгас да кэмҥэ кыйданарга дылы буолла.
Бу күн Арассыыйа Суруналыыстарын, СӨ Суруйааччыларын сойуустарын чилиэнэ Вера Спиридоновна Солдатова-Нанова «Өргүөт кыыһа» диэн поэманан кинигэтин сүрэхтэниитигэр өрөспүүбүлүкэ уонча улууһуттан, ону сэргэ Финляндияттан, Питертэн, Астраханьтан, Калининградтан, о.д. а. куораттартан кыттыһан, тэрээһин кэскилэ өссө тэнийдэ.
Ону сэргэ, педагогика наукатын хандьытаата Маргарита Винокурова, «Водоканал» генеральнай дириэктэрэ Анатолий Кырджагасов, устуоруйа наукатын хандьытаата Надежда Харлампьева, «Кэскил» хаһыат эрэдээктэрэ Татьяна Жиркова, Өргүөт нэһилиэгин бибилэтиэкэтин үлэһиттэрэ уо.д.а. сүрэхтэн этиллэр истиҥ иэйиилэрин биллэрдилэр.
Сүрэхтэнии дьоро күнүн Норуот айымньытын дьиэтин эппиэттээх үлэһитэ Любовь Ивановна Васильева иилээн-саҕалаан ыытан, бүгүҥҥү «буруйдаах» эрэ буолбакка, үгүс киһи төрөөбүт дойдута Өргүөт салгынын, тыынын сүрэҕэр-быарыгар иҥэриннэ.
Кэпсэтии, ырытыһыы Олоҥхо тыйаатырын уус-уран салайааччыта Майя Власьева норуот номоҕун ааҕыытыттан саҕаланна. Убаастыыр, ытыктыыр киһилэрин араас сыллардааҕы хоһооннорун элбэх кыттааччы, оскуола оҕолоро ис дууһаларыттан ааҕан, төрөөбүт дойдуга тардыһыы күндүтүн, алаас ахтылҕанын күүһүн биллэрдилэр.
СӨ Национальнай бибилэтиэкэтин кылаабынай бибилэтиэкэрэ Сардаана Алексеева поэтесса урукку кинигэлэрин көрдөрө-көрдөрө, сэргэх ырытыыны оҥордо.
«Өргүөт кыыһа» сүрэхтэниитигэр кыттыбыт дьон Вера Спиридоновна саҥа айымньытын номнуо аахпыт, билсибит буолан, дириҥ хорутуулаахтык ырыттылар. Поэтесса, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Саргылана Спиридонова-Кэрэмэс Кийиитэ Вера Солдатова «Өргүөт кыыһын» бастакы улахан суруйуута буолбатаҕын, бу да иннинэ улахан айымньылардааҕын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.
Социология наукатын дуоктара Ульяна Винокурова:
«Вера Спиридоновна, эйигин оҕо суруйааччыта буолар кыахтаах эбит дии санаатым. Уопсайынан, биһиэхэ оҕо суруйааччылара тиийбэттэр, баар да буоллахтарына олох ахсааннаахтар. Төрөөбүт төрүт тылбытын ыччаттарга иҥэриэххэ, оҕолору сахалыы иитиэххэ, үөрэтиэххэ диибит да, буукубаартан саҕалаан алын кылаас үөрэнээччилэригэр суруллубут кинигэлэри ааҕаргар арыт киһи тыла кыайан өҕүллүбэт. Оттон Вера Спиридоновна хайдах эрэ чөкө бэйэлээхтик, хомоҕой тылгынан ойуулуур-дьүһүннүүр, дорҕоону таһаарар кыахтааххын. Оҕолорго анаабыт үгүс хоһоонуҥ ырыа курдук, олус хайҕыы иһиттим. Арааһа, ырыаһыт, муусукаҕа дьоҕурдааҕыттан буоллаҕа буолуо дии санаатым. Онон, салҕыы оҕо суруйааччытын быһыытынан эмиэ үлэлээтэххинэ сатаныыһы дии санаатым.
«Өргүөт кыыһа» поэмаҕынан анимация дуу, аниме дуу, мультипликация дуу, видео-киинэ дуу, уопсайынан ханнык эрэ саҥа коммуникационнай технологиялары туһанан оҥорор туһунан тапталлаах сиэннэргиниин толкуйдуоххун сөп эбит дии санаатым. Манна сиэттэрэн эттэххэ, дьиэ кэргэнинэн ааҕыы олус туһалаах буолуо этэ, оччотугар дьиэ кэргэн биир уопсай идеялаах, суоллаах-иистээх, хайысхалаах буолуо этэ», -– диэн алгыс тылын тириэртэ.
«Ымыы буолбут ырабын суруйдум»
Вера СОЛДАТОВА:
«Өргүөт кыыһа» диэн номоҕу улаханнык убаастанар, биһиги төрөөбүт дойдубут устуоруйатын, дьонун-сэргэтин туһунан элбэҕи сурукка-бичиккэ тиһэн хаалларбыт учуутал, кыраайы үөрэтээччи Иван Касьянович Васильев “Үһүйээннэр, номохтор, сэһэннэр” диэн 2013 сыллаахха бэчээттэммит кинигэтиттэн ааҕан, ол кылгас үһүйээн ис хоһоонуттан санаа сайыннаран хоһоон көрүҥүнэн суруйдум.
Биһиги кырабытыгар дьоммутун кытары “Сырдык” диэн ыраах учаастакка олорбуппут. Онно Хаптаала Охонооһой диэн тулаайах оҕонньор баара. Наһаа көнө, сымнаҕас киһи курдук өйдөөн хаалбыппын. Ол оҕонньордоох баар-суох соҕотох кыыстара сайын үөрэҕиттэн сатыы дьонугар кэлэн иһэн, аара суолга сүтэн хаалбыта диэн кэпсэтэллэрин истэ улааппытым уонна Хаптааланы көрдөхпүнэ наһаа аһынарым, кини кыыһа хаһан эмэ аҕатыгар төннөн кэлиэн наһаа күүскэ баҕарарым… Ол санааны иитиэхтии сылдьар буолан, “Хаптаала” диэн хоһоон суруйбутум…
Онтон, бу үһүйээни ааҕан баран, баҕа санаа ымыыта оҥостубут ырабын суруйдум быһылаах. Кыыспын Намыына диэн ааттаатым. Күүстээх санааны, сатабылы, өйү иҥэрдим. Олоххо тапталы көрүһүннэрдим», -– диэн саҥа кинигэтин туһунан билиһиннэрдэ.
Санааттан санаа саҕыллар:
«Поэманы наһаа долгуйа-үөрэ ааҕан бүтэрдим, чахчы да сүрэххэр иитиэхтээн илдьэ сылдьыбыт эбиккин уонна төлө биэрэн биир тыынынан суруйбуккун, айымньыҥ хас биирдии тыла бэйэтин миэстэтигэр кэлэн испит. Ис хоһооно үчүгэй, харахпар киинэ курдук көһүннэ. Күндү чөмчүүк айымньы. Кинигэҥ киэргэтитиин Норуот айымньытын дьиэтэ оҥорбута олус үчүгэй, тупсаҕай.
( О.В.Омукчанова, Санкт Петербург).
ххх
Манна сыһыаран эттэххэ, бу күннэргэ «Оҕолорго сурутууну бэлэхтээ» диэн сурутуу аахсыйатыгар Вера Спиридоновна тапталлаах Өргүөтүгэр уонна Үөһээ Бүлүүгэ олорор хоһоонньут оҕолоругар кинигэтин сүрэхтэниитигэр поэматыттан быһа тардан аахпыттарыгар махтанан туран, «Кэскил» хаһыакка 2022 сыл маҥнайгы аҥаарыгар суруйтаран бэлэх уунна.
Үйэтин тухары салайар үлэҕэ үлэлээбит, үгүрү үлэһитинэн, сайдам майгытынан сахатын дьонун ытыктабылын ылбыт Вера Солдатова билигин, төһө да сынньалаҥҥа олордор, эдэрдии эрчимин ыһыктыбат, аныгы кэм тэтимин кытта тэҥҥэ айанныыр. Кини айар үлэтин сэргэ (быйыл икки кинигэни күн сирин көрдөрдө), социальнай ситимнэргэ биэрэр сүмэлээх сүбэлэринэн, сэргэх сэһэнинэн кэрэни үксэтэр, бу олохтон истиҥи эрэ ылыаххын баҕарарыҥ күүһүрэр.
Варвара Потапова:
«Кэрэ да дьылҕалаах дьону мин көрөбүн,
Кинилэргэ ымсыыра мин сүгүрүйэбин», -– диэн эппитин, ааҕааччы быһыытынан, Вера Спиридоновнаҕа аныахпын баҕарабын.
ЫСПЫРААПКА:
Вера Нанова-Солдатова 1951 сыллаахха Үөһээ Бүлүү улууһун Өргүөт нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1975 сыллаахха — Бүлүүтээҕи педучилищены, 1979 – Москватааҕы култуура институтун, 1991 – Новосибирскайдааҕы политологическай институту бүтэрбитэ. Орто Халыма улууһугар норуодунай театр режиссерунан, култуура салаатын сэбиэдиссэйинэн, баартыйа райкомун идеологияҕа салаатын сэбиэдиссэйинэн, “Халыма долгуннара” хаһыат эрэдээктэринэн, “Сахаполиграфиздат” улуус хаһыаттарын, типографияларын салайар салаа начаалынньыгынан, Дьокуускай куорат мээрин солбуйааччытынан, “Октябрьскай”, “Губинскай” уокуруктар баһылыктарынан дьон-сэргэ истиҥ биһирэбилин ылан, үрдүк таһаарыылаахтык үлэлээбитэ.
Вера Нанова-Солдатова “Дойдум тыына”, “Тойокубар – дойдубар”, ”Бүгэн сыппат Бүлүү эбэм”, “Кынаттаабыт кыһабыт” хоһоон хомуурунньуктардаах, икки ахтыы кинигэлээх. Норуот уоһуттан түспэт “Айан ырыатын” тылын ааптара. Кини -– Арассыыйа Суруналыыстарын, СӨ Суруйааччыларын сойуустарын чилиэнэ, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын
үтүөлээх үлэһитэ,СӨ култууратын туйгуна, Арассыыйа кырдьаҕас куораттарын ассоцияциятын бочуоттаах чилиэнэ, Орто Халыма, Үөһээ Бүлүү улуустарын, Өргүөт нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо. ”Гражданскай килбиэн”, “Арассыыйа-Саха сирэ” 375, 380, 385 сылларынан үбүлүөйдээх мэтээллэр, “Дьокуускай куорат сайдыытыгар үтүөлэрин иһин”, “Норуот талааннарын сайыннарыыга үтүөлэрин иһин”, “БПУ бастыҥ выпускнига”, о.д.а. элбэх бэлиэлэр хаһаайыннара.
Вера Спиридоновна дьиэ кэргэнин кытары Дьокуускай куоракка бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор.
ххх
«… Ол курдук түүнү быһа
Оонньоон өлө сылайаллар,
Ураһаларын анныгар
Уонна охтон хаалаллар.
Эһиги саһан кэлэҥҥит
Эргийэн кирийээриҥ,
Утуйуохтарыгар диэри
Ураһаларын кэтээриҥ.
Утуйдаллар эрэ мин
Ураһа кэннигэр тахсыам,
Уонна маҥан тириини
Онно ыйаан кэбиһиэм…
Ону көрө сытаҥҥыт
Ойон киирэн ытыалаан
Ороспуойдары өлөрдөргүт,
Оччоҕо, дьэ, быыһанабыт!
Сыыһа туттар түгэҥҥэ
Сылдьыбыппыт, дьэ, сыччах,
Түргэн-тарҕан туттунуу,
Түгэн эрэ быыһыаҕа».
Доҕорун тылын-өһүн
Дьоһуннанан истибитэ,
Долоҕойугар тохтотон
Толорорго тиийбитэ.
(«Өргүөт кыыһа» кинигэттэн быһа тардыы)
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru
0
0
Навигация по записям
Быһыыны ылыыга хотугу улуустар иннники иһэллэр
«Смотри, это Россия!» куонкурус кыайыылаахтара билиннилэр
Маны ааҕыҥ
Ульяна Винокурова: Ырыа күнэ норуоту тулуурдаах буоларга, тапталга уонна үтүөҕэ көҕүлүөҕэ!
УЛЬЯНА ВИНОКУРОВА: ИЛ ДАРХАН – БИҺИГИ САЙДЫЫБЫТ ТАҺЫМА
Ульяна Винокурова: «Дьокуускай — Арктика култууратын киин куората»
«Арассыыйа Бочуоттаах полярнига» бэлиэнэн наҕараадаланнылар
Саха ынаҕын суолтата, кэскилэ
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Уопсастыба
АЛРОСА Хотугу сир норуоттарын оҥоһуктарын быыстапка-дьаарбаҥкатыгар ыҥырар
Сонуннар
Лена Иванова: «Волонтердарбыт көмөҕө кэлэ охсоллоро хайҕаллаах»
Сонуннар
Надежда Селютина: «Алданнар дьыаланан өйүүллэр»
Уопсастыба
Таһаҕаһы өрөһөлүү тиэммит «УАЗ» регистрацияттан уһуллубут. Тоҕо?
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет Москватааҕы педагогическай судаарыстыбаннай университеты кытта педагогтары бэлэмниир туһунан сөбүлэҥи түһэристэ диэн иһитиннэрдэ ХИФУ пресс-сулууспата.
Ааптар: Киин Куорат
«Устудьуоннарбыт биэс гыммыт биирдэрэ – кэнэҕэски педагогтар, биллэн турар, үрдүк квалификациялаах педагогическай каадырдары бэлэмниир дойду биир бастыҥ үрдүк үөрэх кыһатын кытта бииргэ үлэлиирбит дьоһун суолталаах», – диэтэ ХИФУ ректора Анатолий Николаев.
Москватааҕы педагогическай судаарыстыбаннай университет ректора Алексей Лубков бэлиэтээбитинэн, икки үрдүк үөрэх кыһата баай уопуттаах уонна министиэристибэлэртэн өйөбүллээх.
«Саҥа партнердарбыт кэккэтэ кэҥээн иһэр, биирдэстэринэн Саха сирин үрдүк үөрэҕин сүрүн кыһата буолбута дьоһун суолталаах. Бу принципиальнай сөбүлэҥ, тоҕо диэтэххэ ХИФУ – Педагогическай үөрэхтээһин сайдыытын ассоциациятын кыттыылааҕа. Стратегическай соруктары быһаарарга үрдүк үөрэх кыһалара бэйэ-бэйэлэрин өйөөһүннэрин кэмэ кэллэ», – диэн Алексей Лубков санаатын үллэһиннэ.
Сонуннар
05.12.2022 | 12:00
Өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат конгреһын кыттыылаахтара кэллилэр
05.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 5 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
03.12.2022 | 18:00
Өбүгэ ситимэ — эр дьон кылаан кыахтарыгар
03.12.2022 | 14:00
«Үлэ кыбаартала» — сайдыы территорията
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
Ордук ааҕаллар
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 25.11.2022 | 16:00
Юрий Попов: «Барыта улахан үлэттэн тахсар»
Дьокуускайга Тупсарыы үс сыла биллэриллэн, бу диэн эттэххэ, киин куоракка, чахчы, үтүмэн үлэ ыытылынна, ону олохтоохтор даҕаны бэйэҕит көрө-истэ сылдьаҕыт. Быйыл сайын «Уһук Илиҥҥэ 1000 тиэргэн» федеральнай бырайыагынан Дьокуускай куоракка 75 тиэргэн тупсаран оҥоһулунна. Саамай элбэх эбийиэккэ бэдэрээтчитинэн «Основа» ХЭТ үлэлээтэ. Онон бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр бу тэрилтэ эдэр салайааччыта Юрий Поповы...
Сытыы муннук | 01.12.2022 | 12:03
Ийэ айманар сүрэҕин туох уоскутуой...
Билиҥҥи балаһыанньаҕа, билиҥҥи судургута суох кэмҥэ оҕотун байыаннай дьайыыга атаарбыт ийэлэрдиин кэпсэтэртэн ордук ыарахан суох. Кинилэр куоластара титириирэ, харахтарын уутун кистээн туора соттоллоро, оҕолорун тустарыгар күүстээх, тулуурдаах буола сатыыллара киһини өссө уйадытар, уоскутар тылы булбакка мух-мах бараҕын. Бу сырыыга оҕолорун атаарбыт, кэтэһэр, эрэнэр икки ийэни кытта харах уулаах кэпсэтиибин ааҕааччыларбар...
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Дьокуускай куорат дьаһалтата "Норуот бүддьүөтэ" куонкуруска сайаапкалары тутуу саҕаламмытын биллэрэр. Ол түмүгүнэн 2023 сылга социальнай хайысхалаах бырайыактары, тутуулары, тэрээһиннэри олоххо киллэрэргэ үбүлээһин көрүллэр.
"Норуот бүддьүөтэ" бырайыак көмөтүнэн Дьокуускайга олус элбэх туһалаах дьаһаллар олоххо киирбиттэрэ, онон тоҕоостоох түгэни мүччү тутумаҥ!
Куонкурус усулуобуйатынан тэрийээччилэр 20 % бэйэлэрэ уйуналлар. Уоннааҕытын куорат бүддьүөтэ үбүлүүр. Өйөбүл ылбыт бырайыактар 2023 сылга хайаан да олоххо киириэхтээхтэр.
Биирдиилээн дьонтон, юридическай сирэйдэртэн, түмсүүлэртэн, уопсастыбаннай тэрилтэлэртэн маннык хайысхаларынан сайаапкалары туталлар:
- тутуу, сөргүтүү, уопсастыбаннай эбийиэктэри өрөмүөннээһин;
- территориялары уонна сынньалаҥ сирдэрин тупсарыы;
- аһымал, социальнай, волонтердар аахсыйалара;
- иитэр, үөрэтэр, спортивнай тэрээһиннэр.
Сайаапкалары сэтинньи 10 күнүттэн ахсынньы 9 күнүгэр диэри туталлар.
Кыттааччылар сайаапкаларын толорон, докумуоннарын барытын суругунан аҕалаллар: 677007, Дьокуускай, Территориялары кытта үлэлиир департамент, Ленин пр.,15, 712 хос, 40-88-48. Бэнидиэнньик-бээтинсэ 9:00 - 18-00. Эбиэт кэмэ: 13:00 - 14:00 ч.
Маны таһынан сайаапкаларгытын уокуруккут управаларыгар, нэһилиэккит дьаһалтатыгар эмиэ биэриэххитин сөп.
2022 сыллаахха кимнээх кыайбыттарай?
Быйыл норуоттан тахсар көҕүлээһиннэри өйүүр бырайыак көмөтүнэн маннык хайысхаларынан кэккэ бырайыактар олоххо киирдилэр:
- «Биһиги киин куораппыт» – уопсастыбаннай сирдэри тутуу, сөргүтүү уонна өрөмүөн;
- «Тупсарыы» – куорат сирин-уотун тупсарыы;
- «Үтүө санаа куората» – аһымал аахсыйалары ыытыы, волонтердар хамсааһыннара, социальнай хайысхалаах дьаһаллар;
- «Дьокуускайы уруйдуубут» – иитэр, үөрэтэр, спортивнай уонна да атын тэрээһиннэр.
Уопсайа 72 сайаапка киирбитэ. 25 бырайыак кыайыылаах тахсан, уопсайа 12 мөлүйүөн солкуобай субсидия көрүллүбүтэ.
“Үтүө санаа куората” номинация 6 кыайыылааҕын кэккэтигэр “Доруобуйаларыгар хааччахтаах оҕолорго единоборстволар кииннэрэ” диэн бырайыак баара (салайааччы Фархат Садыков).
Доруобуйаларыгар араас кэһиллиилээх оҕолорго ураты сыһыан, атыннык таҥыллыбыт дьарык наада буолара саарбахтаммат. Бу киин самбоҕа, дзюдоҕа, тхэквондоҕа босхо дьарыктары ыытар. Быйыл 70-ча кэриҥэ оҕо дьарыктанар, үксүлэрэ мөлтөхтүк истэр оҕолор эбит. Нэдиэлэҕэ 2-3 дьарык буолар. Күрэхтэһиилэри тэрийэн ыыталлар, үөрэнээччилэрин ахсаанын 350-400 тиэрдиэхтээхтэр.
“Анастасия Диодорова, Степанида Артахинова, Алена Дмитриева, Владимир Балынец курдук спорстменнары оҕолорбут кумир оҥостоллор”, – диир салайааччы Фархат Садыков.
«Тупсарыы» хайысхатыгар «Настильщик чурочной мостовой» бырайыак (ааптар Николай Чоччасов) уонна 13 нүөмэрдээх спортивнай оскуола өрөмүөнэ (салайааччы Рита Якушева) кыайбыттара. “Кырдьаҕас куорат” территориятыгар туруохтаах, 1700 мм үрдүктээх тимир композиция былыргы Дьокуускай уулуссаларын чуурканан тэлгээбит үлэһити үйэтитиэхтээх. Билиҥҥитэ скульптура кэккэ биричиинэлэринэн тура илигэ эрэ биллэр.
«Дьокуускайы уруйдуубут» хайысхаҕа 12 бырайыак өйөммүтэ. Ол иһигэр Светлана Липатова салайааччылаах “Дети в книге” бырайыак баара. “Айыы кыһата” национальнай гимназия оҥорбут бырайыага Ийэ сылыгар, Ааҕыы сылыгар уонна Саха АССР 100 сылыгар бу аҕыйах хонуктааҕыта олоххо киирдэ.
Саха тылын уонна литературатын учуутала Светлана Липатова оҕо аахпат буолуутун кыһалҕатыгар болҕомтону тардыан баҕарбыт эбит.
“Оскуола төрөппүттэр уонна учууталлар кыһамньыларынан ааҕыы аптаах күүһүн тарҕатар кыахтаах. Саха классиктарын айымньыларыгар ойууланар эпоха – билиҥҥи оҕолорго олох биллибэт ыраах эйгэ. Биһиги бырайыакпыт оҕолору оччотооҕу үйэ уратыларыгар чугаһатар, литература эйгэтигэр дириҥник киллэрэр сыаллаах”, – диир Светлана Липатова. Талыллыбыт айымньылар бары уруоктарга үөрэтиллэллэр.
Оҕолор хаартыскаҕа балаҕан ыйыгар уонна алтынньыга түспүттэр. Анаан-минээн Таатта улууһугар Чөркөөхтөөҕү историко-этнографическай музейга тиийэн үлэлээбиттэр. Сорох каадырдары оскуолаларыгар уонна Дьокуускай тыйаатырдарыгар түһэрбиттэр. Бука барыларыгар интэриэһинэй уопут буолбут, биһигини кинигэҕэ таптал, литература уонна ааҕыы түмтэ диэн төрөппүттэр олус астыммыттар.
Хаартыскалара барыта “Айыы кыһатын” иккис этээһигэр көрдөрүүгэ тураллар. Бэлэмнээбит матырыйаалларын өрөспүүбүлүкэ саха тылын учууталларыгар босхо тарҕатар былааннаахтар.
“Биһиги киин куораппыт” хайысхаҕа 5 бырайыак кыайбытыттан биирдэстэрэ Михаил Неустроев салайааччылаах Остуол тенниһин киэҥник тарҕатар «Настольный теннис – вид активного отдыха и реабилитации инвалидов» диэн инклюзивнай бырайыак буолбута. Быйыл сайын киин куорат Култуура уонна сынньалаҥ пааркатыгар олоххо киирэн, үгүс киһини үөрдүбүтэ.
“Доступная среда – социум” коммерческайа суох тэрилтэ бэрэссэдээтэлэ, остуол тенниһигэр Арассыыйа спордун маастара Михаил Неустроев куорат олохтоохторун, ол иһигэр инбэлиит дьону, маассабай спорт көрүҥэр угуйар сыалы туруоруммут. 230 тыһ. солк. 5 үчүгэй остуолу, наадалаах инвентарь атыыласпыттар, эһиил саахымат зонатын тэрийэн, бырайыактарын силигин ситэрэр былааннаахтар.
Манна “Норуот бүддьүөтэ” бырайыагынан көрүллүбүт үпкэ спонсордар эбии көмөлөрө улахан төһүү күүс буолбут. Михаил Неустроев бу бырайыага олоххо киирэн, Адаптивнай физкультураны сайыннарыыга кылаатын иһин бочуот знагынан наҕараадаламмыта.
2014 сылтан саҕалаан 2021 сылга диэри чахчы олоххо киирбит уонна дьоҥҥо туһаны аҕалбыт бырайыактары аахтахха, уопсайа 257 социальнай суолталаах көҕүлээһин куорат бүддьүөтүттэн өйөммүт. 27 оҕо балаһаакката уонна спортивнай балаһаакка тутуллубут, 36 тиэргэн территорията уонна уопсастыбаннай сир-уот тупсарыллыбыт, 40 аһымал, социальнай уонна волонтерскай хайысхалаах тэрээһин олоххо киирбит. 16 сквер тутуллубут уонна өрөмүөннэммит, 7 кинигэ тахсыбыт, 7 уус-уран киинэ уһуллубут, 22 оҕо сынньалаҥын тэрийэр бырайыак үлэлээбит, 3 сылаас тохтобул тутуллубут.
Манна хайаан да 2022 сыллааҕы 25 бырайыак эбиллиэ турдаҕа. “Норуот бүддьүөтэ” бырайыак 2022 сыллааҕы көрдөрүүтүн түмүгэ тахса илик, сорох бырайыактар сыл бүтэһик ыйдарыгар олоххо киириэхтэрэ.
Сонуннар
05.12.2022 | 12:00
Өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат конгреһын кыттыылаахтара кэллилэр
05.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 5 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
03.12.2022 | 18:00
Өбүгэ ситимэ — эр дьон кылаан кыахтарыгар
03.12.2022 | 14:00
«Үлэ кыбаартала» — сайдыы территорията
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
Ордук ааҕаллар
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 25.11.2022 | 16:00
Юрий Попов: «Барыта улахан үлэттэн тахсар»
Дьокуускайга Тупсарыы үс сыла биллэриллэн, бу диэн эттэххэ, киин куоракка, чахчы, үтүмэн үлэ ыытылынна, ону олохтоохтор даҕаны бэйэҕит көрө-истэ сылдьаҕыт. Быйыл сайын «Уһук Илиҥҥэ 1000 тиэргэн» федеральнай бырайыагынан Дьокуускай куоракка 75 тиэргэн тупсаран оҥоһулунна. Саамай элбэх эбийиэккэ бэдэрээтчитинэн «Основа» ХЭТ үлэлээтэ. Онон бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр бу тэрилтэ эдэр салайааччыта Юрий Поповы...
Сытыы муннук | 01.12.2022 | 12:03
Ийэ айманар сүрэҕин туох уоскутуой...
Билиҥҥи балаһыанньаҕа, билиҥҥи судургута суох кэмҥэ оҕотун байыаннай дьайыыга атаарбыт ийэлэрдиин кэпсэтэртэн ордук ыарахан суох. Кинилэр куоластара титириирэ, харахтарын уутун кистээн туора соттоллоро, оҕолорун тустарыгар күүстээх, тулуурдаах буола сатыыллара киһини өссө уйадытар, уоскутар тылы булбакка мух-мах бараҕын. Бу сырыыга оҕолорун атаарбыт, кэтэһэр, эрэнэр икки ийэни кытта харах уулаах кэпсэтиибин ааҕааччыларбар...
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Спорт үс көрүҥүн маастара Петр Петрович Баттахов 68 сааһыгар сылдьар. Кини саха эр киһитэ айылҕаттан бэриллибит сүдү кыахтааҕын бэйэтин холобурунан туоһулуур. Олоҕун эдэр саастарын таһаарыылаах үлэҕэ, үөрэххэ анаабыт киһи, сааһыран баран баҕа санаатын толорон, спордунан утумнаахтык дьарыктанан, билигин аан дойду таһымнаах күрэхтэһиилэргэ өрөспүүбүлүкэбит аатын көмүскүүр ааттаах-суоллаах спорстмен.
– Мин Ньурба оройуонун Бэстээх нэһилиэгэр, билиҥҥитинэн Чаппандаҕа, 1952 сыллаахха төрөөбүтүм. Чаппанда 8 кылаастаах оскуолатын бүтэрэн баран Үөһээ Бүлүүгэ, кэлин Сэбиэскэй сойуус норуодунай учуутала, элбэх уордьаннар кавалердара буолбут, аатырбыт учуутал Михаил Андреевич Алексеев физмат кылааһыгар сүүмэрдэнэн үөрэххэ киирбитим. 1969 сыллаахха физмат кылааспын М.А.Алексеев иккис выпуһунан бүтэрбитим. Салгыы Новосибирскай судаарыстыбаннай университетыгар физическэй факультекка киирбитим. СГУ-га көһөн кэлэн, физмат факультетын физика салаатын бүтэрбитим. Онтон Үөһээ Бүлүүгэ Тамалакаан 8 кылаастаах оскуолатыгар учууталлаабытым.
Тамалакааҥҥа олоҕум аналын көрсөн ыал буолбуппут. Түөрт оҕоломмуппут – икки кыыс, икки уол. Оҕолорбут ыал буоланнар номнуо 5 сиэннэннибит.
Кэргэним култуура үөрэхтээх, өр кэмҥэ Үөһээ Бүлүү кулуубугар дириэктэринэн, худругунан, оскуолаҕа үлэлээбитэ. Кыргыттарым уонна кыра уолум Москваҕа олохсуйдулар, үлэлииллэр, үөрэнэллэр.
– Петр Петрович, биһиги эйигин спортсмен диэбиппит, физик эбиккин. Спортка хайдах кэлбиккиний?
– 1976 сыллаахха Үөһээ Бүлүүгэ ананан тиийэн баран, улууска араас салааҕа үлэлээбитим – оскуолаҕа учууталлаабытым, дириэктэрдээбитим, нэһилиэк сэбиэтин исполкомун бэрэссэдээтэлинэн, сельпо бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлинэн таһаарыылаахтык үлэлээбитим. Онтон 1993-98 сылга дойдубар Ньурба киэһээҥҥи оскуолатыгар саабыһынан, дириэктэринэн үлэлээн баран, оҕолору үөрэттэрээри, Дьокуускайга көһөн кэлбиппит.
Мин кыра эрдэхпиттэн спортка ананан төрөөбүт курдук сананабын. Оскуолаҕа киирэхпиттэн бастыҥнар кэккэлэригэр сылдьар этим. Бастатан туран, туочунай наукалары сөбүлүүр этим, ону кытта физкультура уруогун наһаа таптыырым. Оҕо эрдэхпиттэн Сэбиэскэй сойуус олимпиецтарын туһунан “Физкультура и спорт” сурунаалы, “Советский спорт” хаһыаты ааҕан улааппытым. Аатырбыт спортсменнар биографияларын эндэппэккэ билэрим. Ону кытта тэҥҥэ, айылҕабынан спорт өттүгэр тардыһар этим.
Математикаҕа дьоҕурдаахпын билэннэр, сүүмэрдээһиҥҥэ талыллан, үөрэххэ умса түһэр кэмнэрбэр, спортан тэйэ быһыытыйбытым. Учууталларбыт математиканан, физиканан күүскэ дьарыктанар кэммитигэр спортивнай куруһуокка да сылдьарбытын сөбүлээбэт буолаллара. Инньэ гынан олоҕум атын хайысханан баран хаалан, саамай эрчимнээх күөгэйэр күннэрбэр спордунан дьарыктаммакка хаалбыт эбиппин. Үөрэнэ да сылдьан спорт эйгэтигэр факультетым чиэһин көмүскүүр, тутуу этэрээтигэр сылдьан ыһыахтарга күрэхтэһиилэргэ кыттар этим.
Үөһээ Бүлүүгэ былыр-былыргыттан сылга иккитэ спорт национальнай көрүҥнэригэр нэһилиэктэргэ спартакиада ыыталлар. Нэһилиэк аатыттан кыттар этим. Үөһээ Бүлүүгэ олорон 1978 сыллаахха Саха сирин норуоттарын спартакиадаларыгар атах оонньууларыгар, 1979 сыллаахха Манчаары оонньууларыгар кыттыбытым.
МАС ТАРДЫҺЫЫТЫГАР, ХАПСАҔАЙГА, ПАУЭРЛИФТИҤҤА СПОРТ МААСТАРА
– 40-мар чугаһаан эрдэхпинэ мас тардыһыытыгар саҥа быраабыла киирбитэ. 1992 сылтан саҕалаан дьарыктанан барбытым. Оччолорго мас тардыһыытыгар интэриэс күөдьүйбүтэ. Уопсайынан, омук өйө-санаата уһуктар кэмэ спортка эмиэ биллибитэ. 1995 с. Ньурба улууһуттан мас тардыһыытыгар бастакы спорт маастара буолбутум.
Хапсаҕайга өрөспүүбүлүкэ турнирдара хото ыытыллар буолбуттара, эмиэ 1995 с. хапсаҕайга маастар нуорматын толорбутум. Онон бэлиэ сыл буолбута.
Сааһым баран истэҕэ дии. 50 сааспын туолар сылбар, 2002 сыллаахха, мас тардыһыытыгар бэтэрээннэргэ өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнүн үрдүк аатын ситиспитим. 2008 с. мас тардыһыыта өссө сайдан, Арассыыйа таһымыгар тахсыбыта. 2009 с. биһиги национальнай көрүҥмүт “Мас-рестлинг” диэн ааты ылбыта. Бу сыл Калуга куоракка Бүтүн Арассыыйатааҕы күрэхтэһии буолбута, онно абсолютнай чөмпүйүөн буолбутум.
40-тан үөһэ саастаахтарга 50-мун лаппа ааспыт киһи, мас тардыһыытыгар киирсэрим ыарахаттардаах буолан барбыта. Хата, мин дьолбор, 2016 сыллаахха Курскай куоракка пауэрлифтинг аан дойдутааҕы чемпионата ыытыллыбыта, онно улахан анал дьарыга суох, ыараханы көтөҕүүгэ бу иннинэ кыттан маастар нуорматын толорбут Н.Э. Константинов сүбэтинэн, баран кыттан, аан дойду чөмпүйүөнэ буолбутум. 200 киилэни 64 саастаахпар көтөхпүтүм. Пауэрлифтинг диэн көрүҥҥэ, доруобуйалара уйар буоллаҕына, 13 сааһыттан саҕалаан 85-тэригэр диэри дьарыктаналларын илэ харахпынан көрөн сөҕөн кэлбитим. Онон бу көрүҥүнэн дьарыктаныыһыбын диэн саҕалаабытым.
ААН ДОЙДУ ТАҺЫМЫГАР
– Онтон ыла сыл аайы көтүппэккэ, кырата 1-2 аан дойду чемпионатыгар ситиһиилээхтик кытта сылдьабын. Билиҥҥи туругунан, 2016 сылтан саҕалаан аан дойдуга 5 төгүллээх чемпион буоллум.
Ааспыт сылга Финляндияҕа баран кэлбитим. Становай тягаҕа (тобукка дылы тардыыга) уонна троеборьеҕа 65-69 саастаахтарга чөмпүйүөннээбитим, троеборьеҕа рекорд олохтообутум.
Бу соторутааҕыта, балаҕан ыйын 19-20 күннэригэр, Москва куоракка табаарыһым И.И.Копыринныын иккиэ буолан күрэхтэһэн кэллибит. Мин икки күрэхтэһиигэ кытынным – былырыын буолуохтаах “Европа чемпионнарын кубоктара” диэн күрэхтэһии көһөн быйыл ыытылынна – манна троеборьеҕа кыттан, Финляндияҕа туруорбут рекордпун 5 киилэнэн аһаран, чөмпүйүөн үрдүк аатын ыллым; Москваҕа бэйэтигэр ыытыллар, маастар нуормалаахтарга “Продвижение” диэн күрэххэ кыттаммыт, И.И. Копыринныын иккиэн чөмпүйүөннээтибит. Становай тягаҕа федерация маастарын нуорматын толорон кэллибит.
Балаҕын ыйын 26-27 күннэригэр Владивостокка Азия аһаҕас чемпионата ыытылларын истэммит, онно эмиэ кыттан кэллибит. И.И. Копырин 82,5 киилэҕэ чөмпүйүөннээттэ, мин икки көрүҥҥэ (жим, становай тяга) чөмпүйүөннээтим. Бэтэрээннэр ортолоругар Азия абсолютнай чөмпүйүөнэ буоллум.
ГЕНЕТИКА ЭЛБЭҔИ БЫҺААРАР
– Доруобуйаҕын хайдах көрүнэҕин?
– Бачча сааспар диэри үрдүк таһымнаах күрэхтэһиилэргэ ситиһиилэнэрим утумнаах дьарыктан тахсар. Ол аата доруобуйабын, аһыыр аспын, күннээҕи эрэсииммин көрүннэхпинэ эрэ сатанар.
Мин дьиэ кэргэммэр аска-үөлгэ полуфабрикаттары, кэлии аһылыгынан үлүһүйүү олох суох. Барыта олохтоох аһынан – этинэн, үүтүнэн аһылыктанабыт.
Спортсмен буоларым быһыытынан ааҕан-суоттаан аһыыбын-сиибин, аһара симинэн аһааһын диэн суох. Саамай кылаабынайа, күннээҕи эрэсиими тутуһуу наада. Утуйар ууну ханан турар үчүгэй. Биир кэмҥэ утуйар, биир кэмҥэ турар ордук.
Сүрүн өйөбүлүм – олоҕум усталаах туоратыгар хайа да түгэҥҥэ сарсыардааҥҥы сэрээккэни оҥорор идэм.
Айылҕаттан бэриллибити, өбүгэлэрбиттэн кэлбит кыах баарын таайабын. Генетика элбэҕи быһаарар дии саныыбын.
Өссө биир төһүү күүс – куһаҕан дьаллыктартан аккаастаныы. Табаҕы, арыгыны олох туоратыахха наада. Кистэл буолбатах, мин эдэрбиттэн, 30-чалаахпыттан табахтыыр буолбутум, арыгыны да амсайар этим. Сааһыран баран, 40-муттан, спортка сыстан, куһаҕан дьаллыктартан толору аккаастаммытым.
– Аҕам сааска диэри тэтиэнэхтик сылдьыы, актыыбынай буолуу, уһун үйэлэнии кистэлэҥэ туохханый?
– Бастатан туран, биһиги бары таҥара илиитигэр сылдьабыт. Ким дьылҕата хайдах суруллубутунан олоробут – онно итэҕэйэбин. Этэҥҥэ сылдьарбар өбүгэлэрбэр махтанабын. Аҕам өттүнэн эһэм 120 сааһыгар тиийбитэ. Аҕам эдьиийдэрэ иккиэн 100 саастарын ааһан баран бардылар. Аҕам, сэрии бэтэрээнэ буолан, эрдэ барбыта, онтон атын 100-гэр холкутук тиийиэ эбит.
Сорохтор бачча сааһыран баран хайдах ыараханы көтөҕөҕүн дииллэр. Мин үөрэх, үлэ өттүнэн баран хаалан, спордунан толору дьарыктаммакка, айылҕа биэрбит кыаҕын саппаас курдук илдьэ сылдьыбыппын, тэбээн кэбиспэтэхпин. Ол кыахпын билигин туһана сылдьабын диибин. М.В.Ломоносов күүс диэни материя сүппэт сокуона диэбитин курдук.
Күрэхтэһиилэргэ сылдьарым ааты-суолу эккирэтии, аатырыы туһугар буолабатах. Мин эдэр ыччакка холобур буолуохпун баҕарабын, эдэр-сэнэх, кыахтаах эрдэххитинэ спордунан дьарыктаныҥ диибин. Уонна ханнык баҕарар аан дойду күрэхтэһиитигэр тиийдэхпинэ саха диэн омук баарын биллэрэрбин, омугум аатын көмүскүүрбүн – олоҕум биир сүрүн соруга буолла диибин.
Сонуннар
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Бука диэн, ыстатыйа суолтатын, дьоһун соҕус суолталаах эбиилэри киллэрэн, суолта быстах критерийдэригэр сөп түбэһиннэрэн көрдөр, эбэтэр, суолта быстах критерийдэрэ суох түбэлтэтигэр, — суолта сүрүн критерийдэригэр. Сиһилии ырытыы сирэйигэр баар буолуон сөп.
|
oscar
|
Быйыл 15-с төгүлүн ыытыллар «Уруйдан, улуу олоҥхобут!» бэстибээл хамсык ыарыы дьаҥа өрө туран кэбиһэн, тэйиччиттэн олорон, куйаар ситимигэр тахсан ыытылынна. Маҥнайгы холонуу диэтэххэ, тэрийээччи Б.Н.Михайлов көмөтүнэн, син бэркэ тэриллэн ыытылынна, кыттааччы да аҕыйаҕа суох, 15 кыттааччыны иhиттибит. Кэлин, баҕар, сатаатахпытына элбэх толорооччу кыттыан сөп. Маныаха улуус култууратын үлэhиттэрэ бэйэлэрин улуустарын дьонугар көмөлөhөн, видеоҕа устууну, кыттыыны тэрийсиэхтэрин, техсредствонан устууну сатаабат дьоҥҥо көмөлөhүөхтэрин сөп эбит. Оччоҕо сорох кыттааччылар олоҥхолорун эрдэ ыытан дьүүллүүр сүбэҕэ иhитиннэриэхтэрин, сыаналатыахтарын сөп эбит. Саамай элбэх кыттааччы Таатта улууhуттан кытыннылар. Атыыр алдьархай буолбатаҕа буоллар, өссө элбэх киhи кыттыан сөп этэ. Ол эрээри кыттыахха эрэ диэн кыттыы эмиэ баар курдук. Чахчы олоҥхону толорууну баhылаабыт, республика таhымыгар киирсэр кыахтаахтар киирсиэхтээхтэр этэ. Сорохтор толоруулара олус кылгас. Уруккуттан олоҥхо күрэҕэр кыттар В.Д.Данилов 15 мүнүүтэттэн 9 мүнүүтэтэ бэйэтин кэпсээнигэр барда. Олоҥхо конкурсугар критерий баар буолуохтаах кырата чаас аҥаара, биитэр чаас дуу буолуохтаах этэ.
Олоҥхону толорууга түөлбэ үгэhин сөргүтүүгэ болҕомто ууруллуохтаах. Таатталар П.Е.Решетников олоҥхотугар суолта уураллар эбит. Ол эмиэ сөп эрээри, кинилэр ийэ олоҥхолоро «Ньургун Боотур» буоларын умнуо суохтаахтар. Ол да иhин Улуу Ойуунускай «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхону төрүт гыннаҕа. Онтон ийэ олоҥхоhут аатын ылбыт П.Е.Решетников «Уодайа Боотур», «Айыы Дьураҕастай» олоҥхолор Таатта олоҥхотун анаан үөрэппит Н.А.Оросина суруйарынан бэрт дэҥҥэ Денис Элбэрээкэп олоҥхотугар көстөн ааhар. Сунтаардар бэйэлэригэр тарҕаммыт «Уол Дуолан», «Күн Ньургун» олоҥхолорун ыhыктабакка илдьэ сылдьаллар эбит. Ол үөhэ Н.П.Тимофеев оҕо сылдьан истибит олоҥхолорун матыыптарын илдьэ сылдьара кэрэхсэбиллээх. Ол эрээри маhы эрбиир курдук туох да эмоцията суох биир кэм кэпсии олороро киhини сылатар. Кэлиҥҥинэн куолаhа кэhиэҕирэн хаалла. Олоҥхону толорууну музыковедтар сыаналыыллара ордук буолуо эбит. Биhиэнэ үксүгэр бирииhи түҥэтии курдук буолар.
Аҕа саастаах олоҥхоhуттары утум олоҥхоhуттар диэххэ сөп. Кинилэр үгүстэрэ да эдэр оҕо сылдьан, ийэ олоҥхоhуттар толорууларын истибит дьоннор. Саамай кырдьаҕастара Н.П.Тимофеев төhө да М.З.Мартынов олоҥхотун толордор дойдутун Хоро түөлбэтин олоҥхоhуттарын ыллыыр-туойар ньымаларын илдьэ сылдьар уонна үөрэнээччилэригэр тиэрдэр. С.И.Черноградскай кэпсииригэр унаарытан тардан ылара, ыллыырыгар-туойарыгар эмиэ ону тутуhарын кэрэхсии иhиттим. Кини маннык сыыйа тардан олоҥхону төhө баҕарар уhуннук толоруон сөп дии саныыбын. Уус Алдан утум олоҥхоhута буолбут.
Афнасий Попов олоҥхо тэтитимин кэпсээнигэр да, ырыатыгар да бэркэ биэрэр. Итиэннэ бэйэтэ айылҕаттан бэриллибит чөллөркөй куоластаах. Син эмиэ Тэрчи курдук, саха олоҥхотун хайа баҕарар аудиторияҕа, дойдуга толоруон сөп. Кинилэри үhүөннэрин да утум олоҥхоhут диэххэ сөп.
Орто саастаахтарга биэс дьахтар олоҥхоhут кытынна. Ол эрээри суолта биэрэн кыттыбыттарыгар махтал. Ол эрээри толорууларынан үөhэ ахтан аhарбыт утум олоҥхоhуттар таhымнарыгар тиийэллэригэр өссө да күүскэ үлэлэhиэхтэрин наада. И.И.Макарова — Толоон Туорааҕа бэйэтэ «Таас Буурай» диэн олоҥхону суруйан, онтун толорор эбит. Былырыын кинигэнэн таhааттарбыт. Кэрэхсэбиллээҕэ, бэйэтэ төhө баҕарар толорор эбит. Суруксут олоҥхоhуттар олук хоhооннорунан таҥан бэйэлэрин текстэрин толоруохтарын сөбүн туhунан эпосоведтар В.М.Гацак, Б.Н.Путилов суруйаллар. Онон Толоон Туораага сөп хайысханы тутуспут эбит.
Н.Эконова кэнники сылларга олоҥхоҕо кыттыhан үлэлээн эрэр. Биир дойдулааҕа А.П.Амвросьев «Күн Ньургун» олоҥхотун толордо. СР Култууратын үтүөлээх үлэhитэ Н.С.Толбонова бэлиэтээбитэ сөптөөх. Бэлэм тиэкси да сатаан, истээччилэри кэрэхсэтэр гына, таҥыаахха наада. Кэпсээнин кыайбат буолан, олоҥхо чабырҕаҕынан толоруутун сиэрэ суох кылгаппыт. Атын да кинигэттэн ылан олоҥхолооччулар бу түгэни учуоттуохтарын наада. Наталья, ол оннугар, ырыатын-тойугун кыайар эбит. Н.П.Тимофеев кинини олоҥхо ырыатыгар-тойугар такайбыта көстөр, итиэннэ сунтаардар дьэ-буо матыыбынан толорор үөрүйэхтэрэ эмиэ баар. Н.Эконова кэлэр да өттүгэр олоҥхоҕо киирсэн истээччилэри сэргэхситиэ диэн эрэнэ саныыбын.
Бу бөлөххө Нам Түбэтиттэн Вера Цыпандина бэркэ кытынна. Кини толоруутун Д.М.Говоров юбилейдаах тэрээhинигэр истэн кэрэхсээбитим. Эдэрдэртэн бэрт тэтимнээхтик ырыатын кыайа-хото толорор эбит. Кини биир дойдулаахтара бэйэлэрин кэмнэригэр аатырбыт П.П.Ядрихинскай, Е.Г.Охлопков, В.Н.Попов олоҥхолорун кэрэхсээн толорор эбит. Дойдутун дьонугар үөдэйдэргэ Е.Г.Охлопков «Алантай Боотур» олоҥхону толорбутун ыытан конкурска кыттыста.
Бу саастарынан, гран-при, лауреат аатын ылбыттары сырдаттым. Дьиҥэ, биир бэйэм онлайн форматынан ыытар сыаналыырга ордук табыгастаах эбит дии санаатым. Барыларын толорууларын толору иhиттим, сорохторун хос-хос истэн дуоhуйдум. Конкурска кырата биир чаас толорууну ыыталлара ордук эбит. Ол сыаналыырга ордук табыгастаах. Иккиhинэн, хас биирдии толорууну хаачыстыбалаахтык устуу эрэйиллэр. Толоруу истээччилээх буолара наада. Сорохторго истээччилэр бааллар да, сэҥээрэллэрэ сэҥээрбэттэрэ биллибэт. Үсүhүнэн, олоҥхолооhунунан утумнаахтык дьарыктанар Бүлүү, Дьааҥы, Амма улуустара кыттыбатылар. Төрдүhүнэн, музыковедтар дьүүллүүр сүбэҕэ кыттан үлэлииллэрэ буоллар, диэн баҕа санаа баар. Кинилэр толорооччу ырыатын-тойугун ордук сыаналыахтарын сөп этэ.
Түмүктээн эттэххэ, «Арчы дьиэтэ», чуолаан СР култууратын үтүөлээх үлэһитэ Б.Н.Михайлов сылын аайы «Уруйдан, улуу олоҥхобут!» диэн бэстибээли сүүрэн-көтөн, үп-харчы булан, бириистэри олохтоон, кыттыбыттар бары илии тутуурдаах, өттүк харалаах баралларын ситиhэллэр. Тэрийээччилэргэ, барҕа махтал буоллун.
В.В.Илларионов — филологическай наука доктора, профессор.
Сонуннар
06.12.2022 | 11:00
Кадеттар оскуолаларын бастакы сыбаайата түстэ
06.12.2022 | 09:00
Ахсынньы 6 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
05.12.2022 | 18:00
11 ый иһигэр 10 622 оҕо төрөөтө
05.12.2022 | 16:00
Дьиэ кэргэн саҥа дьыллааҕы хаартыскаларын куонкуруһа ыытыллар
05.12.2022 | 14:00
ЫБММ сотрудниктара хаан туттардылар
05.12.2022 | 12:00
Өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат конгреһын кыттыылаахтара кэллилэр
05.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 5 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
03.12.2022 | 18:00
Өбүгэ ситимэ — эр дьон кылаан кыахтарыгар
03.12.2022 | 14:00
«Үлэ кыбаартала» — сайдыы территорията
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
Ордук ааҕаллар
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Сытыы муннук | 01.12.2022 | 12:03
Ийэ айманар сүрэҕин туох уоскутуой...
Билиҥҥи балаһыанньаҕа, билиҥҥи судургута суох кэмҥэ оҕотун байыаннай дьайыыга атаарбыт ийэлэрдиин кэпсэтэртэн ордук ыарахан суох. Кинилэр куоластара титириирэ, харахтарын уутун кистээн туора соттоллоро, оҕолорун тустарыгар күүстээх, тулуурдаах буола сатыыллара киһини өссө уйадытар, уоскутар тылы булбакка мух-мах бараҕын. Бу сырыыга оҕолорун атаарбыт, кэтэһэр, эрэнэр икки ийэни кытта харах уулаах кэпсэтиибин ааҕааччыларбар...
Дьон | 25.11.2022 | 16:00
Юрий Попов: «Барыта улахан үлэттэн тахсар»
Дьокуускайга Тупсарыы үс сыла биллэриллэн, бу диэн эттэххэ, киин куоракка, чахчы, үтүмэн үлэ ыытылынна, ону олохтоохтор даҕаны бэйэҕит көрө-истэ сылдьаҕыт. Быйыл сайын «Уһук Илиҥҥэ 1000 тиэргэн» федеральнай бырайыагынан Дьокуускай куоракка 75 тиэргэн тупсаран оҥоһулунна. Саамай элбэх эбийиэккэ бэдэрээтчитинэн «Основа» ХЭТ үлэлээтэ. Онон бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр бу тэрилтэ эдэр салайааччыта Юрий Поповы...
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Бүгүн, ол эбэтэр балаҕан ыйын 28 күнүгэр музей эрэ үлэһиттэригэр анаан Саха сирин норуоттарын муусукатын уонна фольклорун түмэлигэр «Киинэнэн музейнай экспонаттары оҥоруу кистэлэҥнэрэ» лекция уонна А.П.Решетникова методикатынан олоҥхо ис тутулун ырытыыга маастар кылаас буолан ааста. Кэлбит дьон санааларын үллэһиннилэр:
Мин бүгүн Саха сирин норуоттарын муусукатын уонна фольклорун түмэлин атыннык арыйдым. Урут хаста да сылдьыбытым, олус интэриэһинэй. Музей идэтигэр үөрэнэрим быһыытынан киинэнэн экспонаттары оҥоруу саҥа ньыматын биллим, олус сэргээтим. Үлэбэр тиийдэхпинэ олоххо киллэрэр бигэ санаа киирдэ. Ону таһынан бүгүн биһиги олоҥхо ис тутулун ырытарга сүбэ-ама ылан үөрэннибит. Музей эдэр үлэһиттэрэ А.П.Решетникова салалтатынан элбэх үлэни ыыталлара көстөр уонна уопуттарын киэҥник тарҕаталлара олус наадалааҕын тоһоҕолоон бэлиэтиэхпин баҕарабын. Музей үлэһиттэригэр инникитин — саҥа дьиэлэнэн, саха сирин норуоттарын культураларын, фольклордарын үөрэтэн, дьоҥҥо-сэргэҕэ сырдата, тарҕата туралларыгар баҕарабын!
К.К. Родионов (Мэҥэ-Хаҥалас улууһун
Бүтэйдээх нэһилиэгин духуобуноска түмэлин директора)
Бу дьыл балаҕан ыйын 28 күнүгэр Саха сирин норуоттарын муусукатын уонна фольклорун музейыгар А.П.Решетникова методикатынан П.Е.Решетников-Көһөҥө Бүөтүр «Күөнэ көҕөччөр аттаах күүстээх-уохтаах Күн Күндүлү бухатыыр» олоҥхотун ис тутулун ырытыыга маастар-кылаас ыытылынна. Курсаннар – музейнай переподготовка бара сылдьар музей үлэһиттэрэ — 3 бөлөххө арахсан, олоҥхо тиэкиһин тутулун, сюжет матыыбынан, орто дойду олохтоохторугар, аллараа дойду адьарайдарыгар араартаан, персонажтар ыллыыр ньымаларын уратыларын «дьиэрэтии», «кутуруу», «дэгэрэҥ», хоһоонунан, кэпсээнинэн толоруу, ырыа түһүмэҕин саҕаланыытын, түмүгүн араара үөрэннибит. Инникитин музейга үлэбитигэр олоҥхону үөрэтиигэ, ырытыыга, табыгастаах ньыманы туттуохпут диэн астынан тарҕастыбыт.
Ону таһынан эбээн норуотун фольклорун сырдата-тарҕата сылдьар Акулина Петровна Трайзе-Нулгынэч остуоруйаларынан быйыл күн сирин көрбүт оҕолорго аналлаах музейнай короткометражнай мультипликационнай киинэлэри хайдах таҥан оҥорбуттарын Музей үлэһиттэрэ сиһилии кэпсээн көрдөрдүлэр, үөрэттилэр.
Музей үлэһиттэригэр сыралаах үлэлэрэ түмүктээх буоларыгар, үрдүк ситиһиилэри баҕарабыт!
Слепцова Е.П. (Аан дойдутааҕы хомус түмэлэ),
Чирикова А.И. ( «Полюс холода» түмэл, Дьааҥы),
Захаров И.Н., Степанова Л.С. Васильева Х.М («Доҕордоһуу» түмэлэ, Уус-Алдан), Иванова С.А. (Кыраайы үөрэтэр түмэл, Ньурба),
Музыка уонна фольклор түмэлигэр мастер-класс туһалаахтык ааста.
Маастар-кылаас дириҥ ис хоһоонноох түмэли көрүүттэн саҕаланна. Саха омук олоҕор Аал луук мас философскай суолталааҕын өссө биирдэ илэ харахпытынан көрөн итэҕэйдибит. Дьон болҕомтотун ордук интерактивнай музыкальнай инструменнар, экспонаттар тартылар. Лекция саҕаланыытыгар Музыка уонна фольклор түмэлин сахалыы уонна эбээннии тылынан тахсыбыт Акулина Петровна Трайзе-Нулгынэч остуоруйаларынан оҕолорго аналлаах кылгас мультипликационнай киинэлэри оҥоруу ньыматын музей үлэһиттэрэ көрдөрөн сиһилии кэпсээтилэр. Ону таһынан Айыы Уолун туһунан документальнай киинэ — сценарийа, диктор тиэкиһэ уонна видеоматериаллара хайдах таҥыллан оҥоһуллубуттарын сэргии иһиттибит, көрдүбүт. Ол кэннэ түмэл директора А.П. Решетникова олонхо ис тутулун ырытыытын ньыматынан П.Е. Решетников-Көһөҥө Бүөтүр «Күн Күндүлү бухатыыр» олонхотун ырытарга холоннубут.
|
oscar
|
Эрэдээксийэбит биллэрбит “Айымньыны тилиннэр” хаартысканан күрэххэ наһаа элбэх үлэ Сахабыт сирин араас муннуктарыттан киирэн сүргэбитин, санаабытын көтөхпүтэ.
Бүгүн дьэ кэтэһиилээх, күүтүүлээх түмүкпүтүн таһаарар күммүт тиийэн кэллэ. Кыайыылаахтар ааттарын бэчээттиибит уонна үлэлэрин өссө төгүл таһаарабыт.
I бочуоттаах миэстэ – Кира Новгородова, 4 саастаах, Муома улууһун Соболоох нэһилиэгин "Чебурашка" оҕо саадын иитиллээччитэ. Кырачаан кыттааччыбыт куорат биир маҕаһыыныттан 1,5 тыһыынча солкуобай суумалаах сертификатынан наҕараадаланна.
II миэстэ – Гаврильева Феодосия Степановна, Ньурба улууһа, Антоновка орто оскуолатын нуучча тылын учуутала. Кини куорат биир маҕаһыыныттан 1000 солкуобайдаах сертификатынан наҕараадаланна.
III миэстэ –Вадим Гаврильев, Нам сэл., 5 саастаах, “Сулусчаан” уһуйаан иитиллээччитэ. Кини куорат биир маҕаһыыныттан 1000 солкуобайдаах сертификатынан наҕараадаланна.
Маны таһынан 500 солкуобайдаах сертификат үс биһирэм бириис туттарыллар:
Владик Софронеев, 3 саастаах, Хаҥалас улууһа;
Айта Индеева, 9 кылаас;
Элеонора Кусатова, Таатта улууһун Уолба орто оскуолатын 4-с кылааһын үөрэнээччитэ.
Күндү дьоммутугар, эрэллээх сурутааччыларбытыгар үгүс үөрүүнү, кыайыыны, ситиһиини, дьолу-соргуну баҕарабыт, өссө да биһиги ыытар күрэстэрбитигэр көхтөөхтүк кыттаргытыгар баҕарабыт!
Сонуннар
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Оҕо (обургу оҕо) Киинэ Дьокуускай куорат үөрэнээччилэригэр көр-нар, күлүү-үөрүү, ырыа-тойук аргыстаах сынньалаҥы тэрийдэ. Дьарыктаах дьоҥҥо күн-дьыл биллибэккэ ааһар дииллэрэ кырдьык! Оҕолор ыллаан-туойан, ас астаан, үҥкүүлээн, уруһуйдаан умнуллубат сынньалаҥы атаардылар.
Киин уһуйааччылара күн аайы социальнай ситимнэр нөҥүө дьоҕурдаах, көхтөөх оҕолорго бииртэн биир сэргэх куонкурустары, көрдөөх челленджтэри, билиэн-көрүөн баҕалаахтарга викториналары, тобуллаҕас толкуйдаахтарга өркөн өйү сытыылыыр оонньуулары иилээн-саҕалаан, көҕүлээн ыыттылар. Ол курдук, 7808 оҕо айар, спортивнай, чэбдигирдэр онлайн уонна оффлайн тэрээһиннэргэ үөрэ-көтө кытынна.
«Yakutian Voice» кавер куонкуруһа, «Кубик лего», «Биһиги циркэни таптыыбыт», «Олоҕу быыһыыр идэлэр» уруһуй күрэһэ, «Ийэбин кытта үҥкүүлүүбүн», «Тапталлаах ийэбэр ас астыыбын», «break’in’home» диэн челленджтэр, бастыҥ национальнай бүлүүдэҕэ видеоролик куонкуруһа, коспей, о.д.а. сэргэх тэрээһиннэр оҕолору түмэ тартылар.
Тэрийээччилэр, дьүүллүүр сүбэ үөрэнээччилэрин талба талааннарын көрдүлэр-иһиттилэр, айар-тутар дьоҕурдарын үрдүктүк сыаналаатылар. Кыайыылаахтар дипломунан наҕараадаланнылар, оттон хас биирдии кыттыбыт оҕо сертификат тутан үөрдэ-көттө.
Туһалаах сынньалаҥы кыралыын-улаханныын бары сэҥээрдилэр. Бэйэ изоляциятын кэмигэр төрөппүттэр оҕолор дьарыктаах буолалларын хайдах ситиһэбит диэн толкуйга түспүттэрэ, хата, Оҕо (обургу оҕо) Киинэ кустук дьэрэкээн өҥүнэн дьиримниир кэрэ-бэлиэ күннэри бэлэхтээтэ. Саҥа, сонун форматтаах сынньалаҥы бары да сөбүлээтилэр: кыттааччылар уонна төрөппүттэр.
Оҕо (обургу оҕо) Киинэ Дьокуускай куорат үөрэнээччилэригэр куттала суох уонна баай ис хоһоонноох ураты уоскулаҥы утары уунна. Оҕолор астыннылар, төрөппүттэр махталлара муҥура суох.
Сонуннар
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Синонимия — тыл биирдэмнэрин биир таһымнаах көрүҥнэрин (тыл, морфема, тыл ситимэ) суолтата толору биитэр толрута суохтук сөп түбэһиитэ.
Синоним – (synonymia – одноименный) греческай тыл. Суолтатынан биир эбэтэр. Чугасыһар өйдөбүллээх, оттон дорҕооннорун састаабынан тус-туспа бэриллэр тыллар бөлөхтөрүн синонимнар диэн ааттанар [Ааллааҕыскай 1957: 4 66].
Синонимнар – дор5ооннорун састаабынан тус-туһунан саҥарыллар, ол гынан баран, биир эбэтэр маарыннаһар суолталаах тыллар ааттаналлар. Нуучча синонимистара синоним уопсай өйдөбүлүн быһаарыылара биирдик олосхуйа илик. Ол эрээри үгүс өттүлэрэ бу үгэс курдук туттуллар быһаарыынан салайтараллар.
Синонимнаһар кэккэ тыллар бүттүүн синонимическай бөлөҕү (кэккэни) оҥороллор. Ол бөлөххө биир сүрүн, баһылыыр-көһүлүүр суолталаах тыл баар буолар. Ол тыл «доминанта» диэн ааттанар. Тылларга доминанта синонимическай бөлөх иннигэр турааччы. Холобур, сылайбыт диэн тыл – доминанта, кинииэхэ синонимнаһар тыллар: илистибит, мөлтөөбүт, ахсаабыт, хараабыт, уҕараабыт, саллыбыт диэн тыллар, бары холбоһон, биир тустаах синонимическай бөлөҕү үөскэтэллэр.
Синонимическай бөлөх тылларын ахсаана биир тэҥ буолбатах. Соро бөлөх синонимнаһар тыллара элбэх, оттон сороҕо аҕыйах буолар. Холобур, үөһэ бэриллибит сылайбыт диэн тыл алта синонимнаһар тыллаах эбит буоллаҕына, ыйытыы диэн тыл боппуруос эрэ диэн тылы кытта сирэй синонимнаһар кыахтаах. Ол курдук, аҕыйах (икки, үс) тыллаах синонимическай бөлөх үөскүүр. Синоним бөлөҕүн үөскэтиигэ синонимнаһар тыллар суолталарын бэйэ-бэйэлэригэр маарынната сатаабакка, доминанта тылга сөп түбэһиннэрэн оҥоһуллуохтаах [Луковцев 1982: 136 142].
Синоним туһунан
Бэйэтин кэмигэр дьоһуннаах үлэнэн сыаналаммыт Ф.И. Фонвизин суруйбут нуучча тылын синонимнарын бастакы тылдьыта 1783 сыллаахха тахсыбыта. Синоним бэйэтин туһугар үгүс уустук өрүттэрдээх, сорох суоллара билигин да ситэ-хото быһаарылла илик, тыл биир баай араҥатынан буолар быһыылаах.
А.Б. Шапиро синоним диэн тугун, кини суолтатын биирдиилээн ученайдар XVII үйэттэн ыла бадахтаабыт аттарыыларын, чинчийбит үлэлэрин анализтаан туран, бэйэтин киэҥ ис хоһоонноох ыстатыйатыгар бу курудк суруйбуттаах : «Между тем словарь синонимов - пособие первой небходимости, наряду с грамматикой и толковым словарем».¹
¹ А.Б. Шапиро. “Некоторые вопросы теории синонимов” (на материале русского языка). Доклады и сообщения Института языкознания АН СССР №8. 1955, с. 69.
А.Б. Шапиро синоним диэн туох өйдөбүллээх буолуохтааҕын туһунан бу курдук түмэр суолтлаах сабаҕалааһыны оҥорбута: «Синонимами являются различные по своему звуковому составу слова, обозночающие одни и те же понятия, в выражение которых вносятся дополнительные оттенки значения».
Нуучча тылын синонимын тула ааспыт өттүгэр синонимиологтар ортолоругар хайдыһан хаалыы баара – биир сүрүн биһирэмнээх быһаарыы олосхуйбатаҕын дьэҥкэтик көрдөрөр.
Профессор Л.Н. Харитонов «Современный якутский язык»² диэн дьоһуннаах үлэтигэр, ким-хайа иннинэ, төрөөбүт тыл синонимын туһунан суруйбута: «Синонимами называют слова одинаковые или близкие по значению, но различные по звуковому составу ( от греч. – одноименный). Синонимы могут заменять друг друга при выражении одного и того же понятия или основной идеия, не нарушая (не искажая) их сущности». Холобур: эһэ, кыыл, тыатааҕы, кырдьаҕас, оҕонньор; самыыр, ардах; модьу, баабый, күүстээх, тэтиэнэх; абыраа, быыһаа, өрүһүй; адьас, ончу, отой, ыыра, букатын, төрүт...
Н. К. Антонов суруйар: «Синонимнары үөрэтии төрөөбүт тыл баайын билэргэ, онон хомоҕойдук тутта үөрэнэргэ улахан туһалаах. Саха тылыгар синонимнар эмиэ балай да киэҥник сайдыбыттар... Синоним буолар тыллар үксүн элбэх суолталаах буоланнар, араас тыллары кытта синоним буоласар түбэлтэлэрэ үгүс буолааччы. Биир тыл хас суолталаах да, соччонон элбэх атын-атын синонимныы кэккэлэри үөскэтэр кыахтаах». Кини тиһэҕэр маннык түмүккэ кэлэр: «Онон үгүс өттүгэр синонимнаһар тыллар бөлөхтөрө олус киэҥ буолааччы. Ол саха тыла эҥин-эгэлгэ тылларынан, ньымаларынан баайын, туһааннаах өйдөбүлү араастык эгэлгэлээн, эҕэлээн, өрүттээн, чуолкайдык уонна хомоҕойдук этэр улахан кыахтааҕын көрдөрөр... Саха тылын синонимнарын баайа араас жанрдар, стиллэр, сыһыаннар бары көрүҥнэрин, араҥаларынан толору хааччыйар курдук, өрүү үксүү, хаҥыы, сайда турар».³
Синонимнар Г.М. Васильев суруйарынан: «Суолталарынан төһө да атылыы курдуктарын иһин, бары үүт-үкчү буолбаттар, бэрт намчы семантическай уратылардаахтар, биллэ биллибэт арахсар дэгэттэрдээх (оттенки, нюансы) буолаллар. Онон синонимнары сатаан, бэйэ стилигэр сөп түюэһиннэрэн, бэргэнник туһаныы – тыл маастарын биир боччумнаах соруга».¹
² Л.Н. Харитонов. Современный якутский язык. Якутск. 1947.
³ Н.К. Антонов. Саха билиҥҥи тылын лексиката. Якутскай. 1967. 33-34 с.
¹ Г.М. Васильев. Нууччалыы-сахалыы поэтическай тылдьыт. 1976.
К. Уурастыырап биир хоһоонугар синонимныы тыллары бэргэнник туттуюут түгэнин ылан көрүөҕүҥ.
«Дьукку билэҕин
Чуубурҕаама,
Ыыра билэҕин
Ыллаҥнаама!»
Бу чуо5а-муо5а суох булгуччу билиннэрэр хабааннаах модьуйуу. Итиннэ туттуллар синоним тыллар дэгэт өйдөбүллэрэ: дьукку туппут, ыыра тарпыт курдук дьуккурхай модьуйуулаахтар. Өскө ити оннугар адьас билэҕин чуубурҕаама... ыллаҥнаама дэммитэ буоллар, саараҥныҥы соҕус, оччо-бачча булгуччута суох модьуйууну өйдөтүө этэ. Адьас – синонимическай бөлөҕү баһылыыр тыл. Кини бэйэтин бөлөҕүн иһинээҕи атын тыллар араас өрүттээх дэгэттэригэр ханнык да кытыга суох уопсай сыһыаннаһыыны тутуһар. Бу бөлөххө киирсэр сорох тылар дэгэт өйдөбүллэрин аттарыыга хас биирдии тыл төрүт, олох суолтатыгар олоҕуран быһаарыы, ордук төрүт олох суолтатыгар олоҕуран быһаарыы, ордук тоҕоостоох курдук. Холобур, ыыра, туура, булгу, отой, түөрэ диэн тыллары дьуккуччу ылыннарар эбэтэр ылыннарбат санааны туруору этэргэ туттуохха сөп. Ол аата маһы дуу, ханнык эрэ атын предметы ыыра, туура, түөрэ тарппыкка, булгу туппукка, отойбукка холоонноох модьуйуу буолуохтаах.
Эллэй хоһоонугар этиллэринэн: «Булгу барбыт кынаты ким хайаан да көтүтүөй?!» Кырдьык, ыыра тардыллыбыт, булгу тутуллубут самсана охсуллубута дьэҥкэ.
Синоним биир суол тустаах анала – тыл суолтата кубулдьутуллан, кини өйдөбүлэ бэрт намчы дэгэттэнэн бэргэнник туһаныллыытын хааччыйыы. Синоним тыл саныыр санааны чочуйар, этэр этиини эгэлгэлиир, тыллаһар тылы кылаанныыр. Манан синоним тыл суолтатын дарбата сатаабаппыт, кини дэгэттээн этэргэ табыгастаах тылларын көмөлөһөр өҥөлөөҕүн тоһоҕолоон этэбит.
Синоним бөлөҕүн иһинээҕи хас биирдии тыл төһө дэгэт суолталанар да, соччонон туспа синонимныы бөлөҕү үөскэтэр. Холобур, үчүгэй, үтүө, күндү; кэрэ, эриэккэс; талыы, талба, мааны; туйгун чулуу диэннэр синоним биир бөлөҕө буолан ылар кыахтаахтар. Оттон тыллар тустаах дэгэтэринэн сөпсөһөн, тус-туһунан синоним биир бөлөҕө буолан ылар кыахтаахтар.Оттон тыллар тустаах дэгэттэринэн сөпсөһөн, тус-туһунан синоним бөлөҕөр хайдаллар. Ол хайдыыга атын саҥа тыллар кытталлар, дэгэт суолтата тэтимирэр: Үчүгэй дьүөгэм – үрдүттэн судургу үчүгэй. Күндү дьүөгэм – ханнык эрэ күндүргэтэр дэгэттээх үчүгэй. Үтүө дьүөгэм – таһыччы истиҥ эрэннэриилээх үчүгэй [Аллааҕыскай 1982: 3-9 142].
Саха синонимикатын үөрэтии билиҥҥи туруга
Саха тылыгар синонимы үөрэтии туругун туһунан кылгастык билиһиннэрэр буоллахха, саха тылын синонимиятын туһунан методическай суолталаах үлэ суоҕун кэриэтэ (1982 сыл туругунан). Ол курдук саха тылынүөрэхтээхтэрин сорох үлэлэригэр, тылдьыттарга кыратык, хам-түм туттуллан, таарыллан ааһаллар.
Элбэх синонимнаһар тыллар Э.К. Пекарскай «Словарь якутского языка» диэн тылдьытыгар бэриллэллэр.Холобур, алдьархай, диэн тыл синонимнарынан быһылаан, илдьиркэй, өлүү, үлүгэр, сор, эрэй, муҥ диэн тыллар киллэриллэллэр.
А.Е. Кулаковскай «Статьи и материалы по якутскому языку» диэн кинигэтигэр харамайдар уонна үүнээйилэр (диалектальнай тыллар) синомнаһыылара хабыллар. Холобур эһэ диэн тыл, сорҕото төһө да архаичнай суолталааҕын иһин, 22 синонимнаһар тыллардаах эбиттэр. Эһэ – талкы, аабый, хохтуула, эбэ, оҕонньор, тойон, улуу кыыл, тыатааҕы, ойуурдааҕы, арбаҕастаах, хоох, кини, мэлбэр, моҕус, сырҕан, хардаҕас, хадаччы, маппыйар, таптыыгын, накыта, накыйбах.
А.Е. Кулаковскай эһэ итиччэ элбэхаатааҕын икки суолунан быһаарар: маҥнайгытынан, эһэ саха сиригэр киэҥ сиринэн тэнийбитинэн, ол иһин араас сирдэргэ араастык ааттамытынан, иккиһинэн, итэҕэл, иччи өйдөбүллэрэ баалларынан куттанан, сэрэнэ, тардына ааттабыттарыттан тахсыбыт.
Маҥнайгы синонимы үөрэтиигэ анаммыт үлэнэн П.П. Барашков 1938 с. Илиинэн суруллубут үлэтэ «Словарь синонимов и омонимов на русском шрифте» диэн үлэтэ буолар. Бу тылдьыкка тыллар алфавит бэрээдэгинэн суруллаллар. Доминанта буоалр тыл бастатыллар. Ол кэнниттэн синонимическай бөлөх бэриллэр. Синонимнары быһаарар холобурдар этиилэринэн доҕуһуолланаллар.
Итилэри таһынан проф. Л.Н. Харитонов «Современный якутский язык» диэн үлэтигэр «Лексика» диэн разделга синонимнарга биир туспа параграф анаммыта. Проф. Е.И. Убрятова «По синонимике синтаксических конструкций» (сб. «Языки народов Сибири»), И.П. Винокуров «Синонимика падежных конструкций в якутском языке», А.Г. Нелунов «Глагольная фразеология якутского языка» - диэн үлэлэр бааллар. [Луковцев 1982: 136-138 142].
Саха синонимиката үөскээбит уонна
байытыллар суоллара
Саха синонимнаһар тыллара, араас кэмнэргэ үгүс ураты ньымаларга олоҕуран, сыыйа үөскээбиттэрэ.
1. Атын омуктартан кирбит тыллартан: боростуой, киитэрэй, чыын, оонньууска (нуучч.); судургу, соло (монг.); уктас (тув.); ньымаат (эвенк) уо. д. а.
2. Саха диалектнай тыллара уопсай тылы кытта булкуһууларыттан: ыйыт – сураа; ыарытыган – араҥ; дьабарааскы – өргүө; лааҥкы – алыҥах; долбуур – холорук; тоҥсоҕой – тоноҕос; кукаакы –ньокоокуй; тэмэлдьигэн- тоноҕос уо. д. а.
3. Харыс тыллары (эвфемизмнары) туттууга куһэлититтэн: хотой – тойон кыыл, эһэ – кырдьаҕас, тыатааҕы; абаһы хараҕа – көрөр, анаарар уо.д.а.
4. Тылы сымната саҥарыыттан: хат, оһоҕостоох – ыарахан; өлбүт – куһаҕан буолбут, айаннаабыт, барбыт уо.д.а
5. Төрүт синонимнаһар тыллартан: маҥан – уруҥ; кыра – аччыгый, оччугуй, быыкаа, быыкаайык, куйа, дуона суох; үчүгэй – бэрт, үтүө...
Нуурайар чуумпу күөл дьиримнии истэрэ,
Нусхайар чугас тыа мичиҥнии күлэрэ (П.О.).
(күл, мичилий, күлүм аллай, ымай, ырбай, мырбай – синоним бөлөҕө)
Ымай-ырбай ырыанан ырбай (П.О.).
Көрсүө дьүһүннээх, номоҕон ньуурдаах, сэрэммит сирэйдээх... Тоҕус сүөм холобурдаах норуллар ноолур солко суһуохтаах эбит. (А.К.).
(дьүһүн, сирэй, ньуур; баттах, суһуох). [Луковцев 1982: 138-139 142].
Туһаныллыбыт литэрэтиирэ:
1. Ааллааҕыскай Н.А. Саха тылын синонимнарын, омонимнарын уонна антонимнарын тылдьыт. Якутскай 1957. Якутская республиканская типография. 66 с. Синонимия
2. Ааллааҕыскай Н.А. Саха тылын антонимнарын тылдьыта. Якутскай 1976. Якутское книжное издательство. 53 с.
3. Аалааҕыскай Н.А., Х.Х. Луковцев. Саха тылын синонимнарын кылгас тылдьыта. Якутскай 1982. 142 с. Синонимия
|
oscar
|
Уус Алдан улууһун Дүпсүнэ дириҥ историялаах, түҥ былыргыттан аатырар дьонноох-сэргэлээх, бэттиэмэлээх алаастардаах, элбэх сүөһүлээхсылгылаах нэһилиэгинэн биллэр. Николай Сивцев баһылыгынан талыллан үлэлээбитэ сыл буолла. Ити кылгас кэм иһигэр Николай Николаевич элбэх үлэни ыытта.
Информация о материале
Айаал Молокотин
Айаал Молокотин
19.10.21 12:35
Просмотров: 451
Тутуу
Тыа сирин кэлимник сайыннарыы
Уус Алдан улууһун Дүпсүнэ дириҥ историялаах, түҥ былыргыттан аатырар дьонноох-сэргэлээх, бэттиэмэлээх алаастардаах, элбэх сүөһүлээхсылгылаах нэһилиэгинэн биллэр. Николай Сивцев баһылыгынан талыллан үлэлээбитэ сыл буолла. Ити кылгас кэм иһигэр Николай Николаевич элбэх үлэни ыытта.
Сүрүн кыһалҕалара
Ил Түмэн дьокутааттара, чуолаан Петр Гоголев туруорсууларынан, СӨ Бырабыыталыстыбатын, улуус дьаһалтатын өйөбүллэринэн, нэһилиэк саамай сүрүн кыһалҕата – уу боппуруоһа – түргэнник быһаарыллыбыт. Ол курдук, ааспыт сыл сэтинньитигэр 25 мөл. солкуобайдаах скважина бырайыага оҥоһуллан, кулун тутартан сири хаһар үлэтэ саҕаламмыт. Бэс ыйыгар 500 миэтэрэлээх скважина үлэҕэ киирбит.
– Бу сайыны быһа скважинабытын туһанныбыт. Сорох дьон бэйэлэрэ кыра иһиттээх кэлэн, босхо бастан бараллар. Уу баһааччы удамыр сыанаҕа ыаллагра таһар. Айылҕа харыстабылын, итиэннэ санитарнай-эпидемиологическай тэрилтэлэр бэрэбиэркэлэрин барытын ааһан, иһэр ууга сөптөөҕө бигэргэммитэ. Бу кураан сайыҥҥа абыраата, – диэн үөрүүтүн үллэстэр баһылык Николай Сивцев. – Билигин скважина дьаһалтаттан ДьУоКХ көрүүтүгэр-истиитигэр бэриллиэхтээх. Олор эбийиэккэ матырыйаалларын таһан, номнуо үлэлэрин саҕалаабыттара. Эбийиэк 6 да 7 миэтэрэ иэннээх буолар. Манна 2 алталыы кубтаах иһиттэр туруохтара. Оччоҕуна олохтоохтор кыһыннары-сайыннары иһэр уунан хааччыллыахтара.
– Дүпсүн нэһилиэгин олохтоохторо 10 сыл тухары спорт саалата суох олоробут. Дьиҥэр, улууска спортивнай нэһилиэк быһыытынан биллэбит. Спорт саалатын бырагыраамаларга хапсан туттарарга кэккэ докумуоннары ирдииллэр. Ол курдук, бырайыагын уонна экспертизатын оҥотторууга балачча үп наада. Биллэн турар, нэһилиэк бүддьүөтэ ону барытын сатаан уйуммат. Онон былырыын дьаһалта, итиэннэ дьокутааттар буолан: «Туох ханнык иннинэ бастаан уубут быһаарыллара ордук, онтон спорт саалатын тутуутугар турунуохпут», – диэн биир санаанан быһаарбыппыт. Быйыл 1,5 мөл. солкуобайга саалабыт бырайыагын оҥоттордубут. Билигин экспертизатын быһаара сылдьабыт. Бу сыалга-сорукка 500 000 ирдэнэр. Ити харчытын булууга үлэлэһэбит. Докумуоннарбыт силигэ ситтэҕинэ, «Үтүө дьыала» курдук бырагыраамаларга эһиил киирсэн көрүөхпүт.
Оһох хамначчыта буолан бүтүөхтээхтэр
Николай Сивцев үлэтин өссө биир хайысхата – Дүпсүн олохтоохторо сылаас дьиэҕэ олороллорун ситиһии буолар. Ол курдук, нэһилиэнньэни хаарбах дьиэттэн көһөрүү бырагыраамаҕа үлэлэһэр. 20 кыбартыыралаах дьиэни туттарар былааннаах, онон билигин ирдэнэр докумуоннарын үөрэтэллэр. Хаарбах туруктаах икки уопсай дьиэ хас кыбартыыралааҕын, ол кыбартыыралар төһө иэннээхтэрин быһааран, докумуонун оҥорон, эһиил анал бырагыраамаҕа киирсиэхтэрэ. Эргэ дьиэлэрин көтүрүүгэ үлэлэһиэхтэрэ.
Ыалы барытын киин ититэр ситимҥэ холбуур сорук турар. Бээди бөһүөлэгэ 100% ититиинэн хааччыллара кыра хаалбыт. Дүпсүҥҥэ Алданскай түөлбэ 42 ыала холбонон олорор. Эһиил Балаҕаннаах түөлбэ дьиэлэрин киин ититиигэ холбуур сыаллаахтар. Онно анаан ититии ситимин уонна уунан хааччыйыы схематын оҥотторбуттар. Ону ДьУоКХ министиэристибэтигэр бигэргэтиэхтээхтэр. Өскөтүн ити барыта ситтэҕинэ, Балаҕаннаах ититиигэ холбоноругар бары кыах баар буолар. Онуоха быйыл үс оһоҕуттан иккитэ саҥардыллыбыт, кыамтата күүһүрдүллүбүт.
Үрүҥ ас арааһын оҥороллор
«Дүпсүн» ТХПК улууска биир улахан кэпэрэтиип буолар. Дүпсүн аттынааҕы нэһилиэктэр хаһаайыстыбаларыттан үүт тутан, ону астаан-быһааран, арыы, сүөгэй, йогурт, суорат, онтон да атын үрүҥ ас арааһын оҥорон, атыыга таһаараллар. Кэпэрэтиип саас тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин граныгар кыттан кыайан, Дүпсүҥҥэ идэһэни өлөрөр, итиэннэ ол этин полуфабрикат оҥорор сыах тутуллар буолбут. Билигин сыах оборудованиета сакаастаммыт. Маны таһынан ТХПК скважина аттыгар ууну ыраастыыр уонна ону 0,5, 5, 19 лиитэрэлээх иһиттэргэ кутар эбийиэги тутуо. Бырайыак 2 сыллаах буолан, идэһэ өлөрөр уонна уу кутан атыылыыр эбийиэктэр эһиилгиттэн үлэлэрин саҕалыахтара.
ТХПК-ҕа быйыл үүт туттарыытын туһунан сырдатар буоллахха, саҥа мэхэньиисим киирэн, чааһынай хаһаайыстыбалаахтар ынахтарын төбөтүгэр 35 тыһ. солк. ылан, үүттэрин үксүлэрэ туттарбат буолбут. Сыллааҕы былаан 600 туонна эбит, ону 428 туоннатын толорон олороллор. Сыл бүтүөр диэри былааны ситиһэр санаалаахтар. Николай Сивцев этэринэн, кэпэрэтиип 500 туонна үүтү тутар кыахтаах буоллаҕына, 600 туоннаны тутан, барыска тахсан, бэйэтин хааччынар хаһаайыстыба буолан үлэлиэхтээх, оннук үлэлээн кэллэ даҕаны.
Сүөһү төбөтө аччаабатар...
Уус Алдан үрдүнэн сайын устата хааппыла даҕаны ардах сиргэ иҥпэтэх. Онон от үүнүүтэ, ханна да курдук, мөлтөх. Дүпсүннэр 2404 туонна оту бэлэмниэхтээхтэрэ. Итинтэн 1591 туонната кэбиһиллибит. Кыстыгы этэҥҥэ туоруурга 779 туонна тиийбэт. Ону булууга улуус дьаһалтата бастаан Амурскай уобалаһы кытта сөбүлэҥ түһэрсибит этэ. Сөбүлэҥ түһэрсиигэ Николай Сивцев дэлэгээт быһыытынан барса сылдьыбыт. Ол гынан баран, ити уобаласка ыарыы турбутунан, хаһаайыстыбалар сабыллыбыттар, оту уонна сүөһүнү таһыы бобуллубут. Ол иһин билигин Чита эҥээртэн оту тиэйэр буолбуттар. Дьон харчыларын номнуо төлөөбүт. Бу күннэргэ оту таһыы саҕаланыа.
Дүпсүн нэһилиэгэ 2021 сылы 2326 төбө сүөһүлээх, 2514 сылгылаах көрсүбүт. «Быйыл кураанынан сибээстээн төбө ахсаанын аччатыы баар буолара буолуо. Ол эрээри дьаһалта өттүттэн ахсааны аччаппат туһугар үлэ барар. Улууска саамай элбэх сүөһүлээх, сылгылаах нэһилиэк буоларбыт быһыытынан, төбөбүтүн өссө элбэппит киһи диэн баҕалаахпыт», – диир Николай Николаевич.
Сэргэхтик олороллор
Дүпсүн нэһилиэгин дьаһалтата уонна дьокутааттарын сэбиэтэ биир сыаллаах үлэлииллэр. Ол курдук, быйылгы сыл үлэтин биир хайысхатынан ырааһырдыы, суолу-ииһи тупсарыы буолбут. Бөһүөлэк ортотугар олохтоохтору өр кэмҥэ муҥнаабыт буор быһыт баара. Ардах түстэ эрэ, киһи кэпэрэтиипкэ сылдьарыгар уустуктары үөскэтэрэ. Быйыл улуус бүддьүөтүттэн 2 600 000 солкуобай көрүллэн, быһыкка 1,6 км уһуннаах буор уонна чай таас кутуллан, суол туруга тупсубут.
«Урукку өттүгэр тимир остуолбалаах лаампалар Дүпсүҥҥэ суох этилэр. Быйыл бырагыраамаҕа кыттаммыт, бөһүөлэкпит киин уулуссалара сандаара олороллор», – диир баһылык. Маны таһынан сыбаалка боппуруоһа кыайтарбат этэ. Ону эргэ ДТ тыраахтардарын оҥостон, Дүпсүн, Бээди, Остуойка бөһүөлэктэригэр баар сыбаалкаларын бэрээдэктээбиттэр, икки сыбаалканы күрүөлээбиттэр. Дүпсүн бөһүөлэгин киинигэр эргэ маҕаһыыннар быраҕыллан, көрүүтэ-истиитэ суох тураллара уопсай хартыынаны мөлтөтөрө. «Суут быһаарыытынан маҕаһыыннар хаһаайыттарын булан, көтүрэри көтүттэрэн, күрүөлэтэн, бөһүөлэкпит киинэ арыый сэргэхсийбит курдук буолла», – диэн кэпсиир Николай Николаевич.
Бээди бөһүөлэгэр «Кыайыы» скверин тутуу үлэтэ саҕаламмыт. Быйылгы сылга сүрүннээн субуотунньук үлэлэрэ ыытыллыбыттар. Эһиил олохтоох нэһилиэнньэ көҕүлээһинин өйүүр бырагыраамаҕа киирдэҕинэ, тутуллуута саҕаланыа. Бээдигэ хапытаалынай өрөмүөн оҕо уһуйааныгар ыытыллыбыт. Бу уһуйаан дьиэтэ улууска саамай эргэ тутуулартан биирдэстэрэ буолар. Онон баалката, муостата, кырыыһата, бүрүөһүнэ саҥардылынна.
Дьэ, ити курдук Дүпсүн баһылыга Николай Сивцев дойдутун туһугар нэһилиэк дьокутааттарын сэбиэтин кытта биир ситимнээх үлэни ыытар. Сатабыллаах салайааччы инники былааннара олоххо киирдиннэр, санаабыт санаата сатанан истин, толкуйдаабыта тобулла турдун!
0
0
0
0
0
0
SAKHAPARLIAMENT.RU
Подписывайтесь
на наш канал в telegram
и Будьте всегда в курсе
свежих новостей!
Подписаться
Читайте также
Этнокултуурунай комплекс тутуута түмүктэннэ
16.09.22 14:46
Судаарыстыбаннай филармония, Эпос уонна ускуустуба…
23.08.22 07:40
Киһи олоххо биир ситиһиитэ – чааһынай дьиэлэнии
14.08.22 09:00
Ленин болуоссатын саҥардыы бырайыага хайаста?
04.08.22 09:18
Юрий Трутнев дьиэ сыанатын намтатар суолу тобуларга…
21.07.22 17:40
Тупсаран, саҥардан
18.07.22 13:33
Саха Сирэ 1,54 млрд солк. кирэдьиити ылыаҕа
15.07.22 18:11
"СОФИМ": 50 сыл ааспытын кэннэ...
08.07.22 14:31
Комментарии (1)
Анна
около 1 года назад
#3230
This comment was minimized by the moderator on the site
Николай Николаевич ессе да ситиьиилэри! Уерэ истэбит дойдубут утуе сонуннарын.
Ответить
Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.
Оставьте свой комментарий
Опубликовать комментарий как Гость.
Имя (Обязательно)
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Оставляя комментарии на сайте «Сахапарламент.ру», я подтверждаю, что согласен с пользовательским соглашением сайта. правилами и условиями.
Отменить
Отправить комментарий
Другие новости
Лента новостей
Быыһык кэмҥэ олоҥхобут тирэх буолуоҕа
Олоҥхо декадатын биир сүрүн тэрээһининэн икки бэртээхэй кинигэни билиһиннэрии буолла:…
28.11.22 12:42
Тыа сирэ
Балыктаахха "Идэһэ-2022" быыстапка-дьаарбаҥка сэргэхтик ааста
Сэтинньи 25 күнүгэр Балыктаах култуура дьиэтигэр "Идэһэ-2022" түөлбэлэр икки ардыларыгар…
28.11.22 12:12
Инфраструктура
С открытием двух мостов круглогодичное сообщение в Вилюйском районе получили 4 наслега
В Вилюйском районе Якутии на муниципальной автодороге, берущей начало от республиканской…
28.11.22 12:06
День за днем
Мороз, туман и транспортные артерии Якутии
В Якутию пришли экстремальные температуры, и плотный зимний туман. Но работа на…
28.11.22 09:33
Общество
На защите прав малого и среднего бизнеса
Сегодня в «Прокурорском надзоре» - информация о деятельности органов прокуратуры по…
27.11.22 17:05
Экономика
В Якутске подвели итоги первого федерального форума «Цифровой алмаз»
В Якутске завершил работу первый федеральный форум лидеров цифровой экономики «Цифровой…
27.11.22 14:16
Все новости
Тиһэх сонуннар
Лента новостей
Быыһык кэмҥэ олоҥхобут тирэх буолуоҕа
Тыа сирэ
Балыктаахха "Идэһэ-2022" быыстапка-дьаарбаҥка сэргэхтик ааста
Лента новостей
Мичил Николаев: "Олох иһин махтанабын!"
Болҕомто киинигэр
Кэнтиктэн өрөспүүбүлүкэ бастыҥ повардара айаҥҥа туруннулар
19.11.22 11:15 1950 1
Мэҥэ кыргыттара - Өлүөхүмэ кийииттэрэ
24.11.22 14:18 1661
Интэриниэти туһанааччы ахсаана элбиэ
02.11.22 10:51 997
Балыктаахха муҥха үгэнэ
14.11.22 19:54 984
«Хунан-Кара» кинигэ сүрэхтэниитэ
09.11.22 12:54 979
Об издании
Редакция
Обратная связь
Реклама и услуги
Подписка
Спецпроекты
Архив
Пользовательское соглашение
16+
SAKHAPARLIAMENT.RU © 2020 | Сетевое издание «Саха Парламент». Все права защищены
Учредитель: Аппарат Государственного собрания (Ил Тумэн) РС(Я)
Адрес редакции: 677027, Республика Саха (Якутия), г. Якутск, ул. Кирова, д.18, блок В
Главный редактор: Христофорова М.Н.
Телефон редакции | Факс: +7 (4112) 40‒22‒10
Электронная почта редакции: [email protected]
Регистрационный номер ЭЛ № ФС77-78176 от 20 марта 2020г. выдано федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (Роскомнадзор)
Все права на материалы, опубликованные на сайте www.sakhaparliament.ru, принадлежат редакции и охраняются в соответствии с законодательством РФ.
Полное или частичное использование текстовых и иных материалов с сайта Sakhaparliament.ru на иных ресурсах в сети Интернет и в социальных сетях разрешается только с согласия редакции сайта и гиперссылкой на материал сайта Sakhaparliament.ru.
|
oscar
|
Мар 6, 2021 газета, иван, михаил, николаев, обсуждение, общественная, палата, первый, пономарев, президент, республика, саха, статья, туймаада, чурапча, якут, якутия, якутск
Бастаан куолуһуттар диэнтэн өһүргэнимэн. Куолулааһын диэн өйдөөх дьоннор олох уонна эҥин араас туһунан санаа атастаһалларын этэллэр.
Бу олунньу 24 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ Ытык Сүбэтин уонна Общественнай палататын тэрийиилэринэн куйаар ситиминэн ыытыллыбыт улахан муннььахха кытынным. Бу сырыыга ол уонна онтон тоҕо астымматаҕым туһунан суруйуум.
Мунньахха мин дириҥник ытыктыыр, сүгүрүйэр киһим, маҥнайгы президеммит М.Е.Николаев быйыл эппит, нууччалыы уһун баҕайы ааттааҕын иһин, быһаччы эттэххэ, норуоту харыстааһын, элбэтии, уопсайынан тыа сирин салгыы сайыннарыы проблемаларын, мин саныахпар, олус наадалаах, сытыы боппуруос дьүүллэһиллиннэ. Мунньахха Ытык Сүбэ, Общественнай палаата чилиэннэрэ, т/хаһ-н, урбаан сайдыытын миниистирдэрэ, республика кылаабынай архитектора, улуустар баһылыктара уо.д.а салаалар бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар. Барыта 200-тэн тахса киһи холбонно диэтилэр. Онон-улахан түмсүү.
Тэрээһини Ытык Сүбэ салайааччыта, уруккута Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин президиумун председателэ, мин олус убаастыы саныыр Л.Н.Григорьева кылгас киирии тылынан аста.
Сүрүн дакылааты Ытык Сүбэ солбуйааччыта Аммосов И.Н оҥордо. Ол кэнниттэн тылы эбии дакылааччыттар диэн 4-5 киһиэхэ 10-нуу мүнүүтэ регламеннаан биэрдилэр. Ону сорохторо бэлэм суруйбут тиэкистэрин ааҕан, сорохтор бэлэмнээбит сыыппараларын туһанан элбэҕи кэпсээтилэр.
Ол кэнниттэн эрдэ оҥоһуллубут сынаарыйынан, эрдэттэн сэрэтиллибит, бэлэмнэммит улуус баһылыктара, араас испэсэлиистэр 5-тии мүнүүтэ регламеҥҥа батар-баппат, арааһа, дакылааччыктардыын холбоон, 20-тэн тахса киһи эттилэр – тыыннылар аххан. Бары даҕаны, этэргэ дылы, саҥаран баран кэлээр диэбит дьонноро. Кутан-симэн сүрдээхтэр.
Ол эрээри мин ити дьон бары тыа сирин проблемаларын: тыаттан тоҕо дьон наһаа көһөрүн, тыа дьонун үлэнэн хааччыйыы, тыа хаһаайыстыбата тоҕо наһаа таҥнары түһэн иһэр төрүөттэрин, саха ахсаанын хайдах элбэтэр, төрүт тылбытын сайыннарыы, эминэн-томунан хааччыйыы уо.д.а кыһалҕаларын уонна олору хайдах туоратыы туһунан кэпсэтии буолуо дии санаабытым.
Онтукам, хомойуох иһин, олор тустарынан төрүт кэриэтэ таарыллыбата. Ордук тыа хаһаайыстыбатын, сүөһү үлэтин, хайдах гынан сылгыны-ынаҕы, эти-үүтү элбэтии, тыа дьонун үлэнэн хааччыйыы туһунан олох кэриэтэ ахтыллыбата.
Бары кэриэтэ үксэ кыайыы-хотуу, оройуоннарыгар, тэрилтэлэригэр туох үлэни ыыппыттарын туһунан оччуоттаан таҕыстылар. Мунньах 3 чаастан саҕаланан, 6 чааска түмүктүөхпүт диэбиттэрэ. Ол курдук 2 чаас 40 мүнүүтэ тохтоло суох «оччуот» буолла. 6 чаас буолуо 20 мүн. буолуута ыксаан илиибин ууна сатаан, тыл көрдөөбүппэр, биир уочараттаах араатар тута холбоммокко, син биэрдилэр.
Мин мунньахха Михаил Ефимович «народосбережение» диэн тыа сирин проблемаларын туһунан этиитин отчуокка кубулуппакка, тыа сиригэр дьону хайдах олохсутууга, үлэ миэстэтин таһаарыы туһунан барыахтаах этэ. Саамай сүрүн суолтаны т/х-та, сүөһү иитиитэ ылар. Онтон сүөһү көҕүрүүр сүрүн төрүөтэ үбүлээһин кыччаан иһиитэ уонна бородууксуйа тутуллар сыаната кырата диэн дакаастыы сатаатым. Холобур В.А.Штыров саҕана т/х-гар уопсай бюджет 13,4 % бэриллэр этэ. Билигин 5%-ҥа диэри таҥнары түһэрдигит. Быйыл үүт субсидиятын 2,8 млд-н, 4,0 млд. дылы улаатыннардыбыт диэн кэпсээтэргит да5аны, уопсай үбүлээһини 10,6 млд-н 10,2 млд. диэри таҥнары түһэрдигит. Киилэ үүт бэйэҕэ турар ороскуота 59 солк. дии туран 5(!) сылы быһа 45 солк. эрэ тутан хайдах сайдыахпытый диэн уубар-хаарбар киирэн этэн истэхпинэ: -Иван Петрович, ити этиилэргин мунньах резолюциятыгар киллэриэхпит – диэн баран тохтотон кэбистилэр. Кыһыыбар, күүспүнэн кэриэтэ, «мин санааларбын «Кыым» хаһыакка «Арай, мин миниистир эбитим буоллар» — диэн ыстатыйабар ааҕаарын диэн баран бүттэҕим дии». Атын кими даҕаны, ол иһигэр регламены ааспыттары тохтоппотулар. Арай мин соҕотох испииһэккэ киирбэтэх оҕонньору, «туһата суоҕу кэпсиир» диэтэхтэрэ буолуо, быһан кэбистилэр.
Мин кэннибиттэн биир улуус баһылыга, арааһа, 7-8 мүнүүтэ эмиэ үксэ улууһун кыайыыларын туһунан оччуоттаата. Кини кэнниттэн хас да испииһэктээх, эрдэттэн бэлэмнэммит дьон эттилэр. Хата олортон икки саха ходуоһунньуктара Хаҥалас Тиит Арыытыгар, биир куорат дьахтара Амма Болугурун таһыгар сир ылан, кыра дьиэ туттан олорорун, тыа сиригэр олорор үчүгэйин туһунан этиилэрин сэргээн иһиттим. Маладьыастар! Оо, итинник тыа сиригэр көһөн тахсар дьону көҕүлүүр, көмөлөһөр буоллар ньии!
Ити курдук мунньахпыт уһаан-тэнийэн 7 чаас буолуо 5 мүн. иннигэр, эһиги этиилэргитин түмэн резолюцияҕа киллэриэхпит диэнинэн, соччо быһаарыыта суох түмүктэннэ. Онон барыта 3 чаас 55 мүнүүтэ (235 мүн.) устата сынньалаҥа суох куолулааһын буолла.
Түмүгэр бу мунньахтан миэхэ туох санаалар үөскээтилэр?
Дьиҥэр бу мунньах хамсык кэмигэр зуумунан ыытыллыбыта сөптөөх. Үчүгэйэ диэн элбэх киһини хабар уонна ороскуота быдан аҕыйах эбит. Холобур ити 200 киһини Халыма, Бүлүү, Өлүөхүмэ түгэҕиттэн тиийэ Дьокууйкайга аҕаллахха төһөлөөх күн-дьыл хаалыа, транспорт сүүрүө, көрүүчэй ороскуоттаныа этэй? Онон хамсык да кэнниттэн маннык мунньахтары ыытыахха сөп эбит. Ахсааннарын аҕыйатан туран.
Онтон бу зуумунан мунньахтары хайдах ыытыахха? Онуоха мин санааларым манныктар.
Чуолаан бу мунньахха эттэххэ, дьиҥэр Михаил Ефимович ити этиитэ сүрдээх дириҥ ис хоһоонноохтор. Сүрүн туһаайыыта тыа сирин сайыннарыыга үбү элбэтии, төрүт омуктар дьылҕаларын бары өттүнэн хабар дириҥ ис хоһоонноох этии этэ. Бу этии бэчээккэ тахсыбатаҕа. Ону ити мунньах кыттыылаахтара бары интерниэтинэн аахпыттара, үөрэппиттэрэ буолуо дуо? Саарбах. Ол кэннэ аахпатах, истибэтэх, билбэт дьыалан туһунан киһи тугу этиэн сөбүй? Этии ис хоһоонун билбэккэ эрэ хайдах дьүүллэһиэххэ сөбүй? Ол иһин үгүстэр киирии тылларыгар «Уважаемый Михаил Ефимович» (барыта нууччалыы барар, мин эрэ сахалыы эттим) дииллэр даҕаны биир даҕаны киһи этиитигэр «Михаил Ефимович» диэн тылы туттубата, кини маннык эппитэ диэн тыл быһаҕаһа да кыбыллыбата.
Ол иһин мунньах саҕаланыытыгар маҥнайгы президеммит бу чыыһылаҕа, ханнык мунньахха туох туһунан эппитин, туох проблемалары туруорбутун туһунан кылгастык билиһиннэриэххэ баар этэ. Дьэ, ол эрэ кэнниттэн сүрүннээн ол проблемалары хайдах туоратар, туох үлэлэри ыытар туһунан кэпсэтии барыан сөп этэ. Онно эрдэттэн наһаа элбэх киһини тыл эттэрбэккэ, холобур нэһилиэнньэ (сахалар ахсааннарын) хайдах элбэтэбит, т/х-н хайдах сайыннарабыт диэх курдук боппуруостары туруоран, ким баҕалаахха тыл биэрэн, аһаҕас кэпсэтиини ыытыахха сөп этэ. Онуоха бу ханнык даҕаны официальнай мунньах буолбатаҕа, көннөрү общественнай тэрилтэлэр ыытар түмсүүлэрэ буолара итинник аһаҕас кэпсэтиини ыытарга саамай тоҕоостоох этэ.
Бу мунньах кэнниттэн миэхэ Улуу Өктөөп трибуна, биллиилээх поэт В.Маяковскай «Прозаседавшиеся» диэн хоһоонун уонна «Я бы выгрыз бюрократизм…» тыллара өйбөр киирэн кэлбиттэрэ. Ону тэҥэ «Время – деньги!» диэн этии курдук, дьон бириэмэтин харыстыахха баара.
Бу суруйуубуттан өһүргэммэккитигэр уонна «кырдьаҕас оҕонньор лахсыыра, лэбээрэ» диэбэккэ, сахалыы «кырдьаҕастан – сүбэтин, эдэртэн — эйэтин» диэн этии баарыгар дылы, болҕомтоҕо ыларгытыгар баҕарабын.
Бүтэһигэр, бу мунньах төрүт туһата суох ааста диэн ончу эппэппин. Син элбэҕи биллим, иһиттим. Киһи куһаҕантан эмиэ үөрэнэр.
Онтон саамай түмүгэр “эн – бэккин, мин – бэппин”, «эн соххор, мин соххор» дэһиспэккэ, бары биир өйгө-санааҕа киирэ сатаан, Михаил Ефимович “народосбережение” дииринии, норуоппут, дойдубут туһа диэн бары ис сүрэхтэн кыһалларбыт буоллар диэнинэн бу суруйуубун түмүктүүбүн.
Уйбаан Пономарев
Чурапчы.
«Туймаада «хаь.
(04.03.21.)
Навигация по записям
Иван Горохов об усадебном строительстве в Арктике
Электричество и интернет в тайге и тундре! Традиционная хозяйственная деятельность и инновации
от adminNB
Похожая запись
Республика Саха (Якутия) Сахалыы
Тыа хаһаайыстыбата баарын тухары тыа сирэ сайдыа, саха саҥата сатарыа
Дек 4, 2022 adminNB
Мнение эксперта Республика Саха (Якутия) Семейная экономика Усадебное хозяйство
Михаил Николаев поблагодарил якутян за внимание
Дек 3, 2022 adminNB
Республика Саха (Якутия) Сахалыы
Тыа хаһаайыстыбатыгар эбии көрүллүбүт 2,6 млрд солкуобай бүтэһиктээх тыырыллыытын департамент салайааччыта иһитиннэрдэ
Дек 2, 2022 adminNB
Добавить комментарий Отменить ответ
Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *
Комментарий *
Имя *
Email *
Сайт
Δ
Поиск
Свежие записи
ШКОЛА НАЧИНАЮЩЕГО ФЕРМЕРА СОБРАЛА ПОРЯДКА 60 СЛУШАТЕЛЕЙ
Тыа хаһаайыстыбата баарын тухары тыа сирэ сайдыа, саха саҥата сатарыа
Михаил Николаев поблагодарил якутян за внимание
Тыа хаһаайыстыбатыгар эбии көрүллүбүт 2,6 млрд солкуобай бүтэһиктээх тыырыллыытын департамент салайааччыта иһитиннэрдэ
НАМҤА КЫҺЫННАРЫ ОҔУРУОТ АҺЫН ҮҮННЭРЭР ТЕПЛИЦА ҮӨРҮҮЛЭЭХ АРЫЛЛЫЫТА БУОЛЛА
Свежие комментарии
adminNB к записи В Якутии принят государственный бюджет республики на 2023 год
adminNB к записи Моменты ярмарки «Рыба Якутии — 2022»!
adminNB к записи В Якутии сбор картофеля, зерну и овощей составляет всего треть от плана – власти винят погоду
adminNB к записи Помощь фермерам на сенокосе и уборке урожая!
adminNB к записи Фермер Розалия Петрова: «Первый урожай молодого картофеля поступит в продажу уже в начале августа»
Архивы
Декабрь 2022
Ноябрь 2022
Октябрь 2022
Сентябрь 2022
Август 2022
Июль 2022
Июнь 2022
Май 2022
Апрель 2022
Март 2022
Февраль 2022
Январь 2022
Декабрь 2021
Ноябрь 2021
Октябрь 2021
Сентябрь 2021
Август 2021
Июль 2021
Июнь 2021
Май 2021
Апрель 2021
Март 2021
Февраль 2021
Январь 2021
Рубрики
Uncategorized
Дальний восток
Демография
Мнение эксперта
Общественная Палата
Республика Саха (Якутия)
Сад и огород
Сахалыы
Семейная экономика
Усадебное хозяйство
Хангалас
https://youtu.be/XsNb6Wd0W24
You missed
Республика Саха (Якутия)
ШКОЛА НАЧИНАЮЩЕГО ФЕРМЕРА СОБРАЛА ПОРЯДКА 60 СЛУШАТЕЛЕЙ
Дек 5, 2022
Республика Саха (Якутия) Сахалыы
Тыа хаһаайыстыбата баарын тухары тыа сирэ сайдыа, саха саҥата сатарыа
Дек 4, 2022
Мнение эксперта Республика Саха (Якутия) Семейная экономика Усадебное хозяйство
Михаил Николаев поблагодарил якутян за внимание
Дек 3, 2022
Республика Саха (Якутия) Сахалыы
Тыа хаһаайыстыбатыгар эбии көрүллүбүт 2,6 млрд солкуобай бүтэһиктээх тыырыллыытын департамент салайааччыта иһитиннэрдэ
|
oscar
|
Дьокуускай куорат аннынан Өлүөнэ өрүс уутун таһыма намтааһына бэлиэтэнэрин туһунан ЫБММ өрөспүбүлүкэтээҕи салаатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр.
Кангаласс бөһүөлэктэн аллараа, Нам улууһун Үөдэй сэлиэнньэтин аттынан үс сиринэн мууһу эстэрии ыытылынна. Ыытыллыбыт үлэ түмүгэр харыы туоратылынна, Дьокуускай куорат аннынан сааскы халаан уутун таһыма намтааһына саҕаланна.
Дьокуускай куорат аннынан халаан уутун таһыма 854 сантиметрга тэҥнэһэр, быһыт үрдүгэ — 990 сантиметрга. Нам сэлиэнньэтин аттынан халаан уутун таһыма 750 сантиметр диэн бэлиэтэнэр, кутталы үөскэтэр көрдөрүү 950 сантиметрга тэҥнэһэр. Муус кыдьымаҕын уһуна 56 килэмиэтиргэ тэҥнэһэр.
Муус харыытын түмүгэр Кангаласс бөһүөлэгин аннынан уу таһыма өссө да үрдүк. Даркылаах оройуонугар 52 даача учаастагын уу ылла.
Куорат уокуругар эвакуацияламмыт дьону кылгас кэмҥэ олохтуурга уопсайа 300 миэстэлээх үс пуун тэрилиннэ.
Балаһыанньа күүркэйэр түгэнигэр Хабаровскайтан 20 быыһыыр сулууспа исписэлииһэ көмөҕө кэлэргэ бэлэмнэрин биллэрдилэр.
Сонуннар
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
28.11.2022 | 17:26
Сунтаардар хотугу дьүкээбил "анныгар"
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
“АЛРОСА” АХ Өрөспүүбүлүкэтээҕи 3-с №-дээх клиническэй балыыһаҕа икки ыйга буор-босхо амбулаторнай ыарыһахтары кытары үлэһэргэ диэн «Landcruiser» уонна «Toyota Camry» массыыналары уларсык...
Мииринэйгэ уон киһи ыарыйда
Мииринэйгэ хоруона хамсыгар хаптарыы бу иннинэ аҕыс, сэттэ, алта буола сылдьыбыта.
215 киһи ыалдьыбыт
Ааспыт суукка устатыгар Саха сиригэр эбии 215 киһи хоруона хамсыгар хаптарбыта биллибит. Бу туһунан брифинг кэмигэр Ольга Балабкина кэпсээтэ.
Хамсыгынан сибээстээн эбии 1,5 млрд солк.
Арассыыйа үпкэ министиэристибэтэ Саха сирин бүддьүөтүгэр хоруона хамсыгын кэмигэр өйөбүл быһыытынан эбии балтараа миллиарда солкуобайтан тахса үбү биэрбит. Бу туһунан федеральнай үп...
Ольга Балабкина: “Бэлэххитин эрдэттэн ыла туруҥ”
Саха сиригэр ааспыт суукка устатыгар эбии 217 киһи хоруона хамсыгар хаптарбыта бигэргэммит. Бу туһунан вице-премьер Ольга Балабкина брифинг кэмигэр кэпсээтэ.
219 киһи ыарыйда
Ааспыт суукка устатыгар Саха сиригэр эбии 219 киһи коронавирустаабыта бигэргэннэ, ол иһигэр 49 ыарыыны тарҕатааччы. Бу туһунан брифинг кэмигэр Ольга Балбакина иһитиннэрдэ.
Улуустарга эмп-томп төһө баарый?
Сыстыганнаах ыарыы өрө туран, барыбыт уутун аймаата. Бу маннык “тыын харбаһар” ыксаллаах кэмҥэ “ол улуустар төрүт эмэ суох олороллор үһү”, “ити улуустарга эминэн хааччыллыы быстар мөлтөх үһү” диэн...
Саха быраастара Москуба клиникаларыгар таһымнарын үрдэтэллэр
Саха сирин доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ Москуба клиникаларыгар хоруона хамсыгын эмтииргэ саха быраастарын анаан-минээн үөрэттэрэ ыыппыт. Бу туһунан министиэристибэ пресс-сулууспата...
244 киһи ыарыйда
Ааспыт суукка устатыгар Саха сиригэр эбии 244 киһи коронавирустаабыта бигэргэннэ, ол иһигэр 50 ыарыыны тарҕатааччы. Бу туһунан брифинг кэмигэр Ольга Балбакина иһитиннэрдэ.
17,6 тыһ. киһи ыалдьыбыт
Ааспыт суукка устатыгар Саха сиригэр эбии 219 киһи коронавирустаабыта биллибит. Бу туһунан бүгүҥҥү брифинг кэмигэр доруобуйа харыстабылын миниистирэ Елена Борисова кэпсээтэ.
221 киһи ыарыйда
Саха сиригэр хоруона хамсыгын туругун туһунан брифинг кэмигэр зампред Ольга Балабкина билиһиннэрдэ.
Хамсык өссө сытыырхайар
Ааспыт сууккаҕа Саха сиригэр эбии 220 киһи хоруона хамсыгар хаптарбыта бигэргэммит. Ол иһигэр 50 ыарыыны тарҕатааччы булуллубут. Бу туһунан брифинг кэмигэр Ольга Балабкина билиһиннэрдэ.
COVID19: эмчиттэр уонна истириэс
Хайа да ыарыы киһи туругар, өйүгэр-санаатыгар, уйулҕатыгар дьайар. Аан дойдуну аймаабыт хамсыгы утары хапсыһыы инники күөнүгэр сылдьааччы дьон – эмчиттэр – онуоха саамай улахан охсууну ылалларын...
Дезинфекция хаһан ыытыллыахтааҕый?
Элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэлэргэ коронавирустаабыт киһи баар буоллаҕына подьезтарга дезинфекция ыытыллар. Куорат дьаһалтата быһаарбытынан, маныаха олохтоохтор сайаапка биэрэллэрэ ирдэммэт эбит.
Хамсык кэмигэр хайдах Саҥа Дьыллыыбыт?
Хоруона хамсыгын кэмигэр Саҥа Дьыл бырааһынньыктарын хайдах тэрийэргэ саҥа быраабыланы оҥоруохтара. Бу туһунан Ил Дархан уонна бырабыыталыстыба дьаһалтатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр.
242 киһи ыарыйда
Ааспыт суукка устатыгар Саха сиригэр эбии 242 киһи хоруона хамсыгар сутуллубута бигэргэммит. Бу туһунан хамсыгы бохсор суһал ыстаап салайааччытын солбуйааччы Ольга Балабкина брифинг кэмигэр...
Устудьуоннар хамсыгы бохсууҕа тахсыахтара
Саха сиригэр мэдэссиинэ институтун уонна колледжын 5 уонна 6 кууруһун устудьуоннара коронавируһу эмтиир балыыһаларга үлэлии тахсыахтара. Бу туһунан Ольга Балабкина бүгүҥҥү брифинг кэмигэр кэпсээтэ.
“Полиметалл” хамсыгы бохсууга 5 мөл.солк. биэрдэ
“Полиметалл” тэрилтэ Саха сиринээҕи филиала өрөспүүбүлүкэ мэдэссиинэ тэрилтэлэригэр хоруона хамсыгын бохсорго 5 мөл.солк. кэриҥэ үбү көрүөҕэ. Бу туһунан Ил Дархан уонна бырабыыталыстыба дьаһалтатын...
Хамсык туруга
Саха сиригэр ааспыт сууккаҕа эбии 210 киһи короавирустаабыт, ол иһигэр 46 ыарыһах – ыарыыны тарҕатааччы.
“Оптуобустан таҕыс!”
Харыстанар мааската суох дьону оптуобуска киллэрбэт, оттон киирбит дьону – үүрэр буолуохтара. Ол туһунан Дьокуускай куорат хамсыгы утары охсуһар суһал ыстаабар эттилэр.
207 киһи ыарыйда
Ааспыт сууккаҕа Саха сиригэр эбии 207 киһи коронавирустаабыт. Бу туһунан Ольга Балабкина иһитиннэрбит.
Ил Дархан: “Эмп сыаната тоҕо улааппытын хонтуруоллааҥ!”
Саха сиригэр эмп сыанатын үрдэтэн атыылыыр урбаанньыттары сыныйан бэрэбиэркэлиэхтэрэ. Бу туһунан хамсыгы бохсор суһал ыстаап уочараттаах мунньаҕар Ил Дархан Айсен Николаев эппит.
Хамсыктан 174 киһи өллө
Хоруона хамсыга өрөспүүбүлүкэбитин буулуоҕуттан ыла, уопсайа 15848 киһи ыарыйда, 174 киһи суорума суолланна.
ХАМСЫКТАН СТРАХОВКА: оҥорор наада дуо?
“Таҥара сэрэҕи таптыыр” диэн бэргэн этии баар. Төһө даҕаны дьаҥы-дьаһаҕы, өлүүнү-сүтүүнү түүйэн биттэнэр аньыы буоллар, инникитин саныыр киһи эрдэттэн дьаһаммыта ордук. Аан дойдуну биир гына...
200-тээх кирбиини ситиһэн эрэбит
Балаһыанньабыт күнтэн күн ыараатар ыараан иһэр. Сэтинньи 5 күнүнээҕи туругнан, өрөспүүбүлүкэҕэ эбии 199 киһи хоруона хамсыгар хаптарбыта биллибит. Бу туһунан хамсыгы бохсор суһал ыстаап иһитиннэрэр.
Страница 8 из 17
В начало
Назад
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Вперёд
В конец
Бүтэһик сонуннар
Сонуннар
Атах тымырын ыарыытын, баалаппакка, кэмигэр эмтэниҥ!
“Центромед” мэдиссиинэ килииньикэтин флеболог, ангиохирург, үрдүк категориялаах сүрэх…
Дьон
Этитиинэн суруйар эдэр прозаик Сардаана Корякина бастакы кинигэтэ таҕыста
Дьон
Хорсун буойун сураҕа суох сүтүө суохтаах
Экэниэмикэ
Уустук кыстык...
Сонуннар
“Смарт” бибилэтиэкэҕэ “Кыым” хаһыаттан аныгы инсталляция турда
© 2022 KYYM.RU
«КЫЫМ»
Тэрийэн таһаарааччы: “Ситим” медиа-бөлөх ХЭУо
Сүрүн эрэдээктэр:
М.Г. Дегтярева
Эрэдээксийэ аадырыһа: 677027, Дьокуускай к., Киров уул. 18, В блок, 710 оф.
Аан ситим нүөмэрэ:
+7 (914) 820-09-75
Биллэрии өҥөтө:
+7 (924) 367-01-56, +7 (4112) 34-05-03
Реклама өҥөтө:
+7 (914) 280-11-20, +7 (4112) 42-59-47
E-mail : [email protected]
Сибээс, информационнай технология уонна маассабай коммуникация эйгэтин кэтээн көрөр федеральнай сулууспа 08.05.2019 бэлиэтэммит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-75678
|
oscar
|
Лоп курдук Өрөспүүбүлүкэ күнүгэр, муус устар 27 чыыһылатыгар, TAG Арт-резиденция дьиэтигэр Роман МАРКОВ «IL ɔju: BIS» (ИЛ ойуу БИС) диэн анал быыстапката саҕаланна. Экспозицияҕа 2020-2022 сыллааҕы уруһуйдара турдулар. Хас биирдии уруһуй тус-туспа ис хоһоонноох, дириҥ философиялаах буолан, мустубут дьону ураты туспа эйгэҕэ угуйда. Маны тэҥэ, саха быһахтарын оҥорор «Dobunknives» диэн тэрилтэ талааннаах үлэһиттэрин кытары кыттыһан оҥорбут былыргы боотур куйаҕа турара, дьон сэҥээриитин тарта. Быыстапкаҕа кэлбит дьон ол куйаҕы кытары хаартыскаҕа түһүөхтэрин, тутан-хабан көрүөхтэрин сөп.
Быыстапка ааптара Роман Марков маҥнай хаһыат, сурунаал иллюстраторыттан саҕалаан, “Мыымах. Кремень государственности” уонна “Тыгын Дархан” курдук улахан киинэлэр бырайыактарыгар үлэлэспит биллэр эдэр худуоһунньук. Худуоһунньук бэйэтэ билинэринэн, бу киинэлэргэ үлэлэспитин кэннэ, устунан Саха сиригэр христианизацияны тарҕатыы иннинээҕи кэми улам-улам сэҥээрэн, үөрэтэн-чинчийэн, ол үйэтээҕи олоҕу-дьаһаҕы, дьону-сэргэни хараҕар хайдах уобарастаан көрөрүн, уруһуйун нөҥүө киэҥ эйгэҕэ көрдөрөр.
Күннэй Тимофеева: - Роман Марков үлэтэ тематынан олус күүстээх: олох-дьаһах, биис-уус... Маны таһынан, аны күүстээх эйгэ – ойууннааһын-удаҕаннааһын, кыргыс-сэрии кэмнэрин уобарастааһын... Бу курдук уустук эйгэни кини өҥүн-дьүһүнүн кыайан бэркэ хартыына гынан таһаарбыта эдэр дьон, биһигини сөхтөрдө. Онон, инниктин бу курдук сайда-үүнэ уонна талаанын көрөдөрө турарыгар!
Анастасия Борисова: - Быыстапка уруһуйдара киһи хараҕар тута быраҕыллаллар. Мин көрөрбүнэн, ордук тымныы хараҥа өҥ баһыйар. Ол өҥнөрүн олус сөпкө таба тайанан холбоон уруһуйдаабыта, көрөөччүнү абылыыр, угуйар. Хартыыналар эдэртэн саҕалаан эмэнигэр тиийэ дьоҥҥо сыһыаннаах. Бу балхааннаах, түргэн-тарҕан олоххо сылдьан дириҥ уонна кистэлэҥнээх эйгэҕэ тиийэн хаалар курдук санаммытым. Дирбиэн-дарбаан, уустук кэмнэргэ киһини бөҕөргөтөргө дылы гынар. Онон, кэлэн көрөргүтүгэ уонна эдэр худуоһунньугу өйдүүллэригэр ыҥырыам этэ.
Бу быыстапка ыам ыйын 18 күнүгэр диэри буолуоҕа. Кэлэн көрүҥ, сэргэҕэлээҥ, Роман Марков уруһуйдарын нөҥүө түҥ былыргы кэмҥэ айанныахха!
Үлэлиир кэмэ: оптуорунньук – баскыһыанньа – 10.00 ч. - 20:00 ч. диэри. Бэнидиэнньик – өрөбүл.
Аадырыһа: TAG Арт-резиденция, Кальвица уул. 14/1а, 1 этээс.
Киириитэ: 200 солк., устудьуоннарга уонна оскуола оҕолоругар - 150 солк.
Тарҕат:
Ситимнээх ыстатыйалар
“Смарт” бибилитиэкэҕэ “Кыым” хаһыаттан аныгы инсталляция турда
Саха иистэнньэҥнэрэ «Нарядная Россия» быыстапка-дефилеҕа кытыннылар
Дьокуускай куорат бочуоттаах олохтоохторугар быыстапка аһылынна
Дьокуускайга «Сирэктэ – нить, связующая века» аҕыйах ахсааннаах хотугу төрүт омуктар быыстапкалара арылынна
«Арассыыйа - биһиги дьиэбит!» быыстапкаттан хаартыскалар
Үс кут тэтимэ. Үс үлэ быыстапката
"Ыһыаҕым саргылаах таҥаһа, кэскиллээх киэргэлэ" быыстапка-дьаарбаҥка быйыл эрдэ ыытылынна
«Уус Майа улууһа (оройуона): былыргыта уонна билиҥҥитэ» быыстапка
Санааҕын суруй
Ааккыт-суолгут
Отправить
Отменить
Бүтэһик сонуннар
Сонуннар
“Смарт” бибилитиэкэҕэ “Кыым” хаһыаттан аныгы инсталляция турда
Дьокуускайга бу күннэргэ 203 кыбаарталга турар “ҺӨҔҮҤ. Саха тыла - худуоһунньук…
Бэлиитикэ
Тос маастарын биэрдэ
Уопсастыба
Ийэ тылбыт дьылҕата – бэйэбит илиибитигэр
Сонуннар
«Кыым» хаһыат Ньурбаҕа ааҕааччыларын кытары көрсүстэ
Сонуннар
Хатырыкка - Өрөспүүбүлүкэ искибиэрэ
© 2022 KYYM.RU
«КЫЫМ»
Тэрийэн таһаарааччы: “Ситим” медиа-бөлөх ХЭУо
Сүрүн эрэдээктэр:
М.Г. Дегтярева
Эрэдээксийэ аадырыһа: 677027, Дьокуускай к., Киров уул. 18, В блок, 710 оф.
Аан ситим нүөмэрэ:
+7 (914) 820-09-75
Биллэрии өҥөтө:
+7 (924) 367-01-56, +7 (4112) 34-05-03
Реклама өҥөтө:
+7 (914) 280-11-20, +7 (4112) 42-59-47
E-mail : [email protected]
Сибээс, информационнай технология уонна маассабай коммуникация эйгэтин кэтээн көрөр федеральнай сулууспа 08.05.2019 бэлиэтэммит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-75678
|
oscar
|
Олунньу 1 күнүттэн роскомнадзор интернет-ресурсалары “социальнай ситимнэр” реестрдэригэр киллэрэр буолуоҕа. Социальнай ситим ирдэбиллэригэр эппиэттиир сайтар бары реестргэ киириэхтэрэ. Биир сүрүн ирдэбил – сууккаҕа 500 тыһ. киһи киирэр буоллаҕына сайт “социальнай ситим” аатын сүгүөхтээх.
Саҥа сокуоҥҥа олоҕуран, социальнай ситимнэргэ цензура үлэлиэхтээх. Ситимнэр бэйэлэрэ сокуону кэһэр контены (Оҕо порнографията, наркотик оҥоруутун туһунан видеолар о.д.а) бэйэтэ быһыырыахтаах уонна сотторон иһиэхтээх. Маны тэҥэ политическай хайысхалаах этиилэри булуохтаах, холобур, былааһы утарар ааксыйалар туһунан информацияны цензуралыахтаах.
Маны таһынан, социальнай ситимнэргэ маатыралыыр бобуллар. Ол эрэн сокуон маны хайдах хонтуруоллуоҕа чуолкай быһаарылла илик.
Сонуннар
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
17.11.2022 | 18:00
«Мир» каартаҕа региональнай төлөбүрдэри ыытыахтара
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Балаҕан ыйын 16-19 күннэригэр ыытыллыбыт Саха сирин предпринимателлэрин пуорумун сиэссийэтигэр туризмы сайыннарыы кэскилин туһунан дьүүллэстилэр. Туризмы сайыннарарга ордук табыгастаах сирдэринэн Саха сирин арҕаа уонна соҕуруу өттүлэрэ ааттаннылар. Маныаха Мииринэйтэн уонна Нерюнгриттэн Арассыыйа куораттарыгар салгын аалынан быһаччы көтөр кыах баара учуоттанна.
—Туризм салаата, бу өрөспүүбүлүкэ экэниэмикэтэ сайдарыгар биир инники кэскиллээх хайысханан буолар. Саха сирэ ураты кэрэ айылҕалаах. Өймөкөөнү, Дьааҥыны сэргэ, Арктика атын оройуоннара, Саха сирин арҕаа, соҕуруу өттө барыта уратыларынан болҕомтону тардаллар. Кылаабынайа, аныгы инфраструктура уонна туристар сынньаналларыгар табыгастаах тупсаҕай усулуобуйа тэриллиэн наада. Бу хайысхаҕа үлэ саҕаламмытын көрөбүт, — диэн этэр СӨ Ил Дархана Айсен Николаев.
Предпринимателлэр пуорумнарыгар эспиэртэргэ алта туристическай бырайыагы билиһиннэрдилэр. Бу глэмпинг-паарка, «Сила духа» дьиэ кэргэн сынньанар баазата, Нерюнгригэ «Нахот» сынньалаҥ баазата, Мииринэйгэ турбааза, Ленскэй оройуонугар туристар сынньанар сирдэрэ, «Ралли рейд «Алмазы Заполярья» «Мииринэй-Удачнай-Өлөөн» маршрутунан. «Нахот» сынньалаҥ баазатын саҥардан оҥороллор, кэҥэтэллэр. «Чуоналыыры» (Мииринэй) сылы эргиччи үлэлэтэр былааннаахтар.
Тэрээһин кыттыылаахтара Мииринэйгэ, Ленскэйгэ, Ньурбаҕа, Сунтаарга, Нерюнгригэ, Алдаҥҥа туризмы сайыннарыы боппуруостарын көрдүлэр. Саха сиригэр туризмы сайыннарыы ааҕыныстыбатын бэрэстэбиитэллэрэ туристар кэлиилэрин тэрийиигэ үлэни-хамнаһы, саҥа туристическай маршруттары оҥоруу үлэлэри билиһиннэрдилэр.
«Алмазный край» телеханаал хаартыскаҕа түһэриитэ,
Мииринэй.
0
0
Навигация по записям
Чыаппараҕа хоту оройуоннарга көһөрүү 80 сылын бэлиэтээтилэр
Айсен Николаев уонна Вячеслав Штыров өрөспүүбүлүкэҕэ хайа бырамыысыланнаһын сайыннарыы боппуруостарын дьүүллэстилэр
Маны ааҕыҥ
Путевканы атыылас, 20%-нын төнүннэр!
Саҥа сүүрээн туристар болҕомтолорун тарта
Ростуризм дойду иһигэр сынньанарга 20 табыгастаах хайысханы талла
Алтынньыттан «Аэрофлот» Таилаҥҥа рейсин сөргүтүөҕэ
Ростуризм үлэтин кэҥэтэр
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Уопсастыба
Тыллары сайыннарар сэргэх бырайыактар
Сонуннар
Бүгүн — инбэлииттэр күннэрэ
Уопсастыба
Нам улууһа: тупсарыы эйгэтигэр биир кэлим ситим
Сонуннар
Хат дьахталларга, оҕоҕо босуобуйа үрдүөҕэ
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Бүгүн социальнай ситимнэринэн, кулун тутар 20 күнүгэр 1200 стерилизацияны ааспыт ыттары барыларын босхо ыытаары сылдьалларын туһунан сурах тарҕанан, дьону аймаата. Онуоха, олус элбэх киһи суоһурҕанна, ким эрэ ыттан көмүскэнэр тэрил көрдүү барарын, оттон сорох киһи таһырдьа тахсыы кутталламмытын туһунан уонна да өссө элбэҕи суруйаннар, социальнай ситимнэрбит «оргуйа сыстылар».
Бу туһунан ыйыталаһаары, Дьокуускай куорат дьаһалтатын пресс-сулууспатыгар тахса сырыттым. Онуоха, испэсэлиистэр: “Ити сымыйа сурах. Сотору, ити сымыйа сурах тарҕана сылдьарын туһунан сырдатыыны таһаарыахпыт”, - диэтилэр уонна бэлэмнээн суруйбуттарын ыыттылар.
Кинилэр суруйалларынан, Дьокуускай куорат Очиченко уулуссатын 57-с уулуссатыгар турар ыты тутар пуунтан ыттары босхо ыытаары сылдьалларын туһунан сурах оруна суоҕунан ааҕыллар. Бэдэрээччиктиин, «Помоги выжить» Пуонда дириэктэрэ Екатерина Безрученколыын ыттары бу приюкка олохсутуу туһунан хантараак түһэриллибит эбит. Билиҥҥи туругунан, 2021 сыл ахсынньы 31 күнүттэн, ыттары босхо ыытыы туһунан боппуруос толору быһаарыллыар диэри, ыттары урукку курдук ыытан кэбиһии суут уурааҕынан бобуллан турар эбит.
Дьокуускай куорат хаһаайыстыбатын туттуу (эксплуатация) сулууспата тиэрдэринэн, бу ыттары тутар сиргэ 1200 миэстэ баар. Билигин эбии 250 ыт вольерын тиксэриигэ докумуоннары бэлэмнии сылдьаллар.
Тарҕат:
Ситимнээх ыстатыйалар
Арассыыйа «сулустара» дойдуларыттан бараллар
Кырдьаҕастар күннэригэр эбии харчы кэлиэ диэн эрэнимэҥ
Иннокентий Тарбахов: - Сымыйа сураҕы итэҕэйимэҥ!
Бассаабы бобуох курдуктар
Сэҥээриилэр
0 Маня 19.03.2022 12:06
Эчи элбэҕин! Таһаардахха дьэ куттал, кырдьык. Ыт элбии турар буоллаҕына барыларын приютка тутар иитэр кыаллыбакка син биир таһаарыахтара дии. Сокуон уларыйдаҕына табыллар. Ол сокуоммут сураҕа суох сүттэ.
Ответить
Обновить список комментариев
Санааҕын суруй
Ааккыт-суолгут
Отправить
Отменить
Бүтэһик сонуннар
Спорт
Маҥнайгы мэйджор
“World Marathon Majors” диэн улахан марафоннар сиэрийэлэригэр эр-биир кыттыбыт уонна…
Уопсастыба
Үлэбэр бырааһынньыкка курдук кэлэрбиттэн үөрэбин, дьоллонобун
Уопсастыба
Үүнэ-сайда тур, тапталлаах ЛИССИЭЙБИТ!
Сонуннар
Атах тымырын ыарыытын, баалаппакка, кэмигэр эмтэниҥ!
Дьон
Этитиинэн суруйар эдэр прозаик Сардаана Корякина бастакы кинигэтэ таҕыста
© 2022 KYYM.RU
«КЫЫМ»
Тэрийэн таһаарааччы: “Ситим” медиа-бөлөх ХЭУо
Сүрүн эрэдээктэр:
М.Г. Дегтярева
Эрэдээксийэ аадырыһа: 677027, Дьокуускай к., Киров уул. 18, В блок, 710 оф.
Аан ситим нүөмэрэ:
+7 (914) 820-09-75
Биллэрии өҥөтө:
+7 (924) 367-01-56, +7 (4112) 34-05-03
Реклама өҥөтө:
+7 (914) 280-11-20, +7 (4112) 42-59-47
E-mail : [email protected]
Сибээс, информационнай технология уонна маассабай коммуникация эйгэтин кэтээн көрөр федеральнай сулууспа 08.05.2019 бэлиэтэммит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-75678
|
oscar
|
Аны ким хайдах тугу сатыырынан харчы өлөрөр. Аҕыйах сылтан бэттэх «Индрайвер» диэн төлөпүөн нөҥүө мобильнай таксыы өҥөтө үөдүйэн, элбэх киһи айаҕын ииттинэр буолла.
Мин эмиэ иллэҥ кэммэр ити өҥөнү туһанан, килиэп-бэнсиин харчыта оҥостон абырана сырыттаҕым. Үчүгэйэ диэн, син күн аайы кыра да буоллар, күннээҕи харчы баар, ол-бу иэскэ киирэ сатаабаккын, абаанса, араас сойуом ылбаккын. Ол эрээри, ханнык баҕарар үлэ курдук кэккэ ыараханнаах, ханан эрэ быыс-хайаҕас булар ыллыктаах. Олороруҥ тухары, этэргэ дылы, киһиттэн үөрэнэҕин.
Эрдэ турбут чыычаах тумсун соттор
Таксыыһыт барыта билэр: сарсыарда «чыпчаал чааһа» диэн баар буолар. Ол эбэтэр, нууччалыы эттэххэ «час пик». Ол аата быһа холоон – сэттэ аҥаартан тоҕуска диэри. Дьон оҕолорун уһуйааҥҥа, оскуолаҕа таһаллар, ким эрэ үлэтигэр ыксыыр, уопсайынан, саамай туттуулаах-хаптыылаах, ыгым ыксаллаах кэм. Дьэ, манна, этэргэ дылы, төлөпүөнүҥ бииртэн биир саайа турар сакаастартан бирэмээнэ оргуйа олорор. Ити кэмҥэ туттумахтаһан хаалыахтааххын. «Балык ыамнаах, киһи кэмнээх» диэбиккэ дылы, бу кэми мүччү туппат ордук. Бэйэм балыксыт буоламмын, били, сарсыарда күн тахсыыта балык хабар кылгас кэмигэр холуубун. Нууччалыы эттэххэ, «клев» ааста да бүтэҕин. «Балык саамай аһыыр кэмэ бүтэн хаалар, утуйа барар».
Биир сакааска ортотунан 15 мүнүүтэ барар. Сарсыарда ыксаан эрэр пассажир 180-200 солк. айанныыр. (Кыһын тумаҥҥа – 250-300 солк. этэ, тоҕо диэтэххэ, тымныы учуоттанар уонна туман быыһынан сырыыҥ лаппа бытаарар).
Онон былдьаһыктаах 1,5 чааскар ортотунан – 150-180, иһэ үллүбүтэ 200 солкуобайга дьону тиэйэн, 1000 курдугу син мунньан-тараан оҥороҕун. Арыт табылыннаҕына, 1500 солк. буолар.
Сарсыардааҥҥы кэм үчүгэйэ диэн, били аатырбыт харгыс (пробка) адьас суоҕун кэриэтэ – уулусса бүүс-бүтүннүү эйиэнэ. Онон сырыыҥ да, сакааһы толоруу да сыыдамсыйар. Сарсыарда сүрэхтээх эрэ таксыыһыт тахсар. Уутун хаммат киһи тахсыбат.
Тоҕус чаас кэннэ, киһи сымыйанан эппитин курдук, быһаҕынан быһа баттаабыттыы, сакаас тохтуур. «Соточниктар эрэ хаалаллар. Ол аата биир мөһөөххө эҥин, улаханнык ханна да ыксаабат дьон.
Омуктар
Омугунан арахсары күөртээбэппин эрээри, дьэ бу бааллар улахан киитэрэй дьон. Билэр дьон кэпсииллэринэн, холобура, биир Мухаммед туох эрэ массыыналаах. Индрайверга регистрацияланар. Таксыылыы тахсар. Манна бэлиэтээн эттэххэ, биһиги көрдөхпүтүнэ, кинилэр бары биир сирэйдээхтэр, бар бытык. Индрайвер систиэмэтэ көрдөҕүнэ, ол Мухаммед туох да тохтоло суох күнүстэри-түүннэри утуйар уутун умнан туран сүүрдэр. Дьиҥ-дьиҥэр, кинилэр элбэх буолан, биир массыынаны тохтоло суох, умуруоран көрбөккө сүүрдэллэр. Мухаммед – үс-түөрт чаас, онтон отделкаттан кэлбит Али сүүрдүө, онтон фрукта атыылаан кэлбит Ахмед мииниэ, оннук төгүрүк суукканы быһа «бородачтар» биир тимир көлөнү уонча буолан сүүрдүөхтэрэ, биир Мухаммед аккаунунан. Ол аайы приоритеттара халлааҥҥа харбаһыа, эриэйтиннэрэ үрдүө. Сэкириэттэрэ биир – Мухаммед ОСАГО полиһын туох да хааччаҕа суох эрдэттэн оҥорторор, онон массыынатын ким баҕарар ылар. Биһиги көрдөхпүтүнэ, мухаммедтар сирэйдэрэ барыта биир.
Манна даҕатан эттэххэ, кинилэр бааллар – дьаарай «соточниктар», тоҕо диэтэххэ, биир мөһөөх кинилэр харчыларыгар да таһаардахха – баһаам харчы. Биир симиэнэҕэ сүүрдэн, балтараа тыһыынчаны оҥорон Мухаммед дойдутугар Таджикистаҥҥа ыыттаҕына – бүтүн нэдиэлэни туоруур харчылара. Биһиэхэ балтараа тыһыынча – биир саха уола дьиэ кэргэнигэр киэһээҥҥи аһылыгын ылар суумата.
2019 сыл кулун тутардааҕы айдаан кэнниттэн дьон бары – «Олохтоох суоппар» – диэн индрайверга баҕа санааларын суруйар эбит буоллахтарына, билигин оннук суруйуу баара көстүбэт. Чэпчэки эрэ буоллун, кимниин баҕарар айанныыллар. Ол кэннэ «бу омуктар манна тоҕо элбээтилэр, сүгүннээбэттэрий?» диэн дьиибэргиибит. Барыта, дьиҥэр, тус бэйэбититтэн эрэ тутулуктаах. Таксыы сакаастыыргар суоппар дьон сирэйдэрэ көстөр, онтон кими таларыҥ бэйэҥ көҥүлүҥ. Кэлии киһини манна өссө хаалларан олохсута түһэриҥ дуу, эбэтэр бэйэ киһитин таларыҥ дуу?
Киэһээҥҥи үлэ
Киэһэ алта чаас саҕана, булчуттар этэллэринии, «киэһээҥҥи көтүү» кэмэ саҕаланар. Син эмиэ кус көтөрүнүү, бэйэтэ туспа кэмнээх-кэрдиистээх. Быһа холоон биэстэн саҕаланар. Эмиэ сол оҕо уһуйааннарыттан кырачааннары дьиэлэригэр тиэйии, ким – үлэтиттэн, ким – атыы кииниттэн. Манна сүрүн «килиэптээх миэстэлэри» билэр тоҕоостоох. Холобура, «Айгуль», «Туймаада», «Хозмаркет», «Бааһынай ырыынага», «Айсберг» курдук атыы-эргиэн кииннэригэр «кус» манаатаххына, билэн кэбис, ити – өрүү «байанайдаах сирдэр». Бу сирдэртэн өрүү эн «өттүк харалаах, илии тутуурдаах» айанныаҥ.
Киэһэ таксыы, массыына элбэҕэ өйдөнөр, били, сарсыарда утуйа сыппыт таксыыһыттар тахсаллар, тэрилтэ массыыната элбиир уонна көннөрү күнүскү үлэҕэ сылдьыбыт дьон таксыылыы тахсар.
Киэһээҥҥи кэм өрүү буоларын курдук – харгыс ийэтэ-аҕата. Ордук чуолаан Лермонтов уулусса туолар. Куорат суолун биир сүрүн хорук тымыра буоллаҕа.
Ол иһин сорох өйдөөх дьон бу кэмҥэ куорат киинигэр киирэ сатаабат. Биир уол төрүт да Сайсарыттан быкпаппын диир. Ильменскэй, Гимеин, Билибин устун оҕо уһуйааннара, дьон маҕаһыыҥҥа да хото сырыыргыыллар, онно да сөп буолабын диэччи.
«Чыпчаал чааһа» муҥур үрдүгэ киэһэ сэттэ чааска диэри тиийэн баран намырыыр, сэттэҕэ харгыс саамай муҥутуур үлүгэрэ Лермонтовка турар буолааччы, онтон сэттэ кэннэ улам сайҕанар. Дьон орун-оннун булар. Таксыыһыттар уһаабыта тоҕуска-уоҥҥа диэри сүүрдэн баран дьиэлииллэр. Сакаастан илиигэр киирэр барыһыҥ ортотунан алтаттан тоҕуска, уоҥҥа диэри 1,5-2 тыһыынча буолуон сөп.
Түүн. Эбэтэр
шоуменнар
Түүн таксыыга сүүрэн туһа суТүүн таксыыга сүүрэн туһа суох. Киһи барыта бээтинсэни, субуотаны ахтар-саныыр, кэтэһэр. Пассажирдар даҕаны, таксыыһыттар даҕаны. Биһиги «Саха Индрайвер» бөлөххө маннык күннэргэ тиэйэр пассажирдарбытын көрдөөхтүк «шоуменнар» диэн ааттыыбыт. Киһи өһүргэнэрэ улахан суох буолуо – аныгы тиэрмин. Кими эрэ сэнээн, үөҕэн буолбакка, көннөрү көр-күлүү курдук.
Бу күн көннөрү эн биһикки курдук сокуону тутуһар гражданнар, биир-икки түүн иһигэр күннээҕи түбүктэн арыый сынньанан, «атын турукка» киирэн ылаллар. Ону киһи өйдүүр, эмиэ дьон буоллахтара.
Киһи-киһи атын-атын. Холобура, бириинсип туһуттан түүннэри таксыылаабат дьон баар, ньиэрбэбит хас итирик, ньаҕай мачайын тулуйбат дэһэллэр.
Оттон кимиэхэ эрэ бу булт, баарт кэриэтэ. Бу – харчы киирэр түүнэ. Этэргэ дылы, дьэ, «кус көтөр!» Туттумахтаһан, сыыһа-халты харбаабакка хаалыахха наада. Гаастаан эрэ ис! Кус барыта эйиэнэ!
Манна, кырдьык, дьону кытта кэпсэтэр култуура наада. Араас дьон баар. Ким элэккэй, ким хаппырыыс. Ким куруубай, ким сымнаҕас. Онно хас биирдии киһиэхэ туһунан сыһыан наада.
«Дыа, убаайка, дорообо ныа, сахаҕын даа, даай пять. Хантан сылдьаҕын, ону-маны, кими-тугу, ол аһайы билэҕин дуо, ханна тиийдэ?» – эҥин диэбит араас артыыс киирэн соһутуон сөп. Онно кыыһырбакка, уордайбакка, холкутук туттан, биир туоннаахтык эппиэттээтэххинэ эрэ булан сылдьаҕын. Ол хас биир «аһайы» кытта боруоктаһан, куруубайдаан оргуйа сырыттаххына, таксыы үлэтигэр уһаабаккын.
Таксыыһыт пассажирын кытта үксүн тугу кэпсэтэрий? Былаас, олох-дьаһах, хоруона хамсыга хаһан бүтэрин, ¤амаан ¤ааска, суол-иис, эр киһи-дьахтар сыһыанын туһунан уонна да атын үгүс элбэх, араас тиэмэҕэ. Арыт аргыскын кытары олох биир долгуну булаҕын. «Айан аргыстаах, суол доҕордоох» диэн маны этэн эрдэхтэрэ. Киһи билбэт киһитигэр ордук аһыллар дииллэр. Ол курдук, аргыстаргыттан олох араас түбэлтэтин истэҕин, сөҕөҕүн.
Үнүр, эдэр ыччаттар түүҥҥү барга сыаналаах, сүүс тыһыынчалаах, айфоннарын уордаран, геолокациятынан сирдэтэн кэлэн, 17 кыбартаал дьиэтигэр кэлэн эрийэ сатаабыттара, уоруйах тахсан бэрт. Хайа эрэ нуучча уола туруупканы ылан баран, үөхсэн баран ууран кэбиһэр. Эдэр ыччат аргыстарыгар кыыһырар: «Ити араҥас төннөрөн бэрт эһиэхэ, төннүбэттии бардаҕа! Хайдах итинник болҕомтото суоххутуй», – диэн мөҕүтэлиир. Хата, аргыс кыыс салгыы дьиэлэригэр төһөҕө илдьэрбин ыйыппытыгар, «Ээ, балтараа мөһөөх, чугас» диэбиппэр, «Ээ кэбиис, наһаа өр кэтэстиҥ дии» диэн ааттаан, эбии өссө түөрт мөһөөҕү мобильнай бааммар ыытта. Испэр, үчүгэй иитиилээх оҕо эбит диэн хайгыы, үөрэ санаатым. Киһи эрэ барыта билигин итинник буолбатах.
Биир эдэр нуучча уола кэпсиир: арахсан баран, өр соҕотох сылдьан урукку кэргэнин дьүөгэтиниин бииргэ олорорго быһаарыммыт. Онуоха урукку кэргэнэ маныаха диэри элимиэҥҥэ биэрбэккэ сылдьан баран, дьэ биэрэргэ санаммыт. Онтон сылтаан били кыыстыын этиспиттэр, арахсыбыттар. Онно дьэ элимиэн көрдөөбөппүн диэбит. «Чёрт поймёшь этих баб, женское самолюбие что-ли взыграло, ну дала бы мне по новому пожить», – диэн мунаахсыйар.
Араас харамайы таһар, тастарар дьон бааллар. Биирдэ түүн биир уол куоска оҕотун ыытта ханнык эрэ аадырыска. Куоскабын кэккэлэһэ пассажир олбоҕор уурбутум, кыылым санныбынан-илиибинэн, өрө-таҥнары сырылаан, уруулбун туора-маары тутан, чуут абаарыйа оҥоро сыспытым.
Бу кыһын бэлиэтии көрдүм, били кулууптар түүн уон иккигэ диэри үлэлиир кэмнэригэр эр дьон айаннаабаттарын кэриэтэ этэ... Биирдэ эмэ алҕас элэҥнээн ааһар. Хата, кэрэ аҥаардар хото дьиэҕэ-уокка мустан, элбэх буолан куорат араас муннуктарынан тарҕаһан сакаас элбэх этэ. Эр дьон оннук дьиэҕэ мусталларын сөбүлээбэттэрэ эбитэ дуу, эбэтэр хамсык хармааннарыгар дьайбыта эбитэ дуу?
Сарсыарда түөрт-биэс диэки сакаас баарын баар эрээри, дьон тоҕо эрэ олох тахсыбат буолан хаалаллар. Өр хомуналлар, айгысталлар. Эбэтэр итирэн баран, утуйан хаалан тахсыбаттар дуу... Онно «Отменить заказ» диигин, оччоҕо ол онно тутуллубут бырыһыан харчы кэлин төннөр.
Түүҥҥү симиэнэ сэргэх, мүччүргэннээх. Манна кытаанах ньиэрбэ, тулуур, холку буолар наада. Оччонон бэйэтин толуйар.
Субу олох кирэдьииттэрэ, ипотекалара, хомунаалынай өҥөлөрө тирээн кэлбит дьон биир түүн тахсан, лаппа салҕанан, инчэҕэй тирбэҕэ быстыбатынан, ол бу сойуомҥа, дьоҥҥо иэскэ киирбэккэ, балаһыанньаттан тахсыбыттарын билэбин.
Өрөбүл күн –
күнүһүн
Сороҕор киһи түүн тахсыан сылаарҕаатаҕына, өрөбүл күн күнүс тахсыбыт ордук. Тоҕо диэтэххэ, дьиэҕэр уугун толору ханан, сынньанан тураҕын. Өрөбүллэргэ оптуобус сырыыта лаппа мөлтүүр. Дьон сынньанар сирдэргэ сылдьар: киинэ, кэнсиэр, испэктээкил, баанньык. Ким эрэ дьэ соло булан, аныгылыы эттэххэ, шопинныы барар, таҥас-сап көрө, ким эрэ дьэ налыйан уоптабайдыыр, чэпчэки сыаналаах бородуукта хаһаанар.
Уулусса эмиэ барыта эйиэнэ. Массыына аалыҥнаһыыта, анньыһыыта суох. Уонна саамай сүрүнэ – пассажирдарыҥ бары чөл өйдөөх дьон. Ол иһин киһи сороҕор талар суолга турааччы: түүн борогуостары кытта алтыһа тахсабын дуу, эбэтэр сарсыныгар күнүскү бириэмэбин, күммүн сиэртибэлээн туран адекватнай, күн өйдөөх дьоҥҥо тахсабын дуу диэн. Иккис суол ардыгар баһыйааччы. Тоҕо диэтэххэ, түүннэри сылдьан ньиэрбэҥ бүтэрин аанньа ууҥ алдьанар, сарсыҥҥы күнүҥ эмиэ туһата суох бүтэр – дьиэҕэ утуйууга.
Арыт-ардыгар күнүһүн түүҥҥүтээҕэр лаппа баһыйар, куоһарар суума тахсара баар суол. Онон киһи бэйэтэ талааччы хайдах тахсарын, толкуйдаан баран. Хайата ордугун. Биллэн турар, онно быыска-арыкка дьонун-сэргэтин, кинилэри кытта алтыһыыга, сынньаныыга, түбүктэри үмүрүтүүгэ кэм-бириэмэ аттаран.
Бары индрайверист уолаттарга кытаанах, бөҕө санааны, куруук күөх уоту, дьоҥҥутун-сэргэҕитин иитэр бу чэпчэкитэ суох эбии үлэҕитигэр тулууру-дьулууру, сандал саас кэлбитинэн, барыта этэҥҥэ буоллун!
Чаҕыл.
Тарҕат:
Ситимнээх ыстатыйалар
Байыаннай сулууспалаахтар тырааныспар нолуогуттан босхолонуохтара
Көлө министиэристибэтэ: "Өлүөнэ күргэтэ эрдэ үлэҕэ киириэн сөп”
Өрүһүнэн 700 тыһ. тахса туонна таһаҕаһы тиэртилэр
Саха сиригэр 4 тыһ. кэриҥэ көҥүллээх такси баар
Оччугуй Ботуобуйаҕа күргэ тутуута саҕаланна
Уус Майдаттан Петропавловскайга диэри оптуобус сылдьыаҕа
Оччугуй Ботуобуйаҕа сырыы туруга
Семен Винокуров оҥорбут үлэтэ уонна кэлэр былааннара
Санааҕын суруй
Ааккыт-суолгут
Отправить
Отменить
Бүтэһик сонуннар
Спорт
Маҥнайгы мэйджор
“World Marathon Majors” диэн улахан марафоннар сиэрийэлэригэр эр-биир кыттыбыт уонна…
Уопсастыба
Үлэбэр бырааһынньыкка курдук кэлэрбиттэн үөрэбин, дьоллонобун
Уопсастыба
Үүнэ-сайда тур, тапталлаах ЛИССИЭЙБИТ!
Сонуннар
Атах тымырын ыарыытын, баалаппакка, кэмигэр эмтэниҥ!
Дьон
Этитиинэн суруйар эдэр прозаик Сардаана Корякина бастакы кинигэтэ таҕыста
© 2022 KYYM.RU
«КЫЫМ»
Тэрийэн таһаарааччы: “Ситим” медиа-бөлөх ХЭУо
Сүрүн эрэдээктэр:
М.Г. Дегтярева
Эрэдээксийэ аадырыһа: 677027, Дьокуускай к., Киров уул. 18, В блок, 710 оф.
Аан ситим нүөмэрэ:
+7 (914) 820-09-75
Биллэрии өҥөтө:
+7 (924) 367-01-56, +7 (4112) 34-05-03
Реклама өҥөтө:
+7 (914) 280-11-20, +7 (4112) 42-59-47
E-mail : [email protected]
Сибээс, информационнай технология уонна маассабай коммуникация эйгэтин кэтээн көрөр федеральнай сулууспа 08.05.2019 бэлиэтэммит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-75678
|
oscar
|
Саха сирин учууталларын, педагогическай уопсастыбаннаһын XIV сийиэһин улахан мунньаҕар, тыйаатыр үрдүк түрүбүнэтигэр туран оҕону иитиигэ-үөрэтиигэ сүҥкэн кылааттарын киллэрбит педагогтарга СӨ судаарыстыбаннай наҕараадаларын туттардылар.
Ол курдук, СӨ Ил Дарханын ыйааҕынан, үөрэх сайдыытыгар, учуутал идэтэ уонна аптарытыата үрдүүрүгэр сүҥкэн кылаатын итиэннэ үгүс сыллаах ситиһиилээх, айымньылаах үлэтин иһин, “СӨ норуотун учуутала” бочуоттаах ааты педагогическай үлэ бэтэрээнигэр, РСФСР оскуолаларын үтүөлээх учууталыгар, Чурапчы улууһун бочуоттаах олохтооҕор Чечебутов Дмитрий Павловичка иҥэрдилэр.
Физикаҕа Бүтүн Арассыыйатааҕы олимпиадаларга призердары, үөрэххэ үрдүк көрдөрүүлээх оҕолору иитиигэ тус кылаатын, учууталлар уонна төрөппүт уопсастыбаннаһа билиниитин иһин, педагогика эйгэтигэр М.А.Алексеев аатынан СӨ судаарыстыбаннай бириэмийэтин Дьокуускай куорат 12-с нүөмэрдээх оскуолатын физикаҕа учууталыгар, СӨ үөрэҕин туйгунугар Мярикянов Эрнест Трофимовичка туттардылар.
СӨ экстрапирамиднай кэһиллиилэргэ эпидемиологическай уонна клинико-генетическэй характеристиканы оҥоруу иһин, эдэр учуонайдарга уонна исписэлиистэргэ билим уонна тиэхиньикэ эйгэтигэр В.П.Ларионов аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэни ХИФУ мэдиссиинэҕэ институтун неврологияҕа уонна психиатрияҕа хаапыдыратын дассыаныгар Таппахов Алексей Алексеевичка туттардылар.
Үөрэх уонна иитии эйгэтигэр үтүөлэрин, өрөспүүблүкэ социальнай-экэнэмиическэй сайдыытыгар кылааттарын, үгүс сыллаах таһаарыылаах үлэлэрин иһин “СӨ үтүөлээх учуутала” бочуоттаах ааты Ленскэй оройуонун Витим оскуолатын алын кылааһын учууталыгар Красильникова Нина Фридриховнаҕа, Алдан оройуонун Томмот куорат 6-с нүөмэрдээх оскуолатын алын кылаһын учууталыгар Молдуянова Надежда Анатольевнаҕа, Уус Алдан улууһун Майаҕас оскуолатын химияҕа учууталыгар Павлова Татьяна Гаврильевнаҕа, “СӨ үөрэҕин үтүөлээх үлэһитэ” ааты Өлүөхүмэ улууһун Тээнэ оскуолатын дириэктэригэр Баишева Изольда Павловнаҕа иҥэрдилэр.
СӨ Ил Дарханын кыраамататынан Дьокуускай куорат 7-с нүөмэрдээх “Остров сокровищ” оҕону сайыннарар киин-уһуйаан сэбиэдиссэйэ Кириллина Майя Петровна, “Гражданскай килбиэн” ураты бэлиэнэн Алданнааҕы мэдиссиинэ кэллиэһин преподавателэ Вахнин Михаил Васильевич, Кангалас оскуолатын (Дьокуускай куорат) технологияҕа учуутала Кладков Анатолий Михайлович наҕараадаланнылар.
Саха АССР тэриллибитэ 100 сылыгар, Саха сирин Сырдатыыга министиэристибэтин үбүлүөйдээх 100 сылыгар, Учууталлар, педагогическай уопсастыбаннас сийиэһин кэмигэр бу курдук судаарыстыбаннай наҕараадалары тутар икки бүк үөрүүлээх. Эҕэрдэлиибит!
Хаартыска: Андрей СОРОКИН (СИА).
1
Маны ааҕыҥ
Санаайа сырдык эйгэтэ
Ийэ хапытаалын туһаныыга уларыйыы киирдэ
Түөрт кыһыҥҥы суол аһылынна
S7 Airlines авиахампаанньа чэпчэтиилээх билиэттэри атыыга таһаарда
Оксана Алексеева: «Ийэлэр көмөлөрө салҕанар»
Туйаара Карташова: «Оҕолор тыһыынчаттан тахса суругу ыыттылар»
Лента
09:55
Санаайа сырдык эйгэтэ
08:00
Ийэ хапытаалын туһаныыга уларыйыы киирдэ
07:40
Түөрт кыһыҥҥы суол аһылынна
07:00
S7 Airlines авиахампаанньа чэпчэтиилээх билиэттэри атыыга таһаарда
19:15
Оксана Алексеева: «Ийэлэр көмөлөрө салҕанар»
18:45
Туйаара Карташова: «Оҕолор тыһыынчаттан тахса суругу ыыттылар»
18:30
Бу күннэргэ Москваҕа травматолог-ортопедтар XII сийиэстэрэ ыытыллар
18:20
Саха сирэ байыаннай эпэрээссийэ кыттыылаахтарыгар эбии экипировкалары ылыаҕа
18:10
Аныгы нефрология уонна диализ киинэ бэйэтин кыаҕын улаатыннарар
17:50
Саахымат үөрэҕин сайыннарар боппуруостары кэмпириэнсийэҕэ кэпсэтиэхтэрэ
17:30
Эспиэрдэр бырамыысыланнас сайдыытын саҥа кыахтарын дьүүллэһиэхтэрэ
17:00
Майаҕастар собонон күндүлээтилэр
16:18
Саахымат өрөспүүбүлүкэтээҕи III кэнгириэһин саамай кыра кыттааччыта Баир Имыхелов
16:00
Өлүөхүмэҕэ кырдьаҕастар дьиэлэрэ тутуллан киириэҕэ
15:15
Кириисис кэмигэр Саха сирин нэһилиэнньэтин дохуота 3% үрдээбит
14:40
Оҕолору, ийэлэри өйүүр көмө 12 төгүл улаатта
14:15
Москваҕа Кыайыы музейыгар аахсыйа-кэнсиэр буолуоҕа
13:05
Дугуйдан 20 хонук устата тоһуттар тымныыга аһаҕас халлааҥҥа хонор айаҥҥа турунуоҕа!
12:45
Саха сирин эмчиттэрэ Доннааҕы Ростов байыаннай госпиталыгар байыаннай быраастарга көмөлөһөллөр
12:00
Коронавирустан 19 киһи үтүөрдэ
Салгыы
РЕДАКЦИЯ ААДЫРЫҺА 677000, Дьокуускай куорат,
Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
УАЗ-Патриот мааркалаах массыынаны, квадрокоптердары, ичигэс таҥаһы-сабы уонна байыаннай амуницияны байыаннай дьайыыга Саха сириттэн ыҥырыллыбыт “Боотур” этэрээт байыастарыгар Дьокуускай куораттааҕы Дуума бэрэссэдээтэлэ Альберт Семенов илдьэн туттарда.
Ааптар: Киин Куорат
Бу көмө киин куорат Дууматын дьокутааттарын, Дуума аппараатын, хонтуруоллуур-суоттуур палаата, Бэйэни салайыныы бэрэстэбиитэллээх уорганнарын ассоциацияларын хомуйбут үптэригэр оҥоһулунна.
“Уопсай хомуллубут харчынан анал байыаннай эпэрээссийэҕэ сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар УАЗ-Патриот массыына, ичигэс таҥастары уонна байыаннай сэби-сэбиргэли атыылаһан аҕаллыбыт. Бэйэбит дьоммутун өйүүр хайаан да наада”, - диэн уоппускатын кэмигэр байыаннай дьайыылар буола турар сирдэригэр тиийбит куорат Дууматын бэрэссэдээтэлэ Альберт Семенов кэпсээтэ. Маны таһынан спонсордар биэрбит үптэринэн 1 мөлүйүөн суумаҕа квадрокоптердары атыылаһан тиксэрдилэр, диэн Дьокуускай куорат Дууматын пресс-сулууспата иһитиннэрэр.
Көмөнү Саха сириттэн бэйэлэрин баҕаларынан барбыт дьонтон турар этэрээт туохха наадыйарын, тугу көрдөспүттэрин көрөн оҥорбуттар. Маны тэҥэ чугас дьонноруттан, дьиэ кэргэттэриттэн баһыылкалары тиксэрбиттэр. Байыастарга анаммыт аммуниция, аныгы тиэхиньикэ “Барс-2” этэрээт хамандыырын солбуйааччытыгар Александр Колесовка туттарыллыбыт.
Сонуннар
05.12.2022 | 12:00
Өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат конгреһын кыттыылаахтара кэллилэр
05.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 5 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
03.12.2022 | 18:00
Өбүгэ ситимэ — эр дьон кылаан кыахтарыгар
03.12.2022 | 14:00
«Үлэ кыбаартала» — сайдыы территорията
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
Ордук ааҕаллар
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 25.11.2022 | 16:00
Юрий Попов: «Барыта улахан үлэттэн тахсар»
Дьокуускайга Тупсарыы үс сыла биллэриллэн, бу диэн эттэххэ, киин куоракка, чахчы, үтүмэн үлэ ыытылынна, ону олохтоохтор даҕаны бэйэҕит көрө-истэ сылдьаҕыт. Быйыл сайын «Уһук Илиҥҥэ 1000 тиэргэн» федеральнай бырайыагынан Дьокуускай куоракка 75 тиэргэн тупсаран оҥоһулунна. Саамай элбэх эбийиэккэ бэдэрээтчитинэн «Основа» ХЭТ үлэлээтэ. Онон бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр бу тэрилтэ эдэр салайааччыта Юрий Поповы...
Сытыы муннук | 01.12.2022 | 12:03
Ийэ айманар сүрэҕин туох уоскутуой...
Билиҥҥи балаһыанньаҕа, билиҥҥи судургута суох кэмҥэ оҕотун байыаннай дьайыыга атаарбыт ийэлэрдиин кэпсэтэртэн ордук ыарахан суох. Кинилэр куоластара титириирэ, харахтарын уутун кистээн туора соттоллоро, оҕолорун тустарыгар күүстээх, тулуурдаах буола сатыыллара киһини өссө уйадытар, уоскутар тылы булбакка мух-мах бараҕын. Бу сырыыга оҕолорун атаарбыт, кэтэһэр, эрэнэр икки ийэни кытта харах уулаах кэпсэтиибин ааҕааччыларбар...
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Нууччалар (нууч. русские) диэн илин славян омуга, сүрүннээн Арассыыйаҕа уонна кини аттынааҕы дойдуларга олороллор. 2002 с. сурутуутунан нууччалар Арассыыйа олохтоохторуттан 80 % буолаллар. Европа ордук элбэх ахсааннаах омуга буолар. Атын дойдуларга, ол курдук Украинаҕа, Казахстаҥҥа, АХШга уонна Белоруссияҕа эмиэ улахан диаспоралаахтар. Аан дойду үрдүнэн 133 мөл. киһи нуучча буолар. Сүнньүнэн православияны итэҕэйллэр, ол гынан баран элбэх киһи ханнык даҕаны итэҕэли билиммэт. Тыллара - нуучча тыла.
Нууччалар (нууч. русские)
Д. Донской • М. Ломоносов • Л. Толстой • A. Чехов
Ф. Достоевскай • П. Чайковскай • Ю. Гагарин • A. Пушкин
Д. Менделеев • А. Павлова • С. Королев
Бүтүн ахсааннара
137 млн
Олорор сирдэрэ
Тыллара
Нуучча тыла
Итэҕэллэрэ
Христианизм .
АхсааннараПравить
Нууччалар бары ахсааннара билигин 133 мөл киһи буолар[1] (сорох дьон — 127 мөл киһиттэн[2][3] 150 мөл киһиэхэ дылы ааҕаллар[4]), ол иһигэр Россияҕа — 111 мөл (2010 сыл) ол эбэтэр дойду олохтоохторуттан 77,8 % (2002сыллаахха — 116 мөл. ол эбэтэр дойду 79,8 % этэ)[5][6].
Арассыыйа Федерациятын улахан аҥарын ылаллар уонна урукку ССРС республикаларыгар бөдөҥ группа буолаллар.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Туурак Өрөспүүбүлүкэтэ (туур. Türkiye Cumhuriyeti), кылгас аата - Туурсуйа, сороҕор Түүркийэ диэн диэн буолар - Эуразия дойдуларыттан биирдэстэрэ. Туурсуйа икки континеҥҥа баар: Эуропаҕа уонна Азияҕа, сүрүн сирэ Азия өттүгэр сытар. Эуропа өттө Румелия диэн, Азия өттө — Анатолия. Аҕыс дойдулуун кирбиилэhэр: хотугулуу-арҕаа Болгариялыын, арҕаа Грециялыын, хотугулуу-илин Грузиялыын, илин Эрмээн Сириниин, Азербайдьанныын уонна Иранныын, соҕуруулуу-илин Ирактыын уонна Сириялыын. Сир ортотунааҕы байҕал соҕуруу, Эгей байҕала арҕаа уонна Хара байҕал хоту. Анатолия уонна Румелия икки ардыларыгар Мармара байҕал баар уонна икки силбэhиилэр: Боспор уонна Дарданеллалар. Икки континент сыстыhар сиригэр баар буолан Түркийэ култуурата арҕаа уонна илин култууралар булкаастара буолар. Түркийэ демократ, секуляр, унитар конституция өрөспүүбүлүкэтэ. Бу политика систематын 1923 с. дойду баhылыга Мустафа Кемал Ататүрк тэрийбитэ, Осман империята бастакы аан дойду сэриитигэр кыаттаран эстибитин кэннэ. Иккис аан дойду сэриитин кэнниттэн Түркийэ Арҕаа дойдуларыныын сиhилии холбоhон барбыта. Эуропа Сүбэтэ (1949) уонна NATO (1952) кыттааччылара.[1][2]
Türkiye Cumhuriyeti
Туурак Өрөспүүбүлүкэтэ
Ыҥырыыта: Yurtta Barış, Dünyada Barış
Өрөгөй ырыата: İstiklâl Marşı
Location of Turkey
Киин куората Анкара
Largest city
Истанбул
Ил тыла
Туурак тыла
Олохтоохтор ааттара
Туурактар
Дьаhалтата
Өрөспүүбүлүкэ
- Бэрэсидьиэн Рэдьэп Таййип Эрдоҕан
- Парламент спикера мустафа топташ
- Өрөспүүбүлүкэ декларацията 1923 с. алтынньы 29 к.
Иэнэ
- Бүтүн 783 562 km² (36с)
302 535 sq mi
- Уу (%) 2.03
Олохтоохторо
- 2020 census 83,614,362 (19с)
- Олохтоох чиҥэ 109/km² (107с)
282,3/sq mi
БИО (АКП) 2021 estimate
- Total $2.749 триллион (11с)
- Per capita $32,278 (45с)
БИО (номинал) 2021 estimate
- Total $794.530 миллиард (20с)
- Per capita $9,327 (67с)
Дьини (2017) 43.0 (medium)
КСИ (2019) ▲ 0.820 (medium) (67с)
Валюта
Туурак лирата (TRY)
Кэм зоната
EET (UTC+3)
Ил домен
.tr
Телефон кода
+90
Ис хоһооно
1 Устуоруйата
2 Дойду ис политикатын тутула
3 Дойду тутула
4 Туризм
5 Итэҕэл
6 Хаартыскылар
7 Быһаарыылар
УстуоруйатаПравить
Осман Ыраахтааҕылыга (1683 с.)
1071 с. атырдьах ыйын 19 к. — Манцикертка кыргыһыы. Алп-Арслан тойонноох түрктэр Манцикерт кыргыһыытыгар византиецтары кыайаллар (Маназкерт, Манзикерт[3]) уонна Византия ыраахтааҕытын IV. (Төрдүс) Роман Диогены билиэн ылаллар.
1077 с. — Түрктэр дойдулара Коний (Рум, Ромиэй) султанаата үөскүүр (киин куорат аатыттан ааттаммыт - Конья). Улам-улам Аччыгый Азия сирдэрин баһылаан ылаллар.
1243 с. — Коний султанаата моҕоллорго бас бэринэр. Коний султаннара Хулагу сыдьааннарыттан тутулуктаах буолаллар. 1307 сылга диэри бүтүннүү хас да бэйликтарга (улуустарга) ыһыллар. Кэлин Осман бэйлигэ күүһүрэн Улуу Ыраахтааҕылыгы (Империяны) үөскүтүө (Осман Ыраахтааҕылыга).
1284 — Испания ыраахтааҕыта X. (Онус) Альфонсо бастакы «Estoria de Espanna» диэн хроникатыгар Экбатана киин куораттаах "Түркийэ" (Turquia) ыраахтааҕылыгы (империяны) ахтар [4].
1318 сыллаахха Хулагуиттар бүтэһик сельдьук султаанын самнараннар Түркийэни эһэллэр.
1326 с. түрктэр византиецтартан сэрилээн ылбыт сирдэригэр бэйэлэрин султанааттарын тэринэллэр. Киин куораттара Бурса буолар. Саҥа дойду сүрүн күүһэ янычардар буолаллар.
1362 сыллаахха түрктэр Эуропа сирдэрин сэриилээннэр киин куораттарын Эдирниэҕэ көһөрөллөр. Эуропатааҕы сирдэрэ Румиэлийэ диэн ааттанар.
1396 с. балаҕан ыйын 25 к. - Никопольга кыргыһыы. Никополь кириэпэс анныгар түрк султаана I. (Бастакы) Байазид Священнай Римская Империя крестоносецтарын кыргар. Бу кыргыһыыга кыайыы түрктэр Балканнарга былаастарын бигэргэтэр.
1453 с. түрктэр Константинополь куораты сэриилээн ылаллар. Бу кэнниттэн Константинополь саҥа ыраахтааҕылык (империя) киин куората буолар (Осман Ыраахтааҕылыга).
I. Сэлим саҕана түрктэр Сирияны, Аравияны уонна Египеты бас билэллэр.
1526 сыллаахха Мохачка кыргыһыы буолар. Бу кыргыһыы түмүгэр түрктэр чех-венгр холбоһуктаах сэриитин кыайаллар. Онтон сылтаан Венгрия Осман Ыраахтааҕылыгын улууһа буолар уонна 1529 с. Венаҕа тиийэллэр. "Чаҕылхай" Сүлэймэн кэмигэр (1520 - 1566) Осман Ыраахтааҕылыга саамай үрдүк чыпчаалыгар тиийэр: түрктэр сирдэрэ Венаттан саҕалаан Перс хомотугар диэри уонна Кырыымтан саҕалаан Мароккоҕо диэри тарҕаммыттара.
1678 сыллаахха түрктэр Днепртан аннараа өттүгэр сытар сирдэри бэйэлэригэр холбууллар.
1683 түрктэр Вена куораты төгүрүйэллэр.
Нуучча-түрк сэриилэрин кэмэ - уопсайа 242 с. уһуннаах (1676 - 1918 сс.). Ол иһигэр: 17 - 19 үү. уон сэрии, ону таһынан Бастакы Аан Дойду сэриитигэр Кавказка утарсыы.
1914 с. алтынньы 30 к. Түркийэ официаллык Бастакы Аан Дойду сэриитигэр кыттыһар.
1918 с. алтынньы 30 к. Мудрос эйэлэһиитэ буолар, Түркийэҕэ сэрии бүтэр. Ол эрээри, 1919 с. грэктэр мөлтөөбүт Түркийэ сирдэригэр иҥсэрэҥнэр сэриини саҕалыыллар. Онтон сылтаан Көҥүл туһугар сэрии буолар, Түркийэни утары Англия, Франция, Италия, Греция уонна Армения буолаллар. 1922 с. балаҕан ыйын 18 к. Мустафа Кемал Ататүрк баһылыктаах түрктэр бу сэриини кыайаллар. 1923 с. от ыйын 24 к. Лозанн эйэлэһиитэ буолар, ол түмүгүнэн билиҥҥи Түркийэ үөскүүр.
1923 с. алтынньы 29 к. Түрк Өрөспүүбүлүкэтэ биллэриллэр, онтон Мустафа Кемал Ататүрк саҥа дойду бастакы президена буолар.
1925 с. ахсынньытыгар Түркийэ мусульман халандаарыттан григориан халандаарыгар көһөр.
1938 с. сэтинньи 10 к. Түрк Өрөспүүбүлүкэтин бастакы президена Мустафа Кемал Ататүрк өлөр.
2003 с. кулун тутар 14 к. Түркийэ премьер-министра Рэдьэп Эрдоҕан буолар.
Дойду ис политикатын тутулаПравить
Түрк Өрөспүүбүлүкэтин парламена биир палаталаах - Түркийэ Улуу Омук Мунньаҕа диэн ааттаах (түрк. Türkiye Büyük Millet Meclisi). ТУОМ 600 дьокутааттаах, мандаттара 5 сыл уһуннаах (2007 с. диэри 5 сыл этэ). Партияларга 10%-наах харгыс. Дойдуну президент салайар. Былааһы уонна парламены Түркийэ Конституциятын Дьүүлэ кэтиир. Дьүүл 15 киһилээх. Конституция Дьүүлүн салайааччытынан Хашим Килич буолар (2007 с. алтынньытыттан саҕалаан) [5][6].
Былааска орто консерватор көрүүлээх Кырдьык уонна Сайдыы Партия (түрк. Adalet ve Kalkınma Partisi) турар.
Дойду тутулаПравить
Түркийэ иллэрэ
Түркийэ 81 илгэ (улууска) арахсар (былыр вилайиэт диэн тыл туттуллар этэ). Хас биирдии ил илчэ диэҥҥэ арахсар, уопсайа 2007 с. 923 илчэ баар эбит. Ил киинэ ортоку илчэҕэ баар. Иллэр 7 бөлөхтөргө бөлөхтөнөллөр:
Мармар бөлөҕө (Marmara Bölgesi)
Ис Анатолия бөлөҕө (İç Anadolu Bölgesi)
Хара байҕал бөлөҕө (Karadeniz Bölgesi)
Илиҥҥи Анатолия бөлөҕө (Doğu Anadolu Bölgesi)
Эгей байҕал бөлөҕө (Ege Bölgesi)
Сир ортотунааҕа байҕал бөлөҕө (Akdeniz Bölgesi)
Соҕуруу-Илиҥҥи Анатолия бөлөҕө (Güneydoğu Anadolu Bölgesi)
Хас биирдии или бырабыытылстыба анаабыт баһылыга (vali) салайар. Баһылык резиденцията вилайэт (vilayet) диэн ааттанар.
1926 с. Түркийэҕэ 57 ил тэриллибитэ, 1989 сылга 67-ҕэ диэри улааппыта, кэлин өссө 14 ил эбиллибитэ. Бүтэһик, Дүздьэ диэн ааттаах ил, 1999 с. үөскээбитэ.
ТуризмПравить
Туризм туризм-дойду экономикатыгар биир улахан суолталаах, кэлиҥҥи уон сылга киһи барыта улахан оруоллаах. Онно икки мөлүйүөн киһи (510 тыһ. быһаччы,өссө 1,5 мөл. ыкса үлэлэһэр салааларга).
Дойду туристар ортолоругар аан дойдуга алтыс миэстэҕэ сылдьар.
Турция бу салааны сайыннарыыга бары төрүккэ баар: түөрт байҕал (Средиземнэй, Эгейскэй, мраморнай уонна хара, муора кытылыгар турар, субтропическай орто байҕал климаттаах (Кытыл уһуна 7200 км, онно 355 пляжей); 2870- тан 700 тыһ. миэстэлээх, Европаҕа иккис уонна сэттис миэстэлээх (1300); Лэгэнтэй Тройу, Лэгэнтэй Тройу, византийскай кэм пааматынньыктарынан аан дойдуга иккис миэстэлээх (1300); Лэгэнтэй уонна былыргы куораттарын урусхалларын киллэрэн туран, Лэгэнтэй Тройу, византийскай кэм пааматынньыктарын киллэрэн туран, былыргы уонна былыргы куораттарын урусхаллара элбэх.уонна Османскай империя). Ис транспорт ситимэ дойду хайа баҕарар муннугар сыҕарыйар кыахтаах.
Турция Египети кытта сэргэ экскурсия саахалланар ахсааныгар киирсэр.[7]
ИтэҕэлПравить
Түүҥҥү Айя-София
Сокуон быһыытынан итэҕэл государствоттан арахсыбыта уонна хас биирдии киһи тугу итэҕэйэрин бэйэтэ бас билэр. Нэһилиэнньэ улахан чааһа исламы итэҕэйэр. Туурсуйа нэһилиэнньэтин 89,5 %- на-мусульманнар. Дойду үрдүнэн 94,000 мечеть баар, 321 христианскай түмсүү, 36 синагога, 90 греческай таҥара дьиэтэ, 55 эрмээн-григориан таҥара дьиэтэ уо.д.а.
ХаартыскыларПравить
БыһаарыыларПравить
↑ Турецкай гражданствоны хайдах ыл
↑ Инвестиций-влак кокла недвижимость гражданствым турцийыште
↑ Билигин Илиҥҥи Түркийэҕэ баар куорат, Муш улууһа.
↑ Primera Cronica General. Estoria de España. Tomo I. — Madrid, Bailly-Bailliere e hijos, 1906, 60 сирэй
|
oscar
|
Өрөспүүбүлүкэ (сэбиэскэй кэм саҕана республика диэн барыл туттуллар этэ, лат. res publica - "дьон тэрилэ") судаарыстыбаны салайар дьаhалта көрүҥэ. Өрөспүүбүлүкэни чопчу болдьоххо дьон-сэргэ талбыт уорганнара (бэрэсидьиэн, ил түмэн, сууттар) салайаллар.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Биһиги нэһилиэккэ Уйбаан Куруступуорап – Аҥаар Харах Уйбаан диэн оҕонньор баара. Кыра сылдьан Чохороон Баһылай диэн доҕоро уолунуун, эбэлэрэ Чамаан Маарыйа үүтүн үрүмэтин сиэри, үтэһэҕэ мунду үөлэн сии олорбут уолаттар, үрүҥ аһы былдьаһан, омун-төлөн муҥутаан, охсуһан турбуттар. Чохороон Баһылай уоттаах үтэһэнэн дугдуруйабын диэн, Уйбаан уҥа хараҕын тэһэ анньан кэбиспит. Онон, Уйбаан Куруступуорап отой оҕо эрдэҕиттэн, мин өйдүөхпүттэн – соххор киһи.
Кини, сэттэ кылааһы бүтэрэн баран, Үһүс Күүлэккэ, үс кылаастаах оскуолаҕа учууталлаабыта. Оччолорго сэттэ кылаас үөрэхтээх дьон, бэйи, сүүнэ үөрэхтээх курдук көстөллөрө. Олоҕун тиһэх күнүгэр диэри сулумах сылдьыбыта, эһэтин Арбай Сөдүөт балаҕаныгар соҕотоҕун олорбута. Эгэлгэ кэпсээннээх, оҕо аймах кутун-сүрүн туппут элэккэй майгылаах буолан, күүтүүлээх, күндү ыалдьыт этэ. Ийэм сүөгэй үрүҥнээх чэйин иһэрин олус сөбүлүүрэ. Сүүһүгэр бычыгыраан тахсыбыт көлөһүнүн, сир симэҕэ ойуулаах, сиидэс былаатынан сотто-сотто, сэмээр чэйин сыпсырыйа-сыпсырыйа «дьэ, доҕоо-оор, оннуу-уук...» диэн, тылын түмүгүн уһатан, лоп-бааччы, саҥара-иҥэрэ олороро бу баарга дылы. Уйбаан Куруступуорап ханна да бардар, өрүү саппай уопса, илин-кэлин түһэ сылдьар Көтүппэт диэн ыттаах этэ. Оҕонньор хайа эмэ ыалга киирдэҕинэ, ыта кини хаһан тахсарын кэтэһэн, иччитэ өйөннөрө ууран кэбиспит тайах маһын манаан, токуллан сытара. Киһини-сүөһүнү мээнэ үрэн баргыйа сылдьыбат бэрт көрсүө, сымнаҕас майгылааҕа. Биһиги Көтүппэти, анал оҥоһуулаах, кыра талах туркуга көлүйэн состоро оонньуурбутун бэркэ диэн сөбүлүүрбүт. Туох түбэспитинэн аҥаардастыы кинини аһатарбыт.
Уйбаан миигин латыын алпаабытынан ааҕарга-суруйарга үөрэтэн турар. Төрдүс кылааска аан бастаан омук тылын (английскай) үөрэтэрбэр ол улаханнык туһалаабыта. Оҕонньор, миигин үөрэтэн остуолугар бүк түһэн олордоҕуна, муннун «дөрөтө» кумааҕытыгар тиийэ сыһара, онтун субу-субу өрө сыҥан кэбиһэрэ. Кырдьаҕас тэллэйбит уоһун ньамыҥната-ньамыҥната, мин сыыһабыттан-алҕаспыттан күлэн уҥуох сула, дьарамай санна титирэстиирэ. Мин тугунан эмэ киниэхэ көмөлөһүөхпүн, үөрдүөхпүн олус баҕарарым. Уйбаан, ийэм суоҕар кэллэҕинэ үрүҥ чаанньыкка (сойутарга) баар чэйи солуурга сүөкээн баран, хайаан да саҥа чэй кээһэрим уонна иһиккэ турар үүт үрдүн халбыйан ылан онон үрүҥнүүрүм. Оччоҕуна оҕонньор: «Хор, оҕом ийэтин курдук чэйэ минньигэһэ сүрдээх...» – диэтэҕинэ, үөрэн, өгдөс гына түһэрим.
Уйбаан оҕонньор туһунан бэрт уһуну, киэҥи суруйуохха сөп этэ да, мин бу кэпсээммэр оҕонньор ытын, Көтүппэт туһунан кэпсиэм.
Көтүппэт – уорҕата хара, өрөҕөтө маҥан, кутуруга үрүҥ хоболоох, түөрт харахтаах, дьаһамыр уҥуохтаах ыт этэ. Ыт олоҕо диэтэххэ, уһун «үйэлэммитэ», сүүрбэтигэр чугаһаан, төрүт таас дьүлэй буолан, тииһэ-уоһа баранан, бүдүгүрэ сабыстан баран, биир күһүн ууга тааһы бырахпыттыы, эмискэ мэлийбитэ. Көтүппэт уһун «үйэлэммитэ» бэйэтэ туспа төрүөттээҕэ, кини – ат ыт этэ, онон тыһы ыты былдьаһан охсуспатах, «сыбаайбаҕа», сыбыытаһыыга кыттыспатах буолан, этэ-сиинэ эрдэ ньамньыраабатаҕа. Көтүппэт тайаҕы үрбүтүн, эһэни хаайбытын истибэтэҕим эрээри, кыра булка дэгиттэр дьоҕурдааҕа. Иччитэ куска үөмтэҕинэ, кэнниттэн тэбис-тэҥҥэ, сиргэ сыстан сыыллан иһэрин бэркэ диэн сөҕө-махтайа, дьиктиргии көрөрбүт. Дьэ, ол оннугар соруйууну иһиттэр эрэ ууга бар гына түһэн, сонно булдун таһааран биэрэрэ. Сорох ыт куһу ылар эрээри, ордук кыра көлүйэҕэ, үрэххэ ыттахха, ардыгар уҥуор эбэтэр кутаҕа таһааран кэбиһэр үгэстээх, оттон Көтүппэт хайаан да атаҕыҥ анныгар аҕалара. Өйдөөҕүн-өйдөөх, элбэх куска киирдэҕинэ, иккилии-үстүү куһу биирдэ холбуу ытыран тахсара. Аттаммыт буолан, күһүн буһук да саҕана, төрүт тоҥмокко, атыыр ыт курдук муустаах ууга чаалыйтаран, саллан хаалбакка, куһу букатын аахтара киирэн ылара...
Мин кыра эрдэхпинэ, биир сыл сүрдээх уот куйаас сайын кэлэн ааспыттааҕа. Бэл, улахан эбэлэр уулара хото уолан, сорох-сорох кыра көлүйэ букатын ийэ уута эрэ оҥоччу көрөн хаалбыта. Илим үтэн үссэниэхтээҕэр, иһэр ууну да баһар эрэй этэ. Хара бадараанынан хаалбыт күөл кытылыгар чоху хаатын хачыгыраччы кэһэрбит. Күһүн, Ылдьыын таҥара күнэ ааспытын кэннэ кус оҕото кынатыгар уйдаран, сара куһа сараччы уойан, саҥа куорсун анньынан уолба күөллэргэ мустан ампаалыктанар тыастара, бэл, түүн аҕырымнаан көрбөтө. Киһи куһу ыттаҕына, тоҕус сорунан, эрэйинэн ылара. Уйбаан, бэл, ол сайын эрэйдэммэтэҕэ. Хара бадарааҥҥа хаптаччы ытыалаабыт кустарын Көтүппэт син биир аахтара таһаарара. Оҕонньор уһун ураҕаһы күөл үөһүн диэки усталыы бырахтаҕына, ыта ол устун сыыһа-халты үктэнэн, уҥа-хаҥас түөрэҥэлии-түөрэҥэлии далаһалаан киирэн ыппыт куһун биири да ордорбокко таһааран биэрэрэ. Бадарааҥҥа быарынан сына-сына үлэ, сорук оҥостон туран хомуйара.
Көтүппэт – «кэһиилээх» ыт этэ. Чахчы, бастыҥ булчут ыт эрэ итинник үтүө үгэстэнэр. Уйбаан төһө көтөрү, куобаҕы балаҕанын айаҕын үктэлиттэн күөстэммитин билбит суох. «Мэ, тоом, маны ийэҕэр илдьэн биэр, сай ортото хара хаалыа суоҕа...», – диэн миэхэ бороҥ куобаҕы уонна мас көтөрүн туттаран ыытара (хаста да эрдэҕэс биэрбитин өйдүүбүн, бука, кэһии гынарыгар булдун улаханыттан өлүүлээн эрдэҕэ).
«Өйдөөх ыт киһиттэн уратыта диэн саҥарбата эрэ» дииллэрэ кырдьык. Көтүппэт иччититтэн атын хайа да киһини, бэл, аһынан ымсыырдан мэҥиэлээбиттэрин да иһин, батыспата; ол эрэн, киһи эрэ сөҕүөх, иччитэ «көҥүллээтэҕинэ», кими баҕарар кытары үөрэ-көтө барсар дьикти майгылааҕа (букатын киһи курдук өйдөөҕө). Ордук сара саҕана эбэтэр уолаттар дьиэ таһыгар күөрэтэлээбит кустара окко түспүтүн көрдөтөөрү Көтүппэти уларсаллара. «Көтүппэт!.. Көтүппэт!.. Кэл!.. Кэл!..» – диэтэхтэринэ, Уйбаан: «Бар!.. Бар!.. Батыс!.. Тыый доҕор!.. Бар!.. Бар!..» – диэн соруйара, оччоҕуна ыта өйдөөх хараҕынан иччитин көрө-көрө ыйылыыра уонна эмискэ сулбу ыстанан, оол курдук баран эрэр уолаттар кэннилэриттэн түһүнэрэ...
Биир саас Көтүппэт иччитин өлөр өлүүттэн быыһаан турардаах. Уйбаан үс көстөөх Аһыктаа диэн күөлгэ соҕотоҕун кыстаабыта. Дэҥ-дуҥ эрэ, атын көлүйэн, ыһык ыла кэлэн барара. Кулун тутар эргэтэ, бастакы туллук саҥа быгыалаан эрдэҕинэ, Уйбаан эмискэ иһинэн ыалдьан охтубут, сылгыларын аһатыахтааҕар, оһоҕун да хара сорунан оттон, икки күнү быһа балаҕаныттан быкпакка сыппыт. Ыйы быһа да сүппүтүн иһин ким да кинини «тоҕо биллибэтэ» диэн сүтүктээн кэлбэтин билэрэ. Үһүс күнүгэр «бу курдук өлөр ыйаахтаах буоллаҕым» диэн, иэйэ-куойа сытан, хата өлүө суох быатыгар, санаа киирэн, сурук суруйан, саппыйаҕа уган Көтүппэтин моонньугар баайбыт. Аанын сэгэтэн: «Дэриэбинэҕэ бар!..» – диэн киһилии кэпсэтэн үүрэ сатаабыт да ыта иччититтэн араҕан барыах эрэ быһыыта суох эбит. Онуоха Уйбаан күүһүн түмүнэн, тайах маһынан хаста да күүскэ дьарыйбыт, урут охсуллуохтааҕар буолуох, күргүйдэммэтэх да ыт иччитин тула көтө сылдьан үрэн моргуйбут уонна дьиэттэн сулбу ойон тахсаат, дэриэбинэҕэ барар суол диэки кэннин хайыһан көрө-көрө, сүүрэ турбут...
Кэлин, Уйбаан оҕонньор барахсан ытын таптаан хас ымманыйдаҕын аайы Көтүппэтин түөһүгэр эпсэри тардан кууспахалыы-кууспахалыы, кэҥэриититтэн сырылаччы сыллыы-сыллыы: «Охсубуппун, дьарыйбыппын баалаайаҕын дуу-уу...» – дии-дии соҕотох хараҕыттан уу-хаар баһара, кырдьыгын таһаарына сатаан ытыттан көрдөһөрө-ааттаһара...
Көтүппэт, тэппит атаҕын кубулуппакка, дэриэбинэҕэ тиийэн, иччитэ мэлдьи киирэр-тахсар ыалларын аанын тарбаабыт да хас да сиргэ «чоттоон» ыыппыттар, иҥэн-хаһан соруктаах ыт кэллэҕэ диэн ким да сэрэйбэтэх. Ити түүн Көтүппэт аан айаҕар уһун түүнү быһа улуйа хоммут. Сарсыарда бэрт эрдэ Мотурууна эмээхсин хотонугар тахсан татыахайданан истэҕинэ, урут хаһан да эккэлээбэтэх Көтүппэт барахсан биир кэм ыйылаа да ыйылаа, ханна эрэ батыһыннара сатаабыттыы төттөрү-таары сүүрэкэлээ да сүүрэкэлээ буолбут. Онуоха эмээхсин дьиктиргээн, ыты имэрийэ туран моонньугар саппыйа сылдьарын таба көрөн суругу, дьэ булбут. Сонно тута быраас кыыһы кытары хас да буолан тиийэн, ыарыыта ыпсары ылан өйүкү-төйүкү сытар оҕонньору массыынаҕа тиэйэн аҕалбыттар...
Кырдьар саастарыгар иитэрэ-аһатара, харайара суох чороҥ соҕотох хаалбыт сорсуйбут дьон, элэтэ эрэ баар-суох баайдарын – ыттарын кытары истиҥ сыһыаннарыттан – уйан сүрэхтээх уйадыйар уонна киһи дьиктиргиэн иһин, кырдьаҕас оҕонньор, эмээхсин ииппит ыттара сүрдээх өйдөөх, оттомноох буолаллар, били, үүт-үкчү эмэн саастаах ийэҕэ, аҕаҕа иитиллибит оҕо түс-бас буола улаатарын курдук.
Биирдэ эмэ куорат сиргэ бардахпына – олбуор иһигэр тимир сыапка бааллан сытар убаһа саҕа харабыл ыттары; араас боруода булкуспутуттан үөскээбит сиритээки, тэллэх ыттары эбэтэр бэрт үтүө булчут ыт тахсыах эрээри, киһи тыына-быара ыгыллыах айылаах таас дьиэҕэ бөх буолан, борҕоһуйан хаалбыт ыттары көрдөхпүнэ, кинилэри олус аһыныах санаам кэлэр уонна «оо, тыа сирин ыттара барахсаттар, эһиги дьоллоох да эбиккит ээ» диэн, эмиэ да сүргэм көтөҕүллэр...
Уйбаан уонна Көтүппэт бу орто дойдуттан күрэммиттэрэ быданнаата. Эрбэһин, ытырыык отунан түннүгэ, үөлэһэ бүөлэниэр диэри саба үүммүт Уйбаан Куруступуорап кыстык угун саҕа туруорбах балаҕана, урукку дьыллар уорҕаларыттан бүгүҥҥү күн ураты үлэлээх-хамнастаах дьонун олоҕун, өндөйө-өндөйө көрө сатаабыттыы, тааһа алдьанан хараара чөҥөрүйбүт түннүктэринэн одуулаан турар... Киһи олох олоро сылдьыбатаҕын курдук... Ол эрэн Уйбаан уонна кини ыта Көтүппэт тустарынан үтүө, истиҥ өйдөбүл мин өйбөр-санаабар, тыыннааҕым тухары, хаһан да сүппэттии сөҥөн, иҥэн хаалбыт. Аныгы үйэҕэ олорон ааспыт киһи диэтэххэ, Уйбаан хаартыскаҕа төрүт түспэтэх киһи. Маннык дьүһүннээх, сэбэрэлээх этэ диэн туоһулуох, утары көрөн түспүт, эдэр-сэнэх эрдэҕинээҕи чороҥ соҕотох да хаартыската суох. Миэхэ кэм-кэрдии хаҕыс тыыныттан саһаран хаалбыт, түөрт өттө бытырыыс курдук кырыйыы оһуордаах, суос-соҕотох биир хаартыска баар. Онно Уйбаан хараҕынан отой сабыллан көрбөт буолан баран, өлүө икки эрэ ый иннинэ, бэйэтин курдук бүдүгүрэ, сабыста кырдьыбыт ытын Көтүппэти ыксары кууһан балыыһа тиэргэнигэр түспүт мөссүөннэрэ ойууламмыт...
Семен Маисов.
Бүлүү, Үгүлээт.
Тарҕат:
Санааҕын суруй
Ааккыт-суолгут
Отправить
Отменить
Бүтэһик сонуннар
Сонуннар
«Кыым» хаһыат Ньурбаҕа ааҕааччыларын кытары көрсүстэ
Ньурбаҕа «Кыталык» култуура дыбарыаһыгар «Кыым» хаһыат сурутааччыларын кытары…
Сонуннар
Хатырыкка - Өрөспүүбүлүкэ искибиэрэ
Уопсастыба
Саха тылын учууталларын сийиэһэ: кыһалҕа чопчуланна
Сонуннар
“Кыым” суруналыыстара Бүлүүтээҕи ыччат бибилэтиэкэтигэр сырыттылар
Сонуннар
Саха сирин бэрэстэбиитэллэрэ пилота суох аппараттары көтүтэргэ үөрэннилэр
© 2022 KYYM.RU
«КЫЫМ»
Тэрийэн таһаарааччы: “Ситим” медиа-бөлөх ХЭУо
Сүрүн эрэдээктэр:
М.Г. Дегтярева
Эрэдээксийэ аадырыһа: 677027, Дьокуускай к., Киров уул. 18, В блок, 710 оф.
Аан ситим нүөмэрэ:
+7 (914) 820-09-75
Биллэрии өҥөтө:
+7 (924) 367-01-56, +7 (4112) 34-05-03
Реклама өҥөтө:
+7 (914) 280-11-20, +7 (4112) 42-59-47
E-mail : [email protected]
Сибээс, информационнай технология уонна маассабай коммуникация эйгэтин кэтээн көрөр федеральнай сулууспа 08.05.2019 бэлиэтэммит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-75678
|
oscar
|
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Фев 16, 2021 агрокластер, алаас, дыдаа, кангаласский, корова, коровник, мегино, наслег, саха, улус, участок, хара, якут, якутия, якутск
Репост с «Улус Медия» https://ulus.media/2021/02/16/hara-agroklasterygar-gavrilevtar-b-ge-darygyn-sajynnarallar/
Хара нэһилиэгэр быраҕыллыбыт Дыыдаа бааһынатыгар, нэһилиэк баһылыга Дария Назарова идиэйэтинэн, көҕүлээһининэн, сүөһү иитии агрокластера тэриллэн, бааһынай хаһаайыстыбалар хотон, күрүө-хаһаа туттаннар, манна Марковтар, Адамовтар, Николаевтар, Петровтар, Егоровтар, Гаврильевтар сүөһү иитэр буолбуттара бэһис кыһыннара. Трансформатор туруоруллан, электроуот ситимэ тардыллан, үлэлэрэ-хамнастара өссө таһаарыылаах буолбута.
Нэһилиэк биир бүгүрү үлэһит ыччата Николай Гаврильев агрокластер резиденэ буолан, 2016 сыллаахха 1,5 мөлүйүөн солкуобай грант үбүн ылан, хотон туттар, эргэ «МТЗ» тыраахтар, саҥа кун, от мунньар, охсор ылынар. Бастаан туттарыгар 8 да 17,5 миэтэрэ туоралаах-усталаах хотону туталлар. Былырыын сайын 10 миэтэрэ уһатан биэрбит. Туората арыый кыараҕас курдук диир. Ампаардыы бэрэбинэ эркиннэрдээх, профлиис кырыыһалаах, ханапаакылаах хотон.
«Чыычаахтар кэлэннэр муоҕун дэлби орууллар», ‒ диэн күлэр. Хотонун 30 сүөһүгэ суоттаан туттар. Бэйэлэригэр 21 сүөһүлээхтэринэн саҕалыыллар. Аһары киэҥ буолуо диэн хотоннорун кээмэйин тардына соҕус туттубуттар. Гранын усулуобуйатынан, биэс сыл устата 50-ҥа сүөһүлэрин ахсаанын тиэрдиэхтээх эбит буоллаҕына, билигин 55 сүөһүлээх. Отчуоттуур биэс сыла быйылгынан түмүктэнэр. Иккис хотон туттан баран, онтукатын ситэрэ илик эбит. Ол иһин, кыстыкка кыайан батарбат буолан, уонча сүөһүнү туттарга күһэллибит.
«Дьиҥинэн, саҥа хотону ситэрбит буоллар, айахпар улааппыта 3-4 төбөнү туттуом эбитэ буолуо», ‒ диир Николай Павлович. Бииргэ төрөөбүттэр бары кининэн Дыыдааҕа биир хаһаайыстыба буолаллар. Эттэрин, үүттэрин киниттэн ыла сылдьаллар. Ынахтара төрүү иликтэринэн, ыаммакка тураллар. Биир эрэ ыанар. Ыылларыгар соһуллар ыыр аппарааты тутталлар. Ыанар аҕыйаҕар илиилэринэн да ыыллар.
Былырыын сайын 25 ынаҕы ыы сырыттаҕына, биир ынах сүөһү сүтүктэммит. Быйыл сайын да оччону ыырбыт буолуо диэн эрэнэр. Кырдьаҕас ынахтарын көҕүрэппит. Быһа холоон, тыһаҕастар эмиэ уулаахтар быһыылаах диэн сэрэйэр. Сайынын пандемия мэһэйдээн, аҕыйах үүтү туттарбыт. Иллэрээ сыл туттарбыт үүтүн кээмэйэ 30-ча туонна буолбут. Ходуһа түүлэһэн, 40-ча туонна курдук оту оттообуттар.
Үп-харчы өртүнэн чэбдигирдии бырагырааматыгар киирсэри ситиһэн, ол харчытынан бурдук, от эбии атыыласпыт. 100-тэн тахса тыһыынчаны ылбыт. Отторун кэбиһэллэр.
Хотоҥҥо кыһын устата үһүө буолан үлэлииллэр. Ийэтин өртүнэн аймах быраата Иван Никитин уонна аҕатын өртүнэн аймах убайа Эдуард Бурнашев бааллар. Иван уоппускатын кэмигэр кэлэн көмөлөһөр. Бииргэ төрөөбүт быраата Павел үлэлэһэр. Үлэһит олорор 4 да 5 туоралаах-усталаах дьиэтин хаһаайыстыба тэринэригэр тута туттар. Быр курдук дьиэ, уота-күөһэ баар, тэлэбиисэрдээх, араадьыйалаах.
Дьиэҕэ Эдуард Николаевич иллэрээ сылтан үрдүттэн олорон үлэлиир. Отун барытын кыбыытыгар аҕалбыт. Тоҕус ото баар. Сылгыларын аҕалан хаайбыта далга хоочугураһа сылдьаллара. Түөрт биэ, биир тый уонна биир убаһа. Сылгылара ииппит аҕатын, биллэр сылгыһыт Иннокентий Плотников гиэннэрэ эбиттэр. Сылгылары Николай ахсааннарын соччо-бачча элбэтэр санаата суоҕун этэр. «Уопсайынан, үлэлээх баҕайы, ‒ диэн көрүүлэрин-истиилэрин сыаналыыр. ‒ Дьылыттан эмиэ улахан тутулуктаах».
Николайы ынах сүөһүгэ сыһыарбыт киһинэн ийэтэ, сопхуос ыанньыксыта Светлана Семеновна буолар. Гранын болдьоҕо бүттэҕинэ, баҕар, дьиэ кэргэн граныгар аны киирсэрим дуу диэн толкуйдуу сылдьарын быктарбыта. Ыанар ынахха субсидия көрүллэр буолбутун биһирээбит, сөптөөх дьаһал диэн сыаналыырын этэр. Ити субсидияҕа тиксэргэ сананнаҕына, бааһынай хаһаайыстыба статуһун тохтоторум буолуо диэбитэ.
Ол түгэнигэр, үүттэрэ бэйэлэригэр хаалар. Сайынын хонууга торбостору эмтэрэ да ыытыахтарын сөп. «Үүт туттарбат дьоҥҥо табыгастаах үчүгэй баҕайы бырагыраама, ‒ диир. ‒ Сыл аайы бэриллэрэ кэрэхсэбиллээх. Ыанар ынахтаргын оччоҕуна туттубаккын». Хара агрокластерын биир эдэр хаһаайына Николай Гаврильев өбүгэлэрбит төрүт үгэстэрин салҕаан, ити курдук үлэлии-хамсыы сылдьар. Саха боруодата сүөһүнү кэрэхсии көрөр. «Баҕар, олору эмиэ иитэрим дуу диэн санаалаахпын, ‒ диэбитэ. ‒ Ииттэххэ, ыраас хааннаахтары иитэн көрүллүө этэ». Майаттан, Хараттан чугас былыргы Мутукча сайылыгын сөргүтэр былааннаах. Быйыл сайын онно тутуу үлэтин саҕалыыр баҕалаах.
Аркадий ИННОКЕНТЬЕВ
Навигация по записям
Кэтэхтэр норуоту аһатыахтара дуо?
Перепелиную ферму открыли в Сатагайском наслеге Амгинского улуса
от adminNB
Похожая запись
Республика Саха (Якутия) Сахалыы
Саха сиригэр кыстык от толору кээмэйинэн баар
Дек 7, 2022 adminNB
Республика Саха (Якутия) Сахалыы
Тыа хаһаайыстыбата баарын тухары тыа сирэ сайдыа, саха саҥата сатарыа
Дек 4, 2022 adminNB
Мнение эксперта Республика Саха (Якутия) Семейная экономика Усадебное хозяйство
Михаил Николаев поблагодарил якутян за внимание
Дек 3, 2022 adminNB
Добавить комментарий Отменить ответ
Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *
Комментарий *
Имя *
Email *
Сайт
Δ
Поиск
Свежие записи
Хангаласские аграрии отчитались за полученные гранты
Саха сиригэр кыстык от толору кээмэйинэн баар
Зимние огородные хлопоты!
ШКОЛА НАЧИНАЮЩЕГО ФЕРМЕРА СОБРАЛА ПОРЯДКА 60 СЛУШАТЕЛЕЙ
Тыа хаһаайыстыбата баарын тухары тыа сирэ сайдыа, саха саҥата сатарыа
Свежие комментарии
adminNB к записи В Якутии принят государственный бюджет республики на 2023 год
adminNB к записи Моменты ярмарки «Рыба Якутии — 2022»!
adminNB к записи В Якутии сбор картофеля, зерну и овощей составляет всего треть от плана – власти винят погоду
adminNB к записи Помощь фермерам на сенокосе и уборке урожая!
adminNB к записи Фермер Розалия Петрова: «Первый урожай молодого картофеля поступит в продажу уже в начале августа»
|
oscar
|
1934 сыллаахха Ленскэй оройуонун Бэчинчэ бөһүөлэгэр төрөөбүтэ. Оҕо сааhа сэрии ыар сылларыгар ааспыта. Ити сылларга аҕата үлэ фронугар сылдьара, ол кэмҥэ ийэтэ өлөн, эhэтин эҥэрдэhэн сылдьыбыта. Эhэтэ Прокопий Гаврильевич «Прожектор» колхоз мельницатыгар бурдук таттарыытыгар үлэлиирэ, кыракый кыыс онно ат үүрээччинэн көмөлөhөрө. Оҕуруокка хортуоппуй, турнепс уонна эриэппэ үүннэриитигэр улахан дьону кытта тэҥҥэ сылдьан, сыыһын ыраастыыллара, көрөллөрө-харайаллара, сарсыарда эрдэттэн киэhэ хойукка диэри бугул түгэҕин харбыыллара. 1945 сыллаахха оскуола боруогун атыллаабыта. Билиигэ-көрүүгэ тардыһыылаах кыысчаан, хара маҥнайгыттан үөрэххэ тардыһан туран үөрэммитэ. Ол да иһин буолуо, 1955 сыллаахха орто оскуоланы бүтэрэн, Дьокуускайдааҕы медицинскэй училище фармацевтическай отделениетыгар үөрэнэ киирбитэ. 1958 сыллаахха үөрэҕин ситиһиилээхтик бүтэрэн, Мэҥэ-Хаҥалас оройуонугар ананан кэлбитэ. Оройуон киинигэр эдэр специалиһы 20-чэ күн стажировкалаан баран, Павловскайга 2 сыл үлэлээн баран сабыллан турар аптечнай пууну сөргүттэрэ үлэҕэ анаабыттара. Ол кэлэн барытын саҥалыы тэринэн, эми-тому Майаттан ылан үлэлээбитинэн барбыта. Аптечнай пуун эминэн-томунан нэһилиэнньэни, оҕо балыаһатын уонна улахан дьон сытар стационардарын тэҥэ, ыаллыы сытар Хаптаҕай, Ороссолуода нэһилиэктэрин хааччыйара. Ол саҕана аптекаҕа убаҕас эмп, маас, харах эмин арааһын, тымырга биэрэр укуол эмин, оргутан, стериализациялаан оҥорор этилэр. 1969 сыллаахха нэһилиэнньэ кэҥээн 6 категориялаах аптека буолбута. Онтон ыла Зинаида Иннокентьевна бочуоттаах сынньаланҥа тахсыар диэри 22 сыл аптека сэбиэдиссэйинэн, 10-ча сыл фармацебынан үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Кини үлэтин киниискэтигэр – үлэлээбит тэрилтэтэ биир - 46№-дээх Павловскайдааҕы аптека. Зинаида Иннокентьевна салайар коллектива нэһилиэнньэни эминэн-томунан хааччыйыыга түмсүүлээхтик үлэлиирэ, үгүс дьон махталын ылара, нэһилиэк общественнай олоҕор активнайдык кыттара.
1961 сыллаахха эдэр үлэhит кыыс, дьылҕа хаан ыйааҕынан үс оҕолоох огдообо киһиэхэ кэргэн тахсан, онтон эбии түөрт кыыстанан, сэттэ оҕону барыларын үөрэттэрэн, олох киэҥ аартыгар үктэннэрбиттэрэ. Олоҕун аргыhа – Оконешников Дмитрий Петрович, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, нэhилиэк, улуус бочуоттаах олохтооҕо, колхоз, совхоз араас үлэлэригэр биригэдьииринэн таhаарыылаахтык үлэлээбит, нэhилиэк ытык кырдьаҕаhа этэ. Зинаида Иннокентьевна Дмитрий Петровичтыын 50-тан тахса сыл иллээхтик-эйэлээхтик олорон, бэйэлэрин үлэлэринэн-хамнастарынан эдэр дьоҥҥо чахчы да холобур буолар олоҕу олорон кэлбит «Ытык ыал» бэлиэ хаhаайыннара буолаллар. Оҕолоро бары ыал аҕата, эhэтэ, ийэлэрэ, эбэлэрэ буолан, төрөөбүт улуустарыгар үлэлии-хамсыы сылдьаллар. Элбэх сиэн, хос сиэн үөрэхтэнэн, үлэһит буолан, оҕолонон-урууланан удьуор утумун салгыыллар.
Место рождения: село Беченча Ленский район ЯАССР
Боевые награды: Медаль "За доблестный труд в ВОВ", знак "Почетный ветеран фармации РС(Я)", "Победитель социалистического соревнования", Юбилейные медали
|
oscar
|
“Норуот өйүн-санаатын барҕа баайын, култууратын саҥа технологияларынан сырдатыы, тиэрдии” семинарга ыҥырабыт | КИИН КУОРАТ
Дьон
Сонуннар
Спорт
Сытыы муннук
Тускар туһан
Куорат олоҕо
Сынньалаңңа
Дьон
Сонуннар
Спорт
Сытыы муннук
Тускар туһан
Куорат олоҕо
Сынньалаңңа
Купить газету "Эхо Столицы"
Сонуннар
25.09.2020 | 13:35
“Норуот өйүн-санаатын барҕа баайын, култууратын саҥа технологияларынан сырдатыы, тиэрдии” семинарга ыҥырабыт
Ааптар: Киин Куорат
М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет “Саха өйүн-санаатын баайын уонна култууратын сырдатар-чинчийэр киин” кэммиэрчэскэйэ суох автономнай тэрилтэ
Ыччакка уонна үөрэнээччилэргэ аналлаах “Норуот өйүн-санаатын барҕа баайын, култууратын саҥа технологияларынан сырдатыы, тиэрдии” диэн семинарга ыҥырабыт.
Аныгы технологиялары, көрүҥнэри туһанан төрөөбүт тылбытын, үгэспитин сиэрбитин-туоммутун, төрүт дьарыкпытын хайдах гынан тиэрдиэххэ, үйэтитиэххэ сөбүн туһунан уопут үллэстиитэ, үөрэх ыытыллыаҕа. Өрөспүүбүлүкэ бу эйгэтигэр үлэлии сылдьар айти-исписэлиистэр кэккэ туһаайыылары, сүбэлэри биэриэхтэрэ. ✅ Кимиэхэ ананара: IT эйгэтигэр үлэлиир ыччакка, устудьуоннарга уонна оскуола үөрэнээччилэригэр, чинчийээччилэргэ, уһуйааччыларга, кыраайы үөрэтээччилэргэ. ✅Буолар күнэ-дьыла уонна бириэмэтэ: алтынньы 17 күнэ, 2020 сыл. Күнүс 15.00 чаастан. ✅Буолар сирэ: Дьокуускай куорат, zoom.us былаһаакката. ✅Кыттарга: истээччи уонна спикер быһыытыынан сайаапка биэриэн баҕалаахтар [email protected] электуруоннай почтаҕа алтынньы 1 күнүгэр диэри ыытаҕыт. ✅ Семинар түмүгүнэн http://sakhasuola.ru матырыйаалларгыт тахсыахтарын сөп. ✅ Кыттыбыттарга туоһу сурук бэриллэр. ✅ Ыйыталаһар нүөмэргит: 89142681196.
Сонуннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Вероника Вальеревна Александрова, суруналыыс, психолог. Биһиги кэллиэгэбит буолар. «Киин куорат» хаһыакка үлэлии сылдьыбыта. Кини оччолортон даҕаны, дьиэ кэргэҥҥэ сыһыаннаах тус рубрикаларын арыйан, ааҕааччыларга сүрдээх көмөлөөх ыстатыйалары суруйан, бэйэтин кэмигэр сонун хайысхалаах суолу-ииһи биһиги хаһыаппытыгар хаалларбыта.
Вероника Вальеревна, суруналыыс уонна психолог идэлээххин. Ол туһунан кылгастык сырдат эрэ.
– Куоракка уонтан тахса сыл суруналыыһынан үлэлээн баран, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Матта дэриэбинэтигэр педагог-психологынан үлэлии сылдьабын. Суруналыыстыы сылдьан элбэх рубриканы ыытар этим. Холобур, «Киин куоракка» үлэлии киириэхпиттэн «Айыыһыт» диэн оҕону иитии туһунан төрөппүттэргэ аналлаах рубриканы, кэлин «Уйулҕа», «Эн суолуҥ» диэн бэйэ-бэйэлэригэр майгынныыр рубрикалары таһаарарым. Бу рубрикалар сүрүн тиэмэлэрэ аны санаатахха, психология тула эбит. Кэмниэ-кэнэҕэс психолог идэтигэр үөрэммитим. Бу идэбинэн саҥа үлэлээн эрэбин, ол эрэн кэккэ уопуттаах курдукпун.
–Бүгүҥҥү кэпсэтэр тиэмэбит дьиэ кэргэн тула кэпсэтии буолуоҕа. Куорат уонна тыа сиригэр олорор дьиэ кэргэн оҕону иитиигэ, эн көрүүгэр, туох уратылаахтарый?
- Эппитим курдук, оҕо иитиитин туһунан элбэхтик суруйарым. Тоҕо диэтэххэ, оҕолорбун иитэрбэр бэйэм испэр элбэх ыйытыы үөскүүр этэ. Оччолорго икки оҕолоохпут, Дьокуускай куоракка кыбартыыраҕа олорорбут. Оҕолорум тоҕо эрэ нууччалыы саҥалаах, наһаа модьу быһыылаах-таһаалаах, үөрэхтэригэр ыарырҕатар эҥин буолан барбыттара. Мин тоҕо маннык буоллулар диэн толкуйга түспүтүм. Оскуола психологтарыттан саҕалаан, араас таһымнаах специалистарга консультацияҕа сылдьарбыт, элбэхтик оҕолорбун кытта дьарыктанарым. Онно сылдьан бу специалистар дьиэ кэргэн эйгэтигэр олус наадалаахтарын, төрөппүккэ улахан көмөлөөхтөрүн билбитим. Билигин даҕаны кинилэргэ махтанабын. Билигин түөрт уол оҕолоохпут, тыа сиригэр чааһынай дьиэҕэ олоробут, оҕолорум киирэ-тахса, үлэлии-хамныы сылдьаллар. Сайынын көҥүл көччүйэн, сөтүөлээн, бэлисипиэттээн, күннэрин билбэккэ аһараллар. Санаабар, наһаа үчүгэй. Куоракка кыбартыыраҕа симиллэн олорор курдук буолуо дуо... Аны тыа сиригэр оҕолор бэйэ-бэйэлэрин кытта билсэллэр, ол быыһыгар этиһэн-охсуһан, эйэлэһэн социализацияны ааһаллар. Тыа оҕолоро хайдах эрэ көҥүл буолаллара биллэр. Кыбыстыбакка этэн, толлубакка аҥаар кырыытыттан барытын оҥорон иһэллэр.Оттон куоракка улааппыт оҕолорум киһи сирэйин-хараҕын куруук маныыллар, тутталлара-хапталлара да толоос соҕус этэ. Киэҥ эйгэҕэ хааччахтанан хаалаллар быһыылаах. Билигин тыа сиригэр оҕолор икки тылынан көҥүллүк кэпсэтэллэр, онон, холобура, күрэхтэһиилэргэ эҥин сылдьан көрдөхпүнэ, тыа сирин оҕото быдан сымса, барытыгар түргэнник ылсан иһэр, толлон турбат.
–Олохпут ыараан иһэр, куоракка уонна тыаҕа да буоллун, тиийиммэт-түгэммэт олохтоох дьиэ кэргэн элбээн иһэрэ мэлдьэх буолбатах. Эн психолог буоларыҥ быһыытынан, тус көрүүлэргин үллэстиэҥ дуо?
- Кыанар-кыаммат буолуу диэн куруук баар буоллаҕа. Былыр да, быйыл да оннук дьон баар буолуохтара, ол айылҕа сокуона. Сэбиэскэй кэмҥэ бары тэҥ буолуохпут дииллэрэ даҕаны, «элита» син биир өтөн тахсыбыта. Онон бу үйэлэргэ тохтообот сытыы боппуруос буолуо дии саныыбын. «Дьылҕа хаан хайдах айарынан» дииллэр. Ол эрэн төрүттэрим кыамматтар этэ, мин да кыаныам суоҕа диэн быар куустан олорор сыыһа буолуо дии саныыбын. Киһи дьэ манна инникитин бэйэтэ талар. Нууччалыы эттэххэ, «Всё можно исправить, кроме смерти». Билигин наһаа үчүгэй үйэҕэ олоробут дии, бэйэҥ сатабылгынан, өйгүнэн төһө баҕарар тахсыаххын сөп. Туох да хааччах, хаайыы суох, эн баҕарыаххын эрэ наада. Ол иһин билигин киһи бэйэтин салайынарыгар, сайыннарарыгар олус элбэх суол аһылынна.
–Аан дойдуга сабардаабыт пандемиянан сибээстээн, «виртуальнай» олоххо киирбиппит сыл буолан эрэр. Ол дьиэ кэргэҥҥэ, биллэн турар, кэккэ ыарахаттары үөскэттэ. Оскуола онлайн үөрэххэ көстө. Оҕолор дьиэлэригэр олорон дистанционнай көрүҥүнэн үөрэнэллэр. Бу оҕо уйулҕатыгар хайдах дьайара буолуо дии саныыгын?
– Оо, биллэн турар, оҕолор наһаа оҕустардылар. Бэл диэтэр, оскуолаҕа мэниктээн өрө көрө сылдьар оҕо аҕыйаата, үгүстэр төлөпүөннэрин кууһан олороллор. «Мин оҥоруом этэ, мин кыттыам этэ» диир оҕо эмиэ тарбахха баттанар буолла. Биһиги быыһык кэмҥэ олоробут быһыылаах, билигин сахсыйан баран сотору барыта орун-оннугар туруоҕа. Наһаа виртуальнай олоххо киирэн хаалыахпыт суоҕа, оҕолор сонуна бэрт буолан олороллор дии саныыбын. Син биир киһи дьиҥнээҕи сыаналыыр буолар, онтон оҕолоруҥ өссө күүстээхтик дьиҥнээҕи, айылҕаны билэллэр. Ол иһин тыыннаах кэпсэтиини быдан сыаналыыр көлүөнэ тахсыаҕа. Виртуальнай эйгэ байҕалыгар оҕо күүскэ ылларара төрөппүттэн тутулуктаах дии саныыбын. Бириэмэтин хааччахтааҥ диэн этэ сатыыбыт да, арааһа, үлэлиир-хамныыр төрөппүт ону кыаммата буолуо. Мин саныахпар, төрөппүт – оҕону уонна дьиҥ олоҕу ситимниир киһи. Кини салайан биэрэр, информацияны сиидэлииргэ, анаарарга үөрэтэр. Оҕолор бэйэлэрэ тугу оонньуулларын, тугу билбиттэрин кэлэн кэпсииллэр аҕай. Ону тулуйан-тэһийэн истэн, оҕо тугу интэриэһиргиирин быһаарыахха сөп. Онтон ситимнээн, иккиэн биир дьарыгы булан, онон үлүһүйүөхтэрин сөп.
–Үгүс төрөппүт “учуутал оннугар учуутал” буоллубут дэһэллэр. Бу дьиэ кэргэн эйгэтигэр туох уларыйыылары аҕалла дии саныыгын? Төрөппүт уонна оҕо икки ардыгар сыһыаҥҥа?
- Бэйэм быйыл маҥнайгы кылаас үөрэнээччилээхпин, оскуолаҕа холбоон-илбээн икки нэдиэлэ үөрэннибит дуу, суох дуу... Испэр, биллэн турар, оскуола аһылларын кэтэһэбин аҕай. Кырдьык, учуутал буоллум. Онон төрөппүттэри өйдүүбүн. Оҕо урут анал тэрилтэҕэ баран, бэл диэтэр, сөптөөх таҥас-сап кэтэн, турукка киирэн туран үөрэнэр эбит буоллаҕына, билигин дьиэҕэ оллоонноон олорон үөрэнэр ыарахан. Аны төрөппүт бэйэтэ анал үөрэҕэ, сатабыла суох буолан эмиэ ыарырҕатар бөҕө буоллаҕа дии, быһаарыан, сөпкө оҥорторуон наада, бу олус илистиилээх. Онон төрөппүт, оҕо икки ардыгар өйдөспөт буолуу тахсыан сөп. Ол эрэн төрөппүт барахсан оҕо туһугар тугу гымматаҕай, аа-дьуо педагогиканы да баһылыыр буоллаҕа. Кэлин бары да син үөрэнэн, миэстэбитин булуннубут быһыылаах.
–Онлайн үөрэх оҕо билиитигэр сабыдыала хайдаҕый?
- Бу ыйытыыга чопчу хоруйу биэрэр кыаҕым суох, кэм-кэрдии көрдөрөн иһиэҕэ. Ол эрэн бу үөрэх омсолоох эрэ өрүттэрдээх диэм суоҕа этэ, холобура, тус бэйэм дистанционнай үөрэҕи туһанан, иккитэ Бүтүн Арассыыйатааҕы, хаста да өрөспүүбүлүкэтээҕи куурустарга үөрэнним. Урукку эбитэ буоллар оннук табыллыбат буоллаҕа дии. Биэс сылга биирдэ Саха сирин таһыгар үөрэнэ барыахха сөбө эбитэ дуу, суоҕа эбитэ дуу... Онон киһиэхэ баар кыаҕы арыйда. Оҕо баҕалаах буоллаҕына, онлайн үөрэҕи туһанан араас куурустарга суруйтарыахха сөп, сотору дьиэҕэ олорон эрэ үөрэнэн диплом да ылыахха сөп буолуо. Онон киһи аймах кыаҕа муҥура суох буолуо дии саныыбын.
–Дойдуга коронавирус дьаҥа туран, ыал-ыалынан ыалдьар буолла. Маннык түгэҥҥэ дьиэ кэргэттэргэ тугу сүбэлиэҥ этэй?
- Бу ыарыыны хайдах эмтиири билбэт эрэ буолан, элбэх түрүлүөн таҕыста быһыылаах. Онон кини эккэ-сииҥҥэ дьайыытынааҕар, уйулҕаҕа күүскэ дьайда диэххэ сөп. Наһаа куттаабыт буоланнар, анаалыһыҥ «баар» диэн көрдөрдөҕүнэ, аҥаардас онтон кэбириигин диэн көрбүтүм. Эдэр да киһи уолуйар эбит этэ. Онно эбии саастаах буол, сурахха-садьыкка итэҕэйэр, уйан буол... Онон уйулҕата туруктаах киһи тулуйар ыарыыта. Уопсайынан, ханнык баҕарар ыарыы киһи санаатыттан, ол туһунан «психосоматика» диэн психологияҕа салаа баар. Ону кэлин медицина билинэн эрэр. Биһиги сахалыы эмчиттэрбит эмиэ үксүн тыл күүһүнэн эмтииллэр. Көр, киһи санаата диэн оннук күүстээх. Бэл, эккэ-сииҥҥэ физическэй хамсааһыннары таһаарар. Онон бу ыарыыны хайдах ылынаҕын да, оннук буолар дииллэрэ кырдьык быһыылаах.
–Аҕыйах сыллааҕыта куораттан тыаҕа көһөн тахсыбыккыт. Түөрт бухатыыр уоллаттардааххыт. Тыа сиригэр уол оҕо иитиллэн тахсарыгар сүрүн оҥкула туохха сытарый?
- Үөһэ эппитим курдук, тыа сиригэр киһи төһө баҕарар хараҕыҥ ылар сиринэн көҥүл көччүйүөххүн сөп, улахан бобуу-хаайыы диэн суох. Оттон эр киһи көҥүл буолуохтаах. Киэҥ алаастары, хара тыалары туохтан да куттаммакка куйуһутар киһи санаата уһун, көхсө киэҥ буолар буоллаҕа дии. Ол иһин мин уолаттарым тыа сиригэр иитиллэн тахсыахтарын баҕарабын. Эр киһи айылҕаҕа эрэ сырыттаҕына кута-сүрэ ыраастанар, күүс-уох ылар дииллэр. Чахчы оннук быһыылаах, кэргэмминэн билэбин. Кини үүтээҥҥэ хас эмэ хонон, тыаҕа тахсан буур тайаҕы суоллаан, куска дурдаҕа сытан, көхсө кэҥээн, хараҕа уоттанан, олох атын киһи кэлэр ээ.
–Тэрис кинигэтинэн тирэҕирэн олус кэрэхсэбиллээх, эдэр ийэлэргэ аналлаах «Айыы оҕото» кинигэҥ тахсан, дьон биһирэбилин ылбыта. Ону сэгэтиэх эрэ.
- Тыа сиригэр тахсан сүүрүүттэн-көтүүттэн, барыыттан-кэлииттэн сынньанан бэйэм бытаан киһи өссө бытаардым, күнү быһа биир санааны илдьиритэр бириэмэлэнним. Урут Тэрис тыыннааҕар сүбэлэһэн «Айыы оҕото» диэн кинигэлээх эдэр ийэҕэ бэлэх «Айыыһыт холбуйата» диэн бырайыак оҥорбутум. Бу эдэр ийэлэргэ ананар, оҕо төрүөҕүттэн 3-с сааһыгар диэри сахалыы сиэринэн хайдах иитиэххэ сөбүн кэпсиир. Араас арҕааҥҥы, соҕурууҥҥу, илиҥҥи уйулҕа үөрэхтээхтэрин, уһуйааччылар үлэлэрин ааҕан баран, оҕону иитии наһаа ыарахан дии саныырым. Онтон Тэрис «һоп-паа!» диэн кинигэтин ааҕан баран, оҕону сахалыы иитэр наһаа судургу эбит диэн уоскуйбутум уонна эдэр ийэлэргэ кэпсиэхпин, тиэрдиэхпин баҕарбытым.
–Өбүгэбит сиэригэр-туомугар тирэҕирэн оҥорбут интэриэһинэй бырайыаккын сырдатыаҥ дуу. - Билигин «Ыра санаа каартата» диэн бырайыагынан үлэлии сылдьабын. Бу бырайыак Тэрис «Айыы суола» диэн кинигэтигэр олоҕурар. Хас биирдии төрөппүт сүрүн сыала-соруга диэн дьоллоох киһини иитэн таһаарыы буолар. Төрөппүт тус холобурунан иитэр эбит буоллаҕына, кини бэйэтэ дьоллоох буолуохтаах. Биһиэхэ онтубут үксүн кыаллыбат. Ол иһин «Ыра санаа каартатын» оҥостон киһи бэйэтин сайдарын, дьолго тиксэрин оҥостуон сөп дии саныыбын. Онон бу сахалыы өйү-санааны, өбүгэбит мындырын илдьиритэн өйдүү сатыыбын уонна ону туһанан, билиҥҥи дьон уйулҕаларын көннөрүнэллэригэр хайдах эмэ көмөлөспүт киһи диэн баҕа санаалаахпы
Сонуннар
28.11.2022 | 17:26
Сунтаардар хотугу дьүкээбил "анныгар"
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Лаптев уонна Илин Сибиир муораларыгар түһэр өрүстэргэ барыларыгар уонна тууһа суох муора кытылын ууларыгар үөскүүр. Үксүн аллараа өттугэр баар эрээри үөһэ тахсар. Холобур, Анаабыр өрүскэ Дьаакып үрэҕэр диэри, Өлөөҥҥө Бур үрэххэ дылы, Дьааҥыга ортотугар тиийэр. Өлүөнэҕэ сүрүннээн аллараа, орто сүүрээнигэр үөскүүр, ол эрээри Битиимҥэ дылы тиийэ көстөр.
|
oscar
|
Тохсунньу 8 — Саха сирин бастакы хаһыаттарыттан биирдэстэрэ, "Саха уобалаһын биэдэмэстэрэ", тахсан саҕалаабыт. 1919 сыл ахсынньы 14 күнүгэр диэри ыйга иккитэ тахсара, олохтоох типографияҕа бэчээттэнэрэ, нууччалыы тыллааҕа.
Тохсунньу 15 — Джеймс Нейсмит диэн киһи баскетбол быраабылатын аан бастаан бэчээттээбит.
ТөрөөбүттэрПравить
Оросин Роман Иванович (1892-1922) - саха уопсастыбаннай диэйэтэлэ, суруксут.
Тохсунньу 24 — Эрилик Эристиин (Яковлев Семен Степанович) - поэт, прозаик.
Олунньу 13 — Новгородов Семен Андреевич, саха бастакы учуонай-лингвииһэ, саха норуотун үөрэхтээһиҥҥэ сүҥкэн оруоллаах киһи, сахалыы маассабай суругу-бичиги айбыт киһи.
Кулун тутар 13 — Жирков Марк Николаевич, саха бастакы идэтийбит композитора.
Алтынньы 8 — Марина Цветаева — нуучча бэйиэтэ, тылбаасчыта, XX үйэ бөдөҥ бэйиэттэриттэн биирдэстэрэ.
Алтынньы 9 — Иво Андрич — Югославия улуу суруйааччыта, 1961 сыллааҕы литератураҕа Нобель бириэмийэтин лауреата.
|
oscar
|
Алтынньы 19 күнүнээҕи туругунан Богатырев, Лермонтов, Ленин проспегын, Орджоникидзе болуоссатын, Петровскай, Дзержинскэй уулуссалар хаардара ыраастанна. Барыта 29 суол үлэһитэ, 3 мини-погрузчик, 15 КАМАЗ массыына, атын да тиэхиньикэ үлэлиир.
Халтарааны утары кумах кутуутугар 8 массыына көмөлөһөр.
Хаар түһүөҕүттэн суол үлэһиттэрэ, алтынньы 13 күнүттэн сарсыарда тыҥ хатыыта туран, киин уулуссалартан барыта 10 286 кубическай миэтэрэ иэннээх сири ыраастаатылар. Маны таһынан дьиэ тэлгэһэлэрин, массыына айанныыр сирдэрин, тротуардары салайар хампаанньалар үлэһиттэрэ ыраастыыллар, хаар түстэ да күннэтэ күрдьэллэр.
Сонуннар
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
"Күндү киһи Күндүмэн" кинигэ туһунан ааҕааччы санаата - Эдэрсаас – сахалыы сонуннар – новости на якутском языке
Skip to content
YSIA.RU
ЯКУТИЯ-DAILY.RU
ФОТОБАНК
Медиацентр
Рекламодателям
Сүрүн сирэй
Уопсастыба
Бэлиитикэ
Экэниэмикэ
Айылҕа харыстабыла
Тыа хаһаайыстыбата
Култуура
Үөрэх уонна наука
Тырааныспар
Успуорт
Бэрээдэк
Сынньалаҥҥа
Интервью
Сүбэһит
Тургутук
Ыйаахтар
Нацбырайыактар
Search for:
СҮРҮН СИРЭЙ
Уопсастыба
«Күндү киһи Күндүмэн» кинигэ туһунан ааҕааччы санаата
Маны аах Уопсастыба
«Күндү киһи Күндүмэн» кинигэ туһунан ааҕааччы санаата
16:00 24.10.2021 11:00 24.10.2021
Эдэр Саас
Бу күннэргэ биир дойдулаахтарым, Кутана нэһилиэгэр өр сылларга айымньылаахтык үлэлии сылдьар элбэх оҕо амарах ийэтэ, тапталлаах эбээтэ, Далбар Хотун Зоя Григорьевна Кириллина кыргыттара Күндэлиинэлиин, Сайнаралыын кэргэнин, аҕаларын туһунан «Күндү киһибит Күндүмэн» диэн ааттаах кинигэлэрин олус таттаран туран аахтым.
Кинигэ тастыын да, ис хоһоонунан да ааҕааччы бары араҥатыгар анаммыт. Энциклопедияҕа тэҥнээх, бары көлүөнэҕэ туһалаах кинигэ диэн сыана быстым. Кинигэ биһиги, сунтаардар, бары билэр, киэн туттар киһибит, музеевед, краевед, тылбаасчыт, бэйиэт, суруналыыс, учуутал Трофим Семенович Кириллин олоҕор анаммыт.
Трофим Семенович арааһа, 65 сааһын көрсө кинигэ бэлэмнии сылдьыбыт быһыылаах. Кинигэҕэ истиҥ иһирэх автобиографическай суруйуулара, ыстатыйалара, суруйааччы Петр Тобуруокап көмүс күһүнүгэр анаабыт хоһоонноро киирбиттэр. Трофим Семеновиһы кытары алтыспыт доҕотторо, устудьуоннаабыт табаарыстара, учуутал доҕотторо, дьиэ кэргэнин санаалара кинигэҕэ тиһиллэн киирэн, Трофим Семенович үлэтин, ыраас санаатын толору арыйбыттар.
Кинигэ аата да кэрэһэлэринии олус истиҥ, күндү. Биир киһи олоҕор олус да элбэҕи оҥорбут, айбыт, ситиспит эбит диэн сөҕүүм уонна киэн туттуум күүһүрдэ. Кини эйэҕэс майгытын доҕотторугар, дьиэ кэргэнигэр сыһыанын туһунан суруйууларын ааҕан, Трофим Семеновичка убаастабылым өссө күүһүрдэ. Кини курдук үгүс дьон төрөөбүт түөлбэтигэр патриоттуу иитиилээх, бэриниилээх эбитэ буоллар, олохпут кырдьык да сайдыылаах, кэрэ буолуох эбит.
Айар үлэтэ, үөрэнээччилэригэр истиҥ сыһыана, айылҕаҕа ураты сыһыана Тойбохой орто оскуолатыгар үлэлиир кэмиттэн арыллыбыт эбит. Улуу учуутал, Социалистическай Үлэ Дьоруойа Георгий Евдокимович Бессонов курдук үтүө киһиттэн элбэххэ үөрэнэн, төрөөбүт Кутанабар эмиэ туох эрэ үйэлээҕи, дьоһуннааҕы хаалларбыт киһи диэн сыаллаах үлэлээбитэ мөккүөрэ суох уонна дьиҥ чахчы баар суол. Мусуойу тилиннэриигэ төһөлөөх сырата, ньиэрбэтэ барбытын бэйэтэ эрэ билэн бараахтаатаҕа. Дьиҥэ, Сунтаар улууһа мусуойдарынан аатырар эрээри, мусуойдарга урут да, билигин да элбэх үп-харчы көрүллүбэтин билэбин. Култуура салаатын ботуччу хамнастаан, хас нэһилиэк аайы тустаах үлэһиттэри аныыллара буоллар, кэлэр көлүөнэҕэ духуобунай баайбыт, утары уунарбыт ол буолуох этэ.
Трофим Семенович-Күндүмэн хас да сыллаах сыралаах үлэтин туоһута бу кинигэҕэ арылхайдык киирбитигэр кэргэнигэр Зоя Григорьевнаҕа улахан махтал!
Сунтаартан Марта Николаева.
0
0
Навигация по записям
Ил Дархан доруобуйа саҥа миниистиригэр коронавируһунан ыалдьыыны намыратарга соруйда
ҮРҮҤ ХААР АЛГЫҺЫН ЫЛЫНАН
Маны ааҕыҥ
Кэрэ күн көрсүһүүтэ
«Сунтаарга ньургуһун тылынна»
Элгээйи урбаанньыта 10 мөлүйүөннээх грант сүүйдэ
Кэрэ эйгэтигэр ыалдьыттаатым
«Сунтаар — Олоҥхо дойдута» — ураты көстүүлээх саҥа тутуу
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Чэгиэн
Эбии 118 киһи ыарыйда
Сүрүн
Эбии хомуур ыытыллыбат
Сүрүн
Владимир Путин: “Арассыыйа ядернай сэрии сэбин туһаныа суоҕа”
Уопсастыба
АЛРОСА Хотугу сир норуоттарын оҥоһуктарын быыстапка-дьаарбаҥкатыгар ыҥырар
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
2017 сыл Россия5а «Экология» сыла биллэриллибитинэн, бу сылтан оскуола иьинэн 5-8 кылаас о5олоруттан ба5алаахтары ылан «Чэгиэн» эдэр экологтар кулууптарын арыйан улэлэтэбит.
Сыл устата оскуолабытыгар, нэьилиэкпитигэр угус улэ ыыттыбыт. Ыыппыт улэлэрбит нэьилиэкпит ыраас буолуутугар, айыла5аны, тулалыыр эйгэбитин харыстыырга, таптыырга ананна.
Ыппыт улэлэрбит:
Уу кунугэр аналлаах «Вода для жизни»диэн нэдиэлэ ыытыллынна. Нэдиэлэ кэмигэр детсад иитиллээччилэригэр, оскуола о5олоругагр, учууталларга, иитээччилэргэ анал конкурстар биллэринниллэр.
«Операция ойбон» -олохтоох дьаьалта5а ынырыы туьэрэн,Уолбабыт куелун ойбоннорун ыраастааьынна субуотунньук тэрийдэ. Баьылыкпыт Рахлеев В.П. ейееьунунэн сэлээркэ кутан , 2 прицептаах трактордар субуотунньукка та5ыста.
Субуотунньукка «Чэгиэн» эко-клуб чилиэттэрэ,кэтэх хаьаайыстыбалаах эр дьон кыттыыны ылла.Инники сылларга ойбон ыраастааьына ынах-суеьу эрэ ииттэр дьонно суктэриллибит буолан, ыраастаммакка хаалара кистэл буолбатах. Ол курдук бу маннык субуотунньугу сыллата бары кемелеен ыытарга сыал туруоруннубут.
«Декада экологии»Бу декада5а «Кэнчээри» о5о уьуйаанын иитиллээччилэрэ,
оскуола бары уерэнээччилэрэ, учууталлар, тереппуттэр кыттыыны ыллылар.
Декада кэмигэр, викториналар,
«Отходы в доходы»- поделка конкурса,
«Экология начинается со двора»- фотоконкурс,
«Птицы наши друзья»- кылааьынан, беле5унэн чыычаах уйатын оноруу конкурса.
«Эко-сумка вместо полиэтиленового пакета» диэн конкурспут сурун туьумэ5э буолар.
Эко-сумка курэ5ин тумугунэн 45 суумка тигиллэн, элбэх о5олоох ыалга, нэьилиэкпит а5ам саастаах дьонугар туттарыллынна. Ону таьынан олохтоох пекарня5а (ИП Т.А.Тотонова) илдьэн пакет суумкалаах кэлбит атыылаьааччыларга бэлэх быьыытынан туттардыбыт. Дьон астынан, махтанан та5ыстылар. Пакет сумка куьа5анын туьунан хаьыат таьааран нэьилиэкпит дьонугар кердердубут.
Бу ыыппыт конкурспутунан улууска ыытыллыбыт «Эко-сумка вместо полиэтиленового пакета» диэн конкурска кыайан, республикабыт кэрэ-бэлиэ сирдэригэр куулэйдиир путевканан на5араадаламмыппыт.
«Операция туос»чугас эргин тыабытын ыраастыыр сыалтан, а5ам саастаахтарбытыгар кеме буолаары бу акцияны ыытабыт. Бу субуотунньукка оскуолабыт эр дьоно, 1-11 кылаас уолаттарын илдьэ тахсан туостууллар, араас онньуулары, курэхтэьиилэри ыытан сынньанан киирэллэр. Хомуйбут туоспутун нэьилиэкпит а5ам саастаах дьонугар бэлэх быьыытынан туттарабыт.
Улууска ыытыллар тэрээьиннэргэ кыахпытынан кыттыыны ыллыбыт, кэккэ ситиьиилэрдээхпит. Быйылгы уерэх дьылыгар бу эко-клуб чилиэнэ 11 кылаас уерэнээччитэ Данил Егоров биология олимпиадатыгар улууска 1 кы миэстэ буолары ситистэ, 7 кылаас уерэнээччитэ Степа Мосоркин 4с миэстэ.
«Чэгиэн» эко-клуб салайааччыта: Кусатова О.И.
ф
Навигация по записям
Приказ о мерах предосторожности осеннего гололеда и ледостава
Уолба орто оскуолата 2020-2021 үөрэх дьылын иккис аҥарыгар улууска ыытар тэрээһиннэрин былаана
Добавить комментарий Отменить ответ
Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *
Комментарий *
Имя *
Email *
Сайт
Сохранить моё имя, email и адрес сайта в этом браузере для последующих моих комментариев.
Авторизация
Регистрация
Войти
Лента записей
Лента комментариев
WordPress.org
Версия для слабовидящих
Искать:
Телефон доверия
Мы в INSTAGRAM’e
Сетвой город
СОВЕТЫ ПСИХОЛОГА
Независимая оценка
Онлайн-анкетирование
Внимание!
Информационная безопасность
ЭЛЕКТРОННАЯ БИБЛИОТЕКА РС(Я)
Календарь
Январь 2021
Пн
Вт
Ср
Чт
Пт
Сб
Вс
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
« Окт Фев »
Архив записей
Архив записей Выберите месяц Октябрь 2022 Апрель 2022 Январь 2022 Сентябрь 2021 Июнь 2021 Май 2021 Апрель 2021 Февраль 2021 Январь 2021 Октябрь 2020 Март 2020
|
oscar
|
Дьокуускайга баар Офтальмология киинэ саҥа дьиэҕэ көстө. Харах балыыһатын суһал көмөтө Свердлов уулуссатыгар баар урукку балыыһатын таһыгар саҥа корпуска үлэлиэҕэ.
Балыыһа саҥа кэм ирдэбиллэригэр эппиэттиир гына тупсаҕайдык өрөмүөннэннэ. Маны кытта суһал эпэрээссийэлэри оҥорор саҥа оборудование турда. Эпэрээссийэлэммит ыарыһах сэргэстэһэ турар балыыһаҕа салгыы эмкэ киириэн сөп.
Олунньу 21 күнүттэн Офтальмология суһал көмөтүн киинэ Стадухин уул. 84 нүөмэрдээх дьиэтигэр, суукканы эргиччи үлэлиэҕэ, төлөпүөннэрэ: 324-386
Сонуннар
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
17.11.2022 | 18:00
«Мир» каартаҕа региональнай төлөбүрдэри ыытыахтара
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
1953 сыллаахха ахсынньы ый 9 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас Төҥүлүтүгэр төрөөбүтэ. Бастакы «Дьүкээбил» диэн ырыатын 1980 сыллаахха суруйбута. 40-ча ырыа автора. СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
Биллэр ырыалара: «Дьүкээбил», «Дойдум дьоно», «Ахтылҕан чуумпута», «Айталыына» уо.д.а.
Исай Исаакович Брызгалов ырыалара
1953 сыллаахха ахсынньы ый 9 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас Төҥүлүтүгэр төрөөбүтэ. Бастакы «Дьүкээбил» диэн ырыатын 1980 сыллаахха суруйбута. 40-ча ырыа автора. СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
|
oscar
|
Алтынньы 15 күнүгэр Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин өрөспүүбүлүкэбит киин куоратыгар Дьокуускайга «Килбиэннээх үлэ куората» бочуоттаах ааты иҥэрдэ. Бу ааты Улуу Аҕа дойду сэриитигэр Кыайыыга сүҥкэн кылааты киллэрбит куораттарга иҥэрэллэр.
“Биһиги киин куораппыт Дьокуускай бу ааты ылбыта олус сөптөөх. Онон, Сахабыт сиригэр аны икки “Килбиэннээх үлэ куората” баар – Алдан уонна Дьокуускай!” - диэн Ил Дархан Айсен Николаев бэйэтин Telegram-ханаалыгар суруйбут. Кини Дьокуускайга бу ааты иҥэрии туһунан хадаатайыстыбаны дойду аҕа баһылыгар 2020 сыллаахха ыыппыт эбит.
Кииг куоракка бу ааты иҥэриини көмүскүүр мунньахха Арассыыйа наукаларын академиятын бэрэсидьиэнэ Геннадий Красников биһиги тэрилтэлэрбит Судаарыстыбаннай оборона кэмитиэтин Кыһыл Знамя уордьанынан наҕараадаламмыттарын бэлиэтээбит. «Дьокуускай сэрии кэмигэр, 40 туонна көмүһү уонна дойдуга уотунан барар тэриллэргэ туттуллар слюда-флогопит улахан аҥаарын хостоон, бүттүүн оборона бырамыысалыннаһын хааччыйбыта», – РНА бэрэсидьиэнэ тоһоҕолоон эппит.
РНА эспиэрдии түмүгүнэн, Дьокуускай куорат улуу кыайыыга сүҥкэн кылааты киллэрбитин, куорат олохтоохторо уонна кэллэктииптэрэ эҥкилэ суох үлэлээбиттэрин уонна наҕараадаламмыттарын туһунан чахчылар барыта докумуонунан бигэргэммиттэр. Ол курдук, Оборона министиэристибэтин архыыбыгар Улуу Аҕа дойду сэриитин кэмигэр Дьокуускай «АлСиб» 1-кы авиационнай дивизията Кыһыл Знамя уордьанынан наҕараадаламмытын туоһулуур докумуоннар көстүбүттэр. Ол кэмҥэ тыын суолталаах “Алсиб – Аляска – Сибирь” салгын трассата Дьокуускайынан ааһара. Маны сэргэ, киин куоракка Красноярскайдааҕы ВВС РККА салгын трассатын штаба, Бүтүн Сойуустааҕы судаарыстыбаннай көмүһү хостуур «Якутзолото» трест управлениета, Саха сирин өрүһүнэн устар аалларын управлениета уонна онтон да атын тэрилтэлэр таһаарыылаахтык үлэлээбиттэр. Дьокуускайтан Аҕа дойду сэриитигэр 60 тыһыынча кэриҥэ киһи барбыт. Дьокуускай олохтоохторо фроҥҥа сүҥкэн көмөнү ыыппыттар.
Дьокуускай иҥэриллибит «Килбиэннээх үлэ куората» бочуоттаах аат Астрахань, Вологда, Горловка, Златоуст, Каспийскай, Луганскай, Норильскай уонна Орскай куораттарга иҥэриллибит.
Сонун төрдө: СӨ Бырабыыталыстыбатын уонна Ил Дарханын пресс-сулууспата
Тарҕат:
Ситимнээх ыстатыйалар
Бааннаҕа суунан өбүгэм дойдутугар аттаннарбын...
Ленин проспегын сэтинньи бүтүүтэ арыйыахтара
Дьокуускайга икки уопсастыбаннай туалет баар буолла
Түүҥҥү Дьокуускай, хайдах олордуҥ?
Аан бастакы куораттааҕы «LETO на Талом» бэстибээл буолуоҕа
Дьокуускай эргин уу таһыма үрдээтэ
Кэлэр кэм Дьокуускайын бастыҥ маастар-былаанын Москуба тэрилтэтэ оҥорбут
Ленин проспегын саҥардан тутуу хаһан бүтэрий?
Сэҥээриилэр
0 Bryant 17.11.2022 06:42
%%
my blog: Seo Services Uk: http://tw.gs/Y2S7A2l
Ответить
0 Estelle 17.11.2022 08:36
%%
Feel free to surf to my web blog; seo services: http://nankai.kr/bbs/board.php?bo_table=h63&wr_id=38
Ответить
0 Carey 17.11.2022 11:15
%%
Look at my blog post seo services london: http://goob.block.land/?url=www.prostobelka.ru
Ответить
Обновить список комментариев
Санааҕын суруй
Ааккыт-суолгут
Отправить
Отменить
Бүтэһик сонуннар
Дьон
Нарыйаана Данилова: "Бойобуой доҕотторун туһугар олоҕун толук уурда"
1996 сыллаахха хаһыат эйгэтигэр саҥардыы сыстыбыт эдэр үлэһит Чечня сэриитигэр сиэртибэ…
Уопсастыба
Күнтэгил, Сахат, Аламай
Култуура
Монголия киинэтин күннэригэр ыҥыраллар
Сонуннар
Арктика өссө биир улууһугар түргэн интэриниэт киирдэ
Сонуннар
"Кыым" хаһыат байыастарга таҥаһынан көмөнү ыытта
© 2022 KYYM.RU
«КЫЫМ»
Тэрийэн таһаарааччы: “Ситим” медиа-бөлөх ХЭУо
Сүрүн эрэдээктэр:
М.Г. Дегтярева
Эрэдээксийэ аадырыһа: 677027, Дьокуускай к., Киров уул. 18, В блок, 710 оф.
Аан ситим нүөмэрэ:
+7 (914) 820-09-75
Биллэрии өҥөтө:
+7 (924) 367-01-56, +7 (4112) 34-05-03
Реклама өҥөтө:
+7 (914) 280-11-20, +7 (4112) 42-59-47
E-mail : [email protected]
Сибээс, информационнай технология уонна маассабай коммуникация эйгэтин кэтээн көрөр федеральнай сулууспа 08.05.2019 бэлиэтэммит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-75678
|
oscar
|
1920 сыл сэтинньи 13 күнүгэр төрөөбүтэ Степанов Платон Афанасьевич — Ламутскай (13.11.1920—25.12.1986) — эбээн поэта уонна суруйааччыта.
1940 сыл алтынньы 17 күнүгэр төрөөбүтэ Кривошапкин Андрей Васильевич — эбээн бастаан-көстөөн иһэр суруйааччыта, Саха Өрөспүүбүлүкэтин народнай суруйааччыта,
1941 сыл тохсунньу 12 күнүгэр төрөөбүтэ Кейметинов Василий Спиридонович — Баргачан — эбээн поэта, суруйааччыта, филология билимин кандидата.
|
oscar
|
Ахтыыгын уонна эҕэрдэҕин суруй диэн бэйэлээх бэйэм сурунаалларым көрдөстүлэр. Соһуйдум, ол эрээри үөрдүм!
Мин, «Чуораанчык»-«Колокольчик+» оҕо сурунаалларыгар, 2010 сыл олунньу ыйыгар Галина Алексеевна Бочкарева сүбэтинэн редакторынан ананан кэлбитим. Оччолорго оҕо сурунааллара сылга 8-та 2 бэчээтинэй илиистээҕэ, ол аата 16 сирэйдээх эбит уонна бэрт боростуой соҕус «ВХИ» диэнинэн биллэр кумааҕылааҕа.
Ол кэмтэн ыла, номнуо 12 сыл ааста. Билигин глянцевай диэн аныгылыы эттэххэ «мааны», оҕо хараҕын тардар уонна балачча «эттэнэн-сииннэнэн», 3,5 бэчээтинэй илиискэ, өссө хас кыбаартал аайы эбилик сыһыарыылаах буолла. Дьэ, кырдьык, күүтүүлээх-кэтэһиилээх күндү ыалдьыт буолан саха оҕолорун ааҕыы алыптаах остуоруйатыгар ыҥырар, угуйар.
Чугдаарыйар «Чуораанчыктар»-«Колокольчиктар» айымньылаах түһүлгэлэрэ, үлэлиир эйгэлэрэ сүрдээх киэҥ: ол бастатан туран, кырачаан киһиэхэ анаан суруйар дьону, ордук оҕо суруйааччыларын бэйэтин тула түмэр үгэһин бу сыллар усталарын тухары тутан кэллэ. Редакция ыллыктаах этиитин өйөөн, СӨ «Суруйааччыларын Ассоциацията» (О.Г. Сидоров) «Айар ыллык» диэн үчүгэйкээн куонкурустаах. Бу бырайыак үбүлэнэр бириэмийэ харчылаах буолан, дьон санаатын ууран остуоруйаны да, кэпсээни кытта айара, онуоха сөптөөх видеону кытта устара барыбытыгар да олус наадалаах.
Редактор киһи айар эрэ куттаах буолуохтаах дииллэр, ити өйдөнөр, ол гынан баран, кини бастатан туран сирдээччи, көҕүлээччи уонна тэрийээччи быһыытынан күүстээҕэ уратытык тутуллара сөптөөх курдук. Дьиэ кэргэҥҥэ иитии сылаас эйгэтин тэрийии, үөрэхтээһин бары салаатын хабыы, оҕо уһуйааннара, оскуолалар, төрөөбүт төрүт тылынан саҥарыы, иитиллии уратытын иҥэрии, ааҕар нацияны иитэн таһаарыы курдук сүрдээх киэҥ үлэлээх ээ — редакция.
Бэйэм кэммэр, оччолорго 1987 сыллаахха, саха оҕолоругар соһуччу үөрүүнү аҕалбыт, бу сурунааллар баар буолар дьылҕаларын түстэспит Александр Васильевич Мигалкины (Саха сирин Комсомолун уобаластааҕы кэмитиэтин сэкирэтээринэн үлэлээбит кэмнэригэр) уонна «Чуораанчык» маҥнайгы редактора — народнай поэт Р.Д. Ермолаевы-Баҕатаайыскайы кытта билсибит, бодоруһан ааспыт дьоллоох киһи эбиппин. Александр Васильевич бу курдук этэрэ уонна санатара: «Татьяна, редактор эрэ буолларгын, бары өттүгүн көрүнээр эрэ. Хаһан да, хайдахтаах да балаһыанньа тыҥаан кэллэҕинэ, өрөспүүбүлүкэни салайар киһи кынатыттан сурунаалларгын түһэрээйэҕин. Учредитель кинилэр буолуохтаахтар, сол курдук суолталаахтар бу оҕо сурунааллара. Ону өйдөөрүҥ…».
Оттон Рафаэль Дмитриевич миигин: «Мин оҕом, Таанньа», — диэн таптаан аатыыра. Кырдьаҕастар күннэригэр, эбэтэр төрөөбүт күнүгэр Иван Васильевич Мигалкины кытта тиийэр этибит. Өр олорон кэпсэтэрбит, кэлин аһары чараас буолбут «Чуораанчыгын» көрө-көрө дэлби хараастара. Онтон сайдыыны тутан туруорсуу буолбутутугар, саамай үөрбүт кини этэ, ол туруорсуулары кини билэн-көрөн баран бу дойдуттан суох буолбута… Ытык кырдьаҕас, маҥнайгы редакторбыт үтүө алгыстаах сүбэтинэн, оччолорго биһиги Егор Афанасьевич Борисовка кэпсээн, көрдөрөн, быһааран хотуулаахтык туруорсубуппут. Биһигини ордук өйөөччүлэринэн бүтүн общественность буолбута, үтүө доҕотторбут — баспытааталлар, учууталлар уонна оҕо суруйааччылара буолбуттара: С.А.Попов-Сэмэн Тумат, И.В. Мигалкин, В.В. Ушницкай-Сэки, К.И. Сосин уо.д.а.
Билигин оҕо уус-уран, литературнай сурунаалларын редакцията, ааҕааччыларын кэмигэр тутан, сайдыы суолун тутуһан саҥа таһымҥа үктэннэ. 2020 сылтан ыла «Медиа-микс» диэн сүрдээх интэриэһинэй, сайыннарыылаах форматы тутта. Оҕо ааҕар, көрөр уонна истэр, үтүктэр, оонньуур. Бу барыта бииргэ хомуллан тахсар, бэчээттэнэр. Кыһабытыгар методическай сулууспа салаата тэриллиэҕиттэн, учууталларбытын, иитээччилэрбитин кытта өссө ордук систиэмэлээхтик үлэни бары сүбэлэһэн тэрийэн ыытабыт. Ол түмүгэр иитээччигэ көмө методическай пособияны эбии туһанныннар диэн таһаарар буоллубут. Бэрт сотору нууччалыы тыллаах «Колокольчик+» Арассыыйа эрэгийиэннэригэр тарҕанар буоларын ситиһэ сатыыбыт, Арассыыйа сурутуутун каталогар киириэхтээх. Бу эмиэ сайдыыбыт биир үөрүүлээх түгэнэ буолар.
Күндүтүк саныыр кырачаан ааҕааччыларбытын, доҕотторбутун, 35 сааспытын туолар үөрүүлээх күммүтүнэн бэйэ-бэйэбитин истиҥник эҕэрдэлэһиэх. Сурунааллар сайдыыларыгар, инникитин да кумааҕынан бэчээттэнэн баар буолалларыгар эһиги көмөҕүт сүҥкэн улахан.
«Чуораанчык»-«Колокольчик+» оҕо сурунаалларын сүрүн редактора Татьяна ЖИРКОВА.
Чугдаарыйар «Чуораанчыгым»…
##Чуораанчык35#Подружись с Колокольчиком#чуораанчык 35 сыла
0 140
Читать далее
Спасибо за сюрприз!
06.09.2022 11:00
Үүннэ Билии күнэ!
01.09.2022 16:47
“Чуораанчык”, “Колокольчик” сурунаал төрүччү хайысханан үгүс үлэни...
15.07.2022 16:40
“Чуораанчык”, “Колокольчик” 35 сылларыгар саҥа дьоруойданнылар
15.07.2022 16:34
«Чуораанчык» 35 сыла: Оҕо кумааҕы куукула нөҥүө...
15.07.2022 16:24
Күөх халлаан анныгар
08.06.2022 10:00
Добавить комментарий Отменить ответ
Сохранить моё имя, email и адрес сайта в этом браузере для последующих моих комментариев.
Пожалуйста, введите ответ цифрами:
2 × один =
Новости
Хоту сир хорсун оҕото кимий? 03.12.2022 20:00
Учимся рисовать: Юная звездочка кино Милена Софронова 03.12.2022 17:12
Подвели итоги XVI Республиканского форума молодых исследователей «Шаг в будущую профессию» 03.12.2022 15:16
Мировые звезды танцевального спорта выступят на турнире «Кубок ТРИКОЛОР» в Мирном 03.12.2022 08:36
Абый орто оскуолатыгар — Оскуола күнэ! 02.12.2022 20:29
Батарейканы туттар — айылҕаны харыстаа! 02.12.2022 19:48
Сийиэскэ ийэм үлэтэ сыаналанна 02.12.2022 19:38
Улахан Аан — мин дойдум 02.12.2022 17:53
День детского движения в ИТЦ «Кэскил» им. Н.И. Протопоповой 02.12.2022 17:46
Учащиеся 20 школы побывали на мастер классах фирмы «Чороон XXI век» 02.12.2022 17:32
Календарь
Декабрь 2022
Пн
Вт
Ср
Чт
Пт
Сб
Вс
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31
« Ноя
Опрос
Резултаты
-
Чугдаарыйар «Чуораанчыгым»…
Чугдаарыйар «Чуораанчыгым»…
#1. Сколько разновидностей хомуса (варгана) в мире насчитывается?
101
101
132
132
162
162
Следующий
#2. В каком году открылся Музей хомуса народов мира в г. Якутске?
1991
1991
1990
1990
1996
1996
Следующий
#3. Строен станом, словно копье, Стремителен, как стрела, Был он лучшим среди людей, Сильнейшим среди людей…
Буура Дохсун
Буура Дохсун
Нюргун Боотур
Нюргун Боотур
Дыырай Бухатыыр
Дыырай Бухатыыр
Следующий
#4. Художник, написавший серию «Якутский героический эпос Олонхо»
Тимофей Андреевич Степанов
Тимофей Андреевич Степанов
Афанасий Николаевич Осипов
Афанасий Николаевич Осипов
Афанасий Петрович Мунхалов
Афанасий Петрович Мунхалов
Следующий
#5. В каком году был создан научно-исследовательский институт Олонхо при СВФУ им. М.К. Аммосова?
2009
2009
2008
2008
2010
2010
Следующий
#6. В каком году ЮНЕСКО объявило Олонхо одним из шедевров устного нематериального наследия человечества?
2005
2005
2000
2000
2002
2002
Финиш
Об издательстве
Карта сайта
Контакты
СМИ о нас
Партнеры
Горячие линии и телефоны доверия
ИНН 1435273090
Дата регистрации: 23.10.2013
г. Якутск, ул. Орджоникидзе, 31
Cетевое издание keskil14 зарегистрировано в Федеральной службе по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций 07 декабря 2020 г. 0+
Регистрационный номер
Эл № ФС77-79667.
Учредитель — государственное автономное учреждение Республики Саха (Якутия) «Детское издательство «Кэскил»» имени Н.Е. Мординова-Амма Аччыгыйа (ОГРН 1131447014434). Главный редактор — Жиркова Татьяна Ильинична. Тел.: +7(411)234-11-12 E-mail: [email protected]
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Ыам ыйа — сааскы тиһэх ый. Айылҕа бүтүннүүтэ, көтөрдүүн-сүүрэрдиин, оттуун-мастыын барыта тиллэр, сэргэхсийэр. Үрэхтэр, өрүстэр быйаҥнаах ууларынан сири-дойдуну угуттууллар. Мутукча тыллар, ойуур иһэ минньигэс сытынан туолар. Хал-дьаайыга ньургуһун тахсар. Хонууга, ойуурга, күндү күөмэйдээх чыычаах эгэлгэтэ ырыатын тардар, күн сирин көҥүлүгэр көөчөөн көрүн түһэрэр, сааскы оонньуутун оонньуур.
Ыам ыйа — үөскүүр-төрүүр кэм. Көтөр бары кэриэтэ уйатын оҥостор, сымыыт баттыыр түбүккэ түһэр. Кыыллар оҕолорун бүөбэйдииллэр. Күн-дьыл сайыҥҥылыы итийэр, күөл мууһа сайар, ый бүтүүтүгэр балык ыары күөл кытыытыгар тахсар.
Бу кэмҥэ саха киһитин үлэтин-хамнаһын үгэнэ. Сүөһүлэр мэччирэҥҥэ тахсаллар. Мутукча тыллыытыттан көрөн сааскы ыһыы саҕаланар. Бурдук ыһаллар, ойуур көҕөрдөҕүнэ хортуоппуй олордоллор.
Ыам ыйын күнүн-дьылын билгэтэПравить
Тыаллаах саас сайынын ардахтаах буолар. Хатыҥ уута элбэхтик сүүрдэҕинэ — ардах-таах сайын.
Саас ооҕуй ситимэ элбэхтик көттөҕүнэ — кураан сайын. Тымныы сайыҥҥа көтөр уйатын саас тиит күннээх өттүгэр, оттон ичигэс сайыҥҥа күлүк өттүгэр туттар.
Уһун курааҥҥа көтөрдөр уйаларын саас уу чугаһыгар тутталлар. Ыам ыйын 6-с күнүгэр тымҥыы буоллаҕына, сүөһү өссө икки нэдиэлэ кыһыҥҥылыы аһыыр.
Түөлбэ тылыгарПравить
бииринньик; сымыыт ыйа; сынньалаҥ ыйа; тиргэ ыйа; тугут төрүүр ыйа; хаас кэлэр ыйа.
СигэлэрПравить
Sakhatyla.ru
[Диалектологический словарь якутского языка. 1976]
Тохсунньу | Олунньу | Кулун тутар | Муус устар | Ыам ыйа | Бэс ыйа | От ыйа | Атырдьах ыйа | Балаҕан ыйа | Алтынньы | Сэтинньи | Ахсынньы
|
oscar
|
Сэтинньи 24 күнүгэр сарсыарда10 чаастан Үөрэҕи сайыннарар уона идэни үрдэтинэр үнстүүт аактабай саалатыгар Саха тыла поликультурнай үөрэх эйгэтигэр» диэн түһ;үлгэ ыытылынна. Иилэн-саҕалаан ыытта Васильева Надежда Николаевна, Арассыыйа Федерациятын норуоттарын төрөөбут тылларын институтун Дьокуускайдааҕы филиалын салайааччыта, педагогика наукатын хандьыдьаата.
Кэпсэтии сүнньэ алта хайысханан барда:
– улуустарга тыл бэлиитикэтин сэбиэтин үлэтэ: туох-ханнык ситиhиилэр уонна соруктар баалларый?
– икки уонна элбэх тыллаах эйгэ: оҕо төрөөбүт тылынан саҥатын хаачытстыбатын хайдах тупсарабыт?
– сахалыы ааҕыы уонна тыл сайдыыта: быстыспат ситими олохсутарга туох үлэ барарый?
– олоҥхо педагогиката: төрөөбүт тылынан иитии-үөрэтии эйгэтэ хайдах буолуохтааҕый?
– аныгы кэмҥэ сахалыы эйгэни тэрийии; уопсастыбаннай инициативалары өйүүр уона сайыннарар үлэ барар дуо?
– билиҥҥи кэмҥэ быһаарылла илик кыһалҕа; доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолорго төрөөбүт тылларын үөрэтии хайдах буолуохтааҕый?
Бу көрүллэр хас биирдии хайысхаҕа ыҥырыылаах испиикэрдэр уонна эспиэрдэр үлэлээн кэпсэтии киэҥник-куоҥнук салаллан барда. Ити курдук кэпсэтиигэ норуот билэр, ытыктыыр дьоно кытыннылар; Халан, Хомус Уйбаан, бөлүһүөк Саабын, Арылы Дуйдаах, Крылов Ньукулай, маны таһынан үөрэх, наука, култуура, уопсастыба тэрилтэлэрин үлэһиттэрэ биир тыынынан ырытыстылар, санааларын кыайа-хото этиннилэр.
Кэпсэтии түмүгүнэн Сийиэс резолюциятыгар киллэрэргэ бу курдук туруорустулар:
Улуустарга Тыл бэлиитикэтин сэбиэтин үлэтин сайыннарыыга; көрүллэр үлэһити хамнастыахха;
Үлэ сүнньүн чопчулуохха (тулалыыр эйгэ тылын өһүн сахатытыы, икки тылынан суруйуохха, ыытыллар тэрээһини сахалыы ыытыахха,бородууксуйаны сахалыы ааттаан атыылыахха. Докуомуоннары нууччалыы, сахалыы суруйуохха, улуус иһигэр методическай холбоһуктар түмсүүлэрин хамыыһыйа үлэтигэр көмөлөһүннэриэххэ, бу этиилэри киллэрэргэ сокуоннары оноруохха)
– Икки тыллаах эйгэҕэ оҕону үөрэтиигэ-иитиигэ дьиэ кэргэнтэн саҕалыахха, дьиэҕэ сахалыы саҥарыахха; куруһуоктарга, атын тас дьарыктарга уһуйааҥҥа, оскуолаҕа сахалыы саҥарыахха, төрөппүккэ, иитээччигэ үөрэтэр, өйдөтөр үлэни ыытыахха; саха тылын, култууратын үөрэтии чааһын, тиһигин өйдөөн-төйдөөн талыахха, метдическай эрэкэмэндээссийэлэри, ыйынньыктары оҥоруохха. ФГОС сүрун чааһын, ВУД чаастарын туһаныыга араас хабааннаах тиһиги оҥоруохха. Эбээ, эһээ үөрэҕин киэнник туһаныахха. Педагогическай колледжтарга, институтарга сахалыы үөрэтэр бырагыраамматын үөрэтиини саҕалыахха.
– Сахалыы тылынан ааҕыы үтүө холбурдарын киэнник тарҕатыахха. Сахалыы тылнан улуустарга, нэһилиэктэргэ баар үтүө көстүүлэрин киэнник тарҕатыахха (ааҕар кылаас, ааҕар дьиэ кэргэн). Оҕону гаджеттан тэйитиигэ бары түмсэн үлэлиэхтээпит. Аныгы визуал оҕолорго аналлаах ааҕар кинигэлэри айан таһаарыахха. Куйаар ситимҥэ сахалыы контены кэҥэтиэххэ.
– Олоҥхо тутулунан уруок хаамыытын ыытарга (Алексей Петрович Саввин методиката). Олоҥхо тылын өһүн сөпкө өйдүүргэ тылдьыттар, көмө пособиялары таһарыахха. Олоҥхо цифровой платформаны сайыннарыыга кыттыһыахха.
– Олохтоох омуктар форумнарын тэрийиэххэ. Этноблогины сайыннарыахха. Этноблогин тиэмэтигэр куурустар наадалар. Анимация дьарыктарын сахалыы ис хоһоонноон биэриэххэ.
– Сатаан суруйбат, саҥарбат оҕону сахалыы үөрэтии кэккэ кыһалҕаларын быһаарарга; олох көрбөт, мөлтөхтүк көрөр оҕолорга Брайль шрифтээх учебниктар, ааҕар кинигэлэр таҕыстыннар. Коррекционнайосуколаларна саха тылынүөрэтиичааһынкиллэриэххэ, сөргүтүөххэ.
Үөрэҕи сайыннарар уона идэни үрдэтинэр үнстүүт пресс киинэ
PrevНазадПобедители инновационной методической выставки
ВпередИрина Васильевна Черкашина назначена директором Республиканского ресурсного центра «Юные якутяне»Next
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
«Сахабулт» национальнай концерн анал эпэрээссийэ быстах хомууругар ыҥырыллыбыт биир дойдулаахтарбытыгар анаан 300 аптечка-суумканы тигэр былааннаах, итинтэн 138-һы «Саха сирэ эйигин кытта!» өрөспүүбүлүкэтээҕи штабка туттарда.
Аптечкалары тигиини балаҕан ыйын бүтэһигиттэн саҕалаабыттар. Бүгүҥҥү күҥҥэ алта маастар үлэлиир, итиэннэ М. К. Аммосов аатынан ХИФУ бырактыкаан устудьуоннара көмөлөһөллөр, кинилэр 70-ча суумканы тикпиттэр.
«Сахабулт» генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Николай Степанов иһитиннэрбитинэн, аптечкалары сэргэ, концерн утуйар мөһөөччүктэри, берцылары, балааккалары уонна балаклавалары тигиини саҕалаата. Оҥоһуктарын «Саха сирэ эйигин кытта!» өрөспүүбүлүкэтээҕи штаб нөҥүө саллааттарбытыгар ыытыахтара.
Сонуннар
06.12.2022 | 13:00
Саха сирин талааннаах оҕолоро наҕараадаланнылар
06.12.2022 | 11:00
Кадеттар оскуолаларын бастакы сыбаайата түстэ
06.12.2022 | 09:00
Ахсынньы 6 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
05.12.2022 | 18:00
11 ый иһигэр 10 622 оҕо төрөөтө
05.12.2022 | 16:00
Дьиэ кэргэн саҥа дьыллааҕы хаартыскаларын куонкуруһа ыытыллар
05.12.2022 | 14:00
ЫБММ сотрудниктара хаан туттардылар
05.12.2022 | 12:00
Өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат конгреһын кыттыылаахтара кэллилэр
05.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 5 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
03.12.2022 | 18:00
Өбүгэ ситимэ — эр дьон кылаан кыахтарыгар
03.12.2022 | 14:00
«Үлэ кыбаартала» — сайдыы территорията
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
Ордук ааҕаллар
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Сытыы муннук | 01.12.2022 | 12:03
Ийэ айманар сүрэҕин туох уоскутуой...
Билиҥҥи балаһыанньаҕа, билиҥҥи судургута суох кэмҥэ оҕотун байыаннай дьайыыга атаарбыт ийэлэрдиин кэпсэтэртэн ордук ыарахан суох. Кинилэр куоластара титириирэ, харахтарын уутун кистээн туора соттоллоро, оҕолорун тустарыгар күүстээх, тулуурдаах буола сатыыллара киһини өссө уйадытар, уоскутар тылы булбакка мух-мах бараҕын. Бу сырыыга оҕолорун атаарбыт, кэтэһэр, эрэнэр икки ийэни кытта харах уулаах кэпсэтиибин ааҕааччыларбар...
Дьон | 25.11.2022 | 16:00
Юрий Попов: «Барыта улахан үлэттэн тахсар»
Дьокуускайга Тупсарыы үс сыла биллэриллэн, бу диэн эттэххэ, киин куоракка, чахчы, үтүмэн үлэ ыытылынна, ону олохтоохтор даҕаны бэйэҕит көрө-истэ сылдьаҕыт. Быйыл сайын «Уһук Илиҥҥэ 1000 тиэргэн» федеральнай бырайыагынан Дьокуускай куоракка 75 тиэргэн тупсаран оҥоһулунна. Саамай элбэх эбийиэккэ бэдэрээтчитинэн «Основа» ХЭТ үлэлээтэ. Онон бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр бу тэрилтэ эдэр салайааччыта Юрий Поповы...
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Куорат баһылыгын кытта көрсүһүүлэргэ олохтоохтор итирдэр утахтары атыылыыр маҕаһыыннар уонна сымыйа-кафелар үлэлэрин хааччахтыыры көрдөһөллөр. Евгений Григорьев ол туһунан Губинскай уокурук олохтоохторун кытта көрсүһүүгэ бэлиэтээтэ диэн иһитиннэрэр Олохтоох дьаһалта пресс-сулууспата.
Ааптар: Киин Куорат
Көрсүһүүгэ предпринимательство, эргиэн уонна туризм миниистирин бастакы солбуйааччыта Максим Карбушев, Дьокуускай куорат Дууматын бэрэссэдээтэлин эбээһинэһин толорооччу Евдокия Евсикова, Уопсастыбаннай палаата бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.
Куорат баһылыга Евгений Григорьев арыгы атыытын аҕыйатарга уонна ити эйгэҕэ сокуону кытаатыннарарга туох үлэ ыытыллыбытын иһитиннэрдэ уонна көрдөрдө. Кини арыгы атыытын усулуобуйатын бэрээдэктиир 171 №-дээх федеральнай сокуон туһунан сиһилии кэпсээтэ.
«Дьокуускай куорат Дууматын кытта бииргэ үлэлээһин түмүгүнэн социальнай эбийиэктэртэн уонна элбэх кыбартыыралаах дьиэлэртэн арыгыны атыылыыр сирдэри тэйитэри ситистибит. Ити муниципалитет эппиэтинэһигэр сыһыаннаах», - диэн бэлиэтээтэ Евгений Григорьев.
Сокуон уларыйыытыгар олоҕуран, Губинскай уокурукка баар 5 бородуукта маҕаһыыныттан лицензията суох пиибэни атыылыыр 4 маҕаһыын ити утаҕынан эргинэрин тохтотор.
Баһылык бэлиэтээбитинэн, арыгыны атыылыыр эбийиэк ыраатан биэрдэҕинэ кээмэйэ (иэнэ) улаатыахтаах. Иэнин уларытыытын быһаарар боломуочуйалаах уорганынан Ил Түмэн буолар.
«Сымыйа-кафелар үлэлэрин тохтоторго эбийиэк иэнин 100 кв. миэтэрэҕэ диэри улаатыннарар туһунан сокуоҥҥа уларыйыы киириэн наада», - диэн быһаарда баһылык.
Уокурук олохтоохторо итирдэр утахтары атыылыыр сирдэртэн сылтаан буруйу оҥоруу элбээбитин бэлиэтээтилэр. Билиҥҥи туругунан манна 18 уопсастыбаннай аһылык пууна – эрэстэрээннэр, кафелар, сымыйа-кафелар, ону таһынан 16 алкомаркеттар бааллар.
Олохтоохтору кытта көрсүһүү түмүгүнэн Ил Түмэн нөҥүө сокуоҥҥа уларытыылары киллэриини көҕүлүүр быһаарыы ылылынна.
Сонуннар
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
30.11.2022 | 18:00
Дьонноох киһи тутайбат
30.11.2022 | 17:30
Үлэбит дьоһун сыанабыла
30.11.2022 | 16:58
5555 киһи дьыктаан суруйда
28.11.2022 | 17:26
Сунтаардар хотугу дьүкээбил "анныгар"
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Урут, чуолаан III-IV үйэлэргэ, христианнар бу тылынан ханнык баҕарар епискобу ааттыыллара. Александрия патриархын православнайдар билигин да итинник ааттыыллар. Ол гынан баран IX үйэттэн саҕалаан үксүн Риим епискобын ааттыыллар[1].
|
oscar
|
Олунньу 10 күнүгэр киин куорат педагогтара онлайн дьаарбаҥкаҕа кыттан үлэ булунуохтарын сөп. Бу туһунан Үөрэх управлениета иһитиннэрэр.
Тэрээһин Zoom платформаҕа видеоконференция форматынан ыытыллыаҕа. Кыттааччылар Дьокуускай куорат оскуолаларыгар, уһуйааннарыгар ханна үлэ миэстэтэ тахсыбытын, усулуобуйатын билсиэхтэрэ. Үлэ көрдөөччүлэр салайааччыларга ыйытыы биэрэр, хоруй ылар, тута электроннай резюмеларын ыытар кыахтаныахтара.
Онлайн тэрээһин олунньу 10 күнүгэр күнүс 15.00 чаастан киэһэ 17.00 чааска диэри ыытыллыаҕа. https://us02web.zoom.us/j/2286532222?pwd=ZnJheExhalBPT0JWdkJMcVhjK0NtUT09 сыылканан Zoom платформаҕа холбоноҕут. Идентификатора: 228 653 2222. Киирэр код: upravobraz
Сонуннар
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
17.11.2022 | 18:00
«Мир» каартаҕа региональнай төлөбүрдэри ыытыахтара
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
“Саҥа дьылга үтүө дьыаланы оҥор” диэн акцияны “Харысхал” аһымал пуонда тэрийдэ. Акцияҕа саха дьоно ытыктыыр киһибит, норуот маастара, бөлүһүөк, Духуобунас академиятын академига Борис Неустроев-Мандар Уус кытынна. Кини үүнэр сылга харысхал оҥордо.
edersaas.ru
Хас биирдии оһуор-ойуу туох эрэ суолталаах. Оттон Мандар Уус саха ойуутун-оһуорун үөрэтэргэ олоҕун анаабыт киһи.
Харысхал ойуутун киинигэр ытык Күн бэлиэтэ Олоххо тардыһыы сибэккилэрин эминньэхтэринэн иилэммит, алта сиринэн көмүскэллээх. Ону үүнүү-сайдыы, инникини түстүүр оһуордар тулалыыллар. Алта өттүттэн түөрт харах бэлиэлэрэ харыстыыр, арчылыыр суолталаахтар. Ол эбэтэр үөһээттэн-алларааттан, хотуттан-соҕурууттан, илинтэн-арҕааттан харысхаллаах буолаҕын. Бу ытык ойуу төгүрүччү үс күрүөнэн көмүскэллээх.
“Саҥа дьылга үтүөнү бэлэхтээ” акция ахсынньы 1 күнүттэн тохсунньу 10 күнүгэр диэри салҕанар. Ким баҕарар “Алмаз” супермаркетка киирэн, 100 солкуобайы “Харысхал” аһымал пуондаҕа сиэртибэлиэн сөп. Киниэхэ Мандар Уус алгыстаах харысхалын бэлэх ууналлар. Хомуллубут үп-харчы инбэлиит оҕолорго аналлаах куруһуоктары тэрийэргэ, сайыннарарга барыаҕа.
Мандар Уус этэринэн, үтүөнү оҥорбут киһи сылын этэҥҥэ түмүктүүр уонна Саҥа дьылы нус-хас санаалаах, этэҥҥэ көрсөр. Маннык харысхалы илиигэр туттаххына, ытык киһибит Мандар Уус алгыһын ылбыт курдук сананыаҥ.
“Алмаз” супермаркеттар аадырыстара: 202 мкр. 1/1; Автодорожнай уул., 44; Дзержинскэй уул., 52/1; Жатай б., Севернэй уул., 45; Каландарашвили уул., 42/1; Лермонтов уул, 49; Ново-Карьернай уул., 24, корп. 1; Орджоникидзе, 38; «Туймаада» атыы-эргиэн дьиэтэ; Петровскай уул., 32/1; Сэргэлээх шоссета, 4 км, 25а; Хатыҥ Үрэх шоссета, 5 км.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
1
0
Навигация по записям
Андрей Васильев Саха сирин рекордун тупсарда
Хапсаҕай: Кубок Дьокуускайга хаалла
Маны ааҕыҥ
Дьокуускайга доруобуйаларынан хааччахтаах дьон мастарыскыайдары аһыахтара
Туоһу хаһан, хайдах хастыыбыт?
Мандар Уус: куйаар ситимиттэн тардыылаах ойуулар
Ньукуолун — күөххэ үктэнии үөрүүтэ
Чэбдигирии сыла анал бэлиэлэннэ
Qwerty
Добавить комментарий Отменить ответ
Для отправки комментария вам необходимо авторизоваться.
Уважаемые читатели!
Мы рады вам сообщить, что начал работу новый сайт «Саха Сирэ»!
Полную подборку новостей Якутии и Якутска читаете тут
Сонуннар
Худуоһунньук Сууралдьыма меценат-атыыһыт Ньукулай Кырбаһааҥкын мэтириэтин сүрэхтээтэ
Сонуннар
Cуут бириистэптэрэ мобилизацияламмыт дьон иэстэрин ирдээһини тохтоттулар
Хаартыска/Видео
Ил Дархан саҥа аудио-биэриитэ Волонтер күнүгэр ананна
Сонуннар
Бүлүү улууһугар киһи өлүүлээх суол быһылаана таҕыста
Көр. Аах. Туһан.
16+
Редакция аадырыҺа
677000, Дьокуускай куорат, Орджоникидзе уул., 31 Төлөпүөн: (4112) 42-06-90
E-mail: [email protected], [email protected]
Edersaas.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев
Тэрийэн таһаарааччылар: «Сахамедиа РИИХ АО». Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77 — 74960 (25.01.2019)
Edersaas.ru саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Быйыл 8-гар диэри саастаах оҕолоох ыаллар бэрэсидьиэнтэн саҥа дьыллааҕы бэлэҕи - 5000 солк. оҕо ахсаанынан ыллылар. Бу көмөҕө уопсайа 110 тыһыынча оҕо хабылынна.
Маны таһынан, быйылгыттан 3-7 саастаах оҕолорго бэриллэр босуобуйа олох таһымын алын кээмэйигэр тэҥнэстэ. Бу иннинэ кыаммат ыаллар 3-7 саастаах (манна 7 саастаах диэҥҥэ оҕо 8-һын туолуор диэри киирсэр) оҕолоругар олох таһымын алын кээмэйин аҥаарыгар тэҥнээх көмөнү туһаналлара. Саха сиригэр бу көмө ортотунан 17 877 солк. буолуоҕа, уопсайа 25 000 ыал босуобуйаны ылар.
Сонуннар
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Иллэрээ сыл тыа оҕонньоро Якутскай куорат олохтооҕо аатыран, дойдубун ахтыбычча ыаллыы олорбут, өр сылларга трактор көлөттөн түспэккэ уһуннук үлэлээбит биир идэлээхпэр, элбэх оҕолоох, сиэннэрдээх чугас ыалбар Василий Семёновичтаахха хоноһолоотум. Кэргэнэ Раиса Гаврильевна минньигэс аһын тото аһаан, уонча хоннум.
Ыалларым уонча сүөһүнү иитэн, саҥардыы бааһынай хаһаайыстыба тэриммит улахан уолларыгар Толикка биэрэн туора муостааҕын элбэттилэр. Сүөһү, сылгы кыстыгы этэҥҥэ туоруулларыгар сөптөөх оту чөкөтөн олороллор. Эдэр ыал оҕолоро, оҕолорун илдьэ сылдьан от үлэтин кыайа-хото туталлар.
Бэйэм оттуур ходуһам ардахтаах сайыҥҥа, көлүкэ уулара ардахха эбиллэн, күөлгэ кубулуйда. Молдаван күтүөтүм дьиэтин анныгар баар эбэҕэ илимнээн, биэс кыра балыгы биэрдэ. Ходуһаҥ уутугар ыытан үөскэт диэтэ. Бэс ыйын ылааҥы күнүгэр кэргэммэр алаадьы буһаттаран, балыкпын ходуһам уутугар ыыта бардым. Күөлбэр тиийэн уот оттон уоппар алаадьы биэрдим. Чуумпуран турар уубар балыктарбын ыыттым. Үөскүүр-ууһуур уубут диэбиттии устан хааллылар. Күөлүм уу-чуумпу уутугар балыктарым төкүнүк иилэри таһааран бардылар.
Төрдүс сайыммар ыалым Аркадий күлбүт-үөрбүт сирэйдээх киирэн кэллэ: “Дьэ, нокоо! Күөлгэр кытылга балык бөҕө ыан имитэ сытар”, – диэтэ. Күтүөтүм илимнээх, тыыгын сүгэн барыахха диэн соруйда. Күөлбүт уута балык оонньууруттан оргуйа олорор. Илимнэрин түһэрэн, төннөллөрүгэр балык харыыта суох туппут пакекка толору балыктаах кэлбиппэр эмээхсиним үөрүүтэ сүрдээх. Ходуһабыттан чугас сытар ууларбар балык ыыталаатым. Балык бөҕө үөскээн, дьон абыраммыта.
Кэлин курааннар кэлэннэр күөлүм олоччу уолан хаалла. Ол оннугар от бөҕө үүнэн, Назаровтар абыраммыттар. Сирбин-уоппун көрөн, куораттаары сырыттахпына кэргэним отонноох кытыаҥҥа аҕал диэн соруйда. Дойдубар кытыан дэлэй. Кэргэним дойдутугар кытыан элэ үүммэт эбит, хата ырыаҕа ылланар сардаана сибэкки үүнэр. Кытыан хомуйа эбэм уҥуор бардым. Уҥуор аймахтарым Тууйастар, Ардьаахтар олорбут өтөхтөрүттэн чугас оҕо сааспар дэриэбинэм оҕолорунуун элбэхтэ сөтүөлээбит хоруубар бардым.
Эбэм уҥуорунан сылдьыбатаҕым букатын үйэ аҥаарыттан ордубут. Балыыһа аннынан уолбут үрэх омоонунан туораан, хонуунан баран истэхпинэ ойууртан биир суор саҥара-саҥара көтөн иһэн, мин диэки салалынна. Хонууга соҕотох турар хатыҥҥа олордо. Тэйбитим кэннэ саҥара-саҥара ойуур саҕатыгар үөккэ олордо. Салгыы тиийиэхтээх үрэҕим омоонугар, кытыыга улахан дулҕанан төгүрүччү үүммүт дулҕаҕа олордум. Суорум көтөн кэлэн, миигиттэн чугас үөккэ олордо. Тугу эрэ мөҥүттэрдии кулук-халык саҥарар.
Куоракка көһөөрү сүөһүлэрбин сүүстээн, уһаайбам уһугар хаппыт улахан харыйаҕа куруук икки суор мэлдьи олорор буолааччылар. Сүөһү өлөрбүт миэстэбэр хас да күнү супту аһаатахтара. Ол-бу быччаххайы, сыаны киэҥ ааным баҕанатын үрдүгэр уурдахпына суордарым көтөн кэлэн тумсуларынан ытыран бараллар. Сохсоҕо баттаппыт кутуйаҕы, килиэп хоруоскатын ууруом эрэ, сонно көтөн кэлэн илдьэ бараллар. Ол суор баҕар мин аһаппыт суорум буолуо. Үөккэ олордоҕуна “тоҕо киһини сырсаҕын, аһатар тугум да суох” диэтим. Суорум өс киирбэх хара тыатыгар көтө турда.
Хоруум таһыгар дулҕаҕа олордохпуна, сөтүөлүү сылдьарбыт харахпар көстөн кэллэ. Биир бэйэм 70 сааспар чугаһаан сылдьабын. Ол саҕана төрөппүт дьонум бааллара. Биһиги күн кыһалҕата суох сөтүөлээн, кииһилэ, хаптаҕас сиэн, дьиэбитигэр диэри кумаартан куотан сүүрэрбит. Бурдук буһуута эбэм уҥуор дэриэбинэм тупсан көстөрө. Буспут бурдук сиккиэр тыалга нуоҕайа хамсыыра, бука этэр соҕуруу дойдуттан итэҕэһэ суох буолуо.
Оҕо сааспар хорууга сөтүөлэспит сорох оҕолор сирдээҕи олохтон барбыттара хомолтолоох. Эмээхсиним сорудаҕын толорон, сөтүөлээбит хоруум оҕо сааспын элбэҕи санатта. Кыра бириэмэҕэ оҕо сааспар түһэн ыллым.
Тобуй ӨЛҮӨСЭ.
Поделиться ссылкой:
Facebook
WhatsApp
Twitter
Telegram
Печать
Похожая запись
Дабыыт уола Куола
10 Окт 2021 tuymaada
Саарбах тэрилтэлэр
27 Авг 2020 tuymaada
Эрэллээх доҕотторбут
17 Мар 2020 Туймаада
Навигация по записям
Национальнай бырааппытын көмүскүөххэ
Премьер и глава Минюста Чехии разошлись в числе версий взрыва во Врбетице
Добавить комментарий Отменить ответ
Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *
Комментарий
Название*
Электронная почта*
Веб-сайт
Сохранить моё имя, email и адрес сайта в этом браузере для последующих моих комментариев.
КЭЛИҤҤИ ТАҺААРЫЫЛАР
Энергетики назвали ситуацию на Украине близкой к катастрофической
29 Ноя 2022
Гендиректор «Зенита» назвал виновника массовой драки в матче со «Спартаком»
28 Ноя 2022
Россиянам рассказали о риске переводов денег между своими счетами
27 Ноя 2022
Ротавирус у детей. Чем при кишечном гриппе поможет пробиотик?
26 Ноя 2022
Сербы пришли на матч чемпионата мира в футболках российской сборной
25 Ноя 2022
В каком возрасте снимается с воинского учета рядовой: по достижении 50 или 51 года?
24 Ноя 2022
Аналитики Bloomberg сообщили о «крахе» платежной системы «Мир»
23 Ноя 2022
Депутаты исключат из запрета на митинги и шествия богослужения
22 Ноя 2022
Суперкомпьютер предсказал победителя ЧМ-2022
21 Ноя 2022
Салат «Мальдивы», ему нет равных
20 Ноя 2022
Карельская отшельница о будущем России. Какой совет она дала всем россиянам?
19 Ноя 2022
Как за минуты в СССР исчез с лица земли целый город
18 Ноя 2022
Комментарийдар
Кугдаров к записи Диктатура уонна демократия
Мета
Войти
Лента записей
Лента комментариев
WordPress.org
О нас
Сетевое издание TUYMAADA.RU. Свидетельство о регистрации СМИ Эл № ФС77-71324 от 17 октября 2017 г. Выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Глаукома ыарыы (был.-гириэк. γλαύκωμα “харах халлаан күөх бүрүөнэн бүрүллүүтэ”) – улахан харах ыарыытын бөлөҕө, уларыйбат (мэлдьи баар) эбэтэр кэмтэн-кэмигэр буолар үрдүк харах баттааһынынан уратыланар, утуу-субуу араас харах даланын дефектара сайдар кыахтаахтар.
Глаукома икки араас көруҥнээх: аһаҕас муннуктаах уонна сабыылаах муннуктаах. Ону тэҥэ өссө төрүт глаукомалаах дьон эмиэ баар буолуохтарын сөп.
Глаукоматтан сылтаан харах ньиэрбэтэ буортуйдаҕына уонна көрүүтэ олох сүттэҕинэ номнуо сатаан эмтэммэт. Ол гынан баран маннык түгэҥҥэ глаукоманы тохтотор эбэтэр бытаардар ньымалар бааллар. Эмтэнии киһи ис хараҕын баттааһынын томонноох гыныан эбэтэр ньиэрбэ алдьанарын тохтотуон сөп. Бу туһугар харахха хааппыла кутарга, ардыгар таблетка эмп иһэргэ, лазерынан уонна араас микрохирургическэй ньыманан эмтэниэххэ сөп.
Глаукома ыарыы төрүөтэПравить
Араас глаукома төрүттэн ордук ис хараҕын баттааһыныттан сылтаан маннык ыарыы кутталга угуллар, ол гынан баран, дьигинэ атын нэһилиэнньэ бөлөгөр 50% дьон маҥнайгы аһаҕас муннуктаах глаукомалаах дьон үрдүк ис харах батааһыннаах буолар эбит.
Глаукома ыарыы диагностикатаПравить
Үксүн глаукома баарын суоҕун көрүүтэ стандартнай харах көрүүтүн тургутунан оҥоһуллар. Тонометрия көмөтүнэн харах иһинээҕи баттааһынын, харах ньиэрбэтигэр алдьаныы баарын суоҕун, диискэ быыьыытын уларыйыытын, ону тэҥэ тас көрүҥүн уонна харах тымырдаах бүрүөтүн көрүллүөхтээх.
Туттуллубут литератураПравить
глазные болезни для врачей общей практики. 2-е изд. - Астахов Ю. С., Ангелопуло Г.В., Джалиашвили О.А. - Санкт-Петербург, 2001
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Киhи (лат. Homo sapiens) — элбэх ахсааҥҥа дьон диэн Hominidae ыалга киирэр көнөтүк хаамар приматтар. ДНА көрдөрүүтүнэн дьон Африкаҕа 200,000 сыл кэриҥэ анараа өттүгэр үөскээбиттэр. Киhи cайдыылаах мэйиилээх, сатабыллара: абстракция, тыл, интроспекция уонна проблеманы быhаарыы. Киhи араас эттиктэри туттар илиилээх. Дьон Сир бары өттүлэригэр тарҕанан олороллор. 2008 с. от ыйыгар дьон ахсаана 6.7 млрд.
Киhи
Атын үрдүкү приматтар курдук киhи айылҕаттан түөлбэлэhэр. Дьон бэйэ бэйэлэрин кытта билсэллэр - сүрүннээн тылынан кэпсэтэн уонна суруйсан — cанааны этэр уонна бэрсэр, тэрийсэр гына. Дьон социал структуралары тэрийэллэр, ол аата араас бөлөхтөр, ыалтан илгэ дылы.
Киһи икки көрүҥҥэ арахсар, арахсыылара дьон аймах ууһууругар тус-туспа аналлаах органнаахтар. Эр киһи; кини дьахтарга оҕо оҥорор член диэн органнаах. Дьахтар: эр киһиттэн оҕо ууһуур сиэмэтин ылан анал матка диэн органыгар 9 ыйы быһа илдьэ сылдьан ситэрэр оҕо гынар.
Эһиэхэ сүрүн үөрэҕитин, кайыштаргытын, ол иһигэр паараларгытын тас көстүүгүт.
саайталаа,
баһа-Дыгынас кулгаах-нос — кус-грех — тииһэ-Аллараа сыҥаах-сыҥаахтаах иэдэстэр;
моой — хабарҕата;
киһи илиитин бэгэччэгэр бэгэччэгэр — улахан тарбах;
сис тоноҕоһо - түөс иннэтэ;
дыгыныыр-пупок — половой органнар (половой член/или туөкүн клитора/влагалище) — анал дьөлөҕөс;
таз — бедро отоно — тобугунан — чолень — икра — атах хачынынан.
Киһи төбөтүн илин эҥээрэ, Үөһээ кыраныысса устун, Аллараа өттүнэн, Аллараа муннуктарынан, алларааттан уонна кулгаахтаах ракин мутуктарынан алларааттан, сэҥийэтигэр ааспыттар.[1]
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
1998 сыллаахха Маар Күөлтэн атыыласпыт оранжевай өҥнөөх бастакы 1984 сыллаах «Нива» массыыналаах этим. Оччолорго 39 саастаах, саҥа саҕаланар ыстаастаах любительскай бырабаалаах водитель статустаахпын. Массыынабын маҥнай атыылаһаат даҕаны Кэмпэндээйигэ аймахтарбар баран кэлэбин. Миирнэйгэ сылдьан айааһанабын. Онтон нэдиэлэ буолаат отой даҕаны куоратынан, Чурапчынан Муочалаах тээтэбин олордон баран тэлээрдии. Маҥнай уруулга олорбут киһи буолан интэриэһинэйэ, үчүгэйэ сүрдээх. Сааһыары урукку синньигэс грязевой көлүөһэнэн суол ортотугар халтарыйан, тула эргийэн кулахачыйа-кулахачыйа айаннааһын… Ким үөрэппитэ баарай,
Дьокуускай иһигэр мэнээх, мээнэ-мээнэ көтүтүү! Балтым Муоча хаһыытыы сатаан баран кэнники һидиэнньэҕэ куттанан иннин көрбөккө даҕаны умса туттан баран олорбута быһыылааҕа. Уулуссаҕа «пиип-паап» бөҕөтүттэн куттанна ини, ыытарым соччо холуһа суох да курдугум буоллар муку-такы буолааһыннар, мунан даҕаны ылааһыннар баар бөҕө буоллахтара дии.
ГАИ-лартан көтөх муҥунан ыстараап бөҕөтө буолбутум. Сатаатар кыһыл уота маалайга чыпчыҥныы сылдьар сэби билбэккэбин ылбыт этим. Аны сайын мотуорун капитальнайдыам диэн баҕа санаалаахпын.
Биирдэ ол саас Сунтаарга наадабар массыынабынан киирдим, соҕотохпун. Салгыы балтым Натааскалаахха дьоно сээкэй ыыппыттарын тиксэрэ Илимнииргэ баран кэлиэхтээхпин.
Наадабар сүүрэкэлии сылдьан Аввакумов Өлүөскэни көрүстүм, киһим Уһун Күөлгэ тахсыһабын, ханна баар буолабын диэбитигэр: “Ээ, олорсо сырыт, Илимнииргэ баран кэлиэх, онтон дьиэлиэхпит”, – диибин.
Киһим бэйэтэ хараҥа дьүһүннээҕи сааскы салгын сиэбитэ сирэйэ дэлби эбии хараарбыт, саҥа-иҥэ кэмчи киһитэ. Чалбах онон-манан саҥардыы тахсан эрэр кэмэ.
Сунтаартан тахсан иһэн Бордоҥнуур суолга аншлагы ааһаат, хаҥас диэки ырааһыйа көстөрүгэр суолга саһаан тиэйиилээх ГАЗ-66 массыына турара ыраахтан көһүннэ. Трассаттан 30-ча миэтэрэ тэйиччи курдуга. Чугаһаабыппытыгар кэрииттэн биир кыыс ойон тахсан биһигини тохтотто, табаах көрдүүр эбит. Өссө отой даҕаны улахан холуочугун саҥа биллибит.
– Хайа, бу массыына туох буолла?
Кыыспыт мээнэнэн үөһээ диэки чалбаччы көрөр. Өлүөскэ табаах ууммутун отой даҕаны таба туппакка чалбахха түһэрэн кэбистэ. Массыынаны өйдөөн көрбүппүт… арай дэлби кытаран хаалбыт эмэһэ быыстала суох ойоҕос түннүгүнэн эйэҥэлээн олорор!
Опа-наа! Таптаһа сытар эбиттэр буолбат дуо? Дьээбэрэн пииптээтибит, эйэҥэлиирбит тохтообото, өссө түргэтээн биэрэргэ дылы буолла…
– Чэ-чэ, барыахха, доҕор… – Өлүөскэм ойоҕоспун кэйиэлиир.
Хоҥуннубут.
– Оо, өрүөл ээ, – диибин. Киһим күлэр эрэ.
Натааскалаахха тиийэммит чэйдээтибит, төттөрү айанныыбыт. Суол-иис куһаҕанынан сылыктаатахха, чэйдээһинниин икки чаас буоллахпыт дии.
Били сирбитигэр чугаһыыбыт. Эмиэ күө-дьаа буолан, күлэ-күлэ “бардылар ини” дэспиппит – массыына сол да турар. Чугаһаан кэлбиппит, доҕоор, итэҕэйэргит дуу – эмиэ били кытарбыт кэннибит бу сырыыга бытаарбыт курдук барбах хамсыыр!
Тохтооботубут, ааһа турдубут. Таһыгар сылдьар мээнэ көрөөччү кыыс биллибэтэ. Дьэ, алта уон алта мааркалаах массыынабыт ааттаах атыырдаах эбит доҕор! Икки чааһы супту (өссө төһөтө биллибэт буоллаҕа) тохтоло суох кыараҕас, сатала суох хабыынаҕа «түһүөлээһинэ» диэн? Дьэ, хайдаҕый? “Жоскай, кирпииччэ дьон биһиэхэ даҕаны баар эбиттэр ээ”, – дэһэ-дэһэ дьиэбитигэр кэлбиппит. Итинник “дьиктини” көрөн сөхпүтүн туһунан Өлүөскэ син табаарыстарыгар урут кэпсээбит буолуохтаах, мин да онтон хаалсыбатым ини, диэххэ…
Ээдьик.
Сунтаар, Уһун Күөл.
Поделиться ссылкой:
Facebook
WhatsApp
Twitter
Telegram
Печать
Похожая запись
В Якутске идет подготовка к национальному празднику «Ысыах Туймаады — 2022»
31 Мар 2022 tuymaada
Социальная причина преступности
4 Авг 2020 tuymaada
Российские силовики проверяют окружение Чубайса и его самого на коррупцию
2 Июн 2022 tuymaada
Навигация по записям
Сунтаар таксистара
Евгений Григорьев обсудил с жителями Губинского округа торговлю алкоголем
Добавить комментарий Отменить ответ
Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *
Комментарий
Название*
Электронная почта*
Веб-сайт
Сохранить моё имя, email и адрес сайта в этом браузере для последующих моих комментариев.
КЭЛИҤҤИ ТАҺААРЫЫЛАР
2 Дек 2022
Небензя назвал инициативу о трибунале по Украине попыткой покрыть беззаконие Запада
1 Дек 2022
Итальянский журналист Палмери: бан сборной России справедлив
30 Ноя 2022
Энергетики назвали ситуацию на Украине близкой к катастрофической
29 Ноя 2022
Гендиректор «Зенита» назвал виновника массовой драки в матче со «Спартаком»
28 Ноя 2022
Россиянам рассказали о риске переводов денег между своими счетами
27 Ноя 2022
Ротавирус у детей. Чем при кишечном гриппе поможет пробиотик?
26 Ноя 2022
Сербы пришли на матч чемпионата мира в футболках российской сборной
25 Ноя 2022
В каком возрасте снимается с воинского учета рядовой: по достижении 50 или 51 года?
24 Ноя 2022
Аналитики Bloomberg сообщили о «крахе» платежной системы «Мир»
23 Ноя 2022
Депутаты исключат из запрета на митинги и шествия богослужения
22 Ноя 2022
Суперкомпьютер предсказал победителя ЧМ-2022
21 Ноя 2022
Комментарийдар
Кугдаров к записи Диктатура уонна демократия
Мета
Войти
Лента записей
Лента комментариев
WordPress.org
О нас
Сетевое издание TUYMAADA.RU. Свидетельство о регистрации СМИ Эл № ФС77-71324 от 17 октября 2017 г. Выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций.
|
oscar
|
Sakha-sire.ru саайт сүрүн эрэдээктэрэ Ч. Н. Гаврильев. Сибээскэ, информационнай технологияҕа уонна маассабай коммуникацияҕа кэтиир федеральнай сулууспаҕа киирбит нүөмэрэ: ЭЛ № ФС 77-84126.
Тэрийэн таһаарааччы: «Сахамедиа РИИХ АО».
«Саха сирэ» саайт матырыйаалларын толору эбэтэр быһа тардан туһанар түгэҥҥэ булгуччу гиперсыылка ирдэнэр. Хаартыскалары, видео-устуулары, онтон да атын мультимедийнэй матырыйааллары эрэдээксийэттэн суругунан көҥүлэ суох туһанаргыт бобуллар.
|
oscar
|
Билигин дьоҥҥо туох тиийбэтий? Тыыннаах кэпсэтии, атах тэпсэн олорон, ирэ-хоро сэһэргэһии. Оҕо, ыччат эрэ буолбакка, дьон баһыйар үксэ төлөпүөнтэн арахсыбат буолла. Ону тэҥэ өй-санаа сыппааһына — баар көстүү. Бу биһигини эрэ таарыйар буолбатах, аан дойдуну хаарыйар бөдөҥ кыһалҕа.
Информация о материале
Людмила Ноговицына
Людмила Ноговицына
25.05.20 09:33
Просмотров: 989
Билигин дьоҥҥо туох тиийбэтий? Тыыннаах кэпсэтии, атах тэпсэн олорон, ирэ-хоро сэһэргэһии. Оҕо, ыччат эрэ буолбакка, дьон баһыйар үксэ төлөпүөнтэн арахсыбат буолла. Ону тэҥэ өй-санаа сыппааһына — баар көстүү. Бу биһигини эрэ таарыйар буолбатах, аан дойдуну хаарыйар бөдөҥ кыһалҕа.
Оҕону, ыччаты иитиигэ-үөрэтиигэ остуол оонньуутун оруола улахан
Дьэ, ити кыһалҕаттан хайдах төлөрүйүөххэ сөбүй, кэскиллэрбитин хайдах гынан быыһыыбыт диэн ыйытыы билигин үгүстэри долгутар буолуохтаах. Остуол оонньуулара итинтэн төлөрүйэргэ күүс-көмө буолуохтарын сөптөөхтөр. Харантыын буолуон эрэ иннинэ, «Саха оонньуу» уопсастыбаннай хамсааһын Саха сирин таарыйар араас тиэмэлэринэн лотолары оҥорбуттарын туһунан үгүстэр сэргии истибит буолуохтааххыт.
Төрөөбүт дойдубут туһунан билиэхтээхпит
Билиҥҥи кэмҥэ олус туһалаах хамсааһыны тэрийбит киһинэн ким буоларын, ааҕааччылар, интэриэһиргээтэххит буолуо. Кини — Любовь Семеновна Ильина. Любовь Семеновнаттан «Саха оонньуу» хамсааһын хайдах быһыылаахтык үөскээбитин, тэриллибитин туһунан ыйыталастым.
— 2017 сыллаахха сиэним Настя Дьокуускай куорат 17 №-дээх оскуолатыгар төрдүс кылааска үөрэнэ сылдьан, научнай-практическай конференцияҕа кыттыбыта. Онно ийэтин кытта «Моя Якутия» диэн географическай оонньууну оҥорбуттара. Ол оонньуутунан сиэним оскуолатааҕы уонна куораттааҕы конференцияҕа бастаабыта.
Дьүүллүүр сүбэ чилиэннэрэ оонньууну наһаа сэргээбиттэр этэ. «Тиражтаан тарҕатыахха сөп эбит», — диэн сүбэлээбиттэр этэ. Саха сирин географиятыгар сыһыаннаах сүүс сүүрбэ боппуруостааҕа уонна хоруйдааҕа.
Москваҕа биир тыһыынча экземпляры сакаастаан оҥотторбуппут. Ол оонньуубут өрөспүүбүлүкэ бары улуустарыгар тарҕаммыта.
Ити түгэнтэн сиэттэрэн, «Саха оонньуу» уопсастыбаннай хамсааһын үөскээн-төрөөн тахсыбыта, — диэн Любовь Ильина кэпсээбитэ.
Кыра да чыпчылҕан түгэнэ киһиэхэ араас санааны саҕара, хамсааһыны таһаарара баар суол. Сиэн кыыһа ити конференцияҕа кыттыыта Любовь Семеновнаҕа оҕо уонна ыччат төрөөбүт-үөскээбит дойдутун билиэхтээх-көрүөхтээх, оччоҕо эрэ патриоттар үүнэн тахсыахтара диэн толкуйу үөскэппитэ.
Уһуйааннар ортолоругар куонкурус
Дьэ, ити конференция кэнниттэн Любовь Ильина «Саха оонньуу» диэн уопсастыбаннай хамсааһыны үлэлэппитинэн киирэн барбыта.Өрөспүүбүлүкэ уһуйааннарын үлэһиттэрин ортолоругар остуол оонньууларыгар куонкуруһу тэрийиигэ ылсыбыта.
Бу куонкуруска уһуйаан үлэһиттэрэ олус көхтөөхтүк кыттыбыттара. Барыта 150-ча үлэ киирбитэ. Педагогическай институттан уонна ыччат министиэристибэтиттэн бэрэстэбиитэллэрдээх дьүүллүүр сүбэ тэриллибитэ. Бу куонкуруска Дьокуускай куорат «Мичээр» уһуйаана кыайыылаах үрдүк аатын сүкпүтэ.
Онон ити уһуйаан ааптарыстыбатынан лото оонньуулар толкуйданан оҥоһуллан тахсыбыттарын, ааҕааччылар, билэр буолуохтааххыт.
Маны таһынан «Сахаҥ сирин төһө билэҕин?» диэн остуол оонньуутун бырайыагар «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата партнер быһыытынан кыттыыны ылбыта. Сүбэлэһэннэр түөрт тиэмэҕэ: «Якутская кухня», историческай, литературнай-билим, географическай тиэмэлэргэ лото оҥорор туһунан санаа саҕыллыбыта. Дугдуруй да оҕус. Тустаах санаа, толкуй олоххо киирбитин үгүстэр билэҕит.
Ааптардары булууга
Лотолар ааптардарын булууга үлэ саҕаламмыта. Лотону оҥорорго тиэмэни иһиттэн билэр-көрөр дьон үлэлэһэллэрэ наадата биллэн турар. «Якутская кухня» лотоҕа «Тыгын Дархан» рестораны өр сылларга саталлаахтык салайан үлэлэппит Мария Габышева, литературнай-билимҥэ «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата, историческайга «Россия — моя история» музей үлэһиттэрэ Виктор Борисов уонна Саргылана Никитина ылсан үлэлэһэн барбыттара.
Оттон географическай лото ааптардарынан Любовь Ильина кыыһа Юлия Ноговицына уонна сиэнэ Настя буолаллар. Урукку оҥорбут лотоларын өссө тупсаран биэрдилэр.
Биллэн турар, остуол оонньууларын бэчээттэтэн таһаарарга үп-харчы наада. «Саха оонньуу» уопсастыбаннай хамсааһын ити мэһэйтэн иҥнэн турбатаҕа. Партнердар лотолары бэчээттэтэн таһаартарыыга бэйэлэрэ үп-харчы кыттыспыттара уонна Москва, Новосибирскай куораттарга бэчээттэтэн сакаастаабыттара.
Итини таһынан уопсастыбаннай хамсааһын «Мин өрөспүүбүлүкэм» уонна «Байанай ыллыгынан» диэн оонньуулардаах икки дискэни эмиэ оҥорон таһаартарбыта.
«Саха оонньуу» хамсааһын остуол уонна компьютер оонньууларын оҥоруунан эрэ муҥурдаммат. Уһуйааннар уонна оскуола оҕолорун икки ардыларыгар үгүс куонкурустары тэрийэн ыыттылар. Онон хабар хайысхалара улахан.
— Төрөппүттэр, эбэлэр уонна эһэлэр оҕолорго, ыччакка ити оонньууларга интэриэс үөскэтиэхтэрин наада. Киһиэхэ кыра да түгэн өрө тахсарыгар далаһанан буолуон сөп. Ити лотолартан сылтаан оҕо, ыччат билиигэ-көрүүгэ тардыһан киирэн барыахтара. Төлөпүөнтэн, компьютертан да сынньаныах этилэр, — диэн этэр Любовь Семеновна.
Остуол оонньуутун суолтата улахан
Кэпсээнтэн кэпсээн диэбит курдук, оскуолаҕа үөрэнэ сылдьаммын, үрдүкү кылааска үөрэнэр кыргыттары кытта билиигэ-көрүүгэ күрэхтэһэрбит. Дьэ, онтон сылтаан библиотекаҕа тиийэн, кинигэлэри хасыһан ааҕаммыт, билиибитин-көрүүбүтүн кэҥэтэрбит. Онон билиигэ-көрүүгэ тардар, угуйар оонньуу суолтата уонна оруола оҕону иитиигэ олус улахан дии саныыбын.
Остуол оонньуутун билиигэ-көрүүгэ оруола улаханын туһунан Любовь Семеновна сиэнин холобуругар көрөр. Ол курдук, сиэнэ кыыс ити остуол оонньууларыттан сылтаан улуустары, куораттары, геральдиканы эндэппэккэ билэр буолбутун туһунан эйэҕэс эбэ барахсан өрө көтөҕүллэн кэпсиир.
Маны таһынан киэһэтин дьиэ кэргэн остуолу төгүрүйэ олорон, кэпсэтэ-кэпсэтэ оонньууллара төһөлөөх үчүгэй буолуоҕай? Төрөппүт иллэҥэ суох аатыран, оҕо иитииттэн-үөрэтииттэн тэйиитэ эмиэ баар. Остуол оонньуута ыалы түмэр, иллээх-эйэлээх оҥорор, оҕону иитиигэ-үөрэтиигэ эмиэ улахан суолталаах.
Олох атын эйгэ киһитэ
«Саха оонньуу» хамсааһыны тэрийбит Нам улууһуттан төрүттээх Любовь Ильина туһунан истэн баран, тоҕо эрэ кини иитээччи дуу, учуутал дуу идэлээх буолуо диэн санаа төбөбөр хатаммыта. Маннык дьыалаҕа иитии-үөрэтии салаатын үлэһитэ эрэ ылсыаҕын сөп курдуга. Онтукайым сыыһа буолан таҕыста. Этэргэ дылы, олох бу эйгэттэн тэйиччи киһи эбит.
Кини өр сыллар усталара судаарыстыбаннай сулууспаҕа, саахса управлениетыгар үтүө суобастаахтык үлэлээбит. Любовь Семеновна тэрийэр талаана, дьоҕура маныаха төһүүнэн буолбута.
«Саха оонньуу» уопсастыбаннай хамсааһын саха тылын үөрэтиигэ аналлаах эмиэ бөдөҥ бырайыактаах. Үп-харчы көһүннэҕинэ, төрөөбүт тылы үөрэтэр оонньуу сотору кэминэн күн сирин көрүөҕэ диэн эрэллээхпин.
Кини бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсан баран, кэлэр кэскилбитигэр олус туһалаах дьыалаҕа ылсыбыта хайҕаныан эрэ сөп.
Этии киирбитигэр тута сөбүлэспитим
Мария Габышева, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ:
— «Саха оонньуу» уопсастыбаннай хамсааһынтан «Якутская кухня» диэн лотону оҥорууга ылсарга этии киирбитигэр, тута сөбүлэспитим. Кистэл буолбатах, үгүс үлэни көрсүбүтүм. Лотолар ааптардара 72 ыйытыы уонна онно эппиэт толкуйдаабыппыт. Остуолбут оонньуулара бэчээттэнэн кэлбиттэрин кэннэ, оруобуна коронавирустан сылтаан харантыын буолан хаалла. Дьиҥэ, сүрэхтэнии эҥин оҥоруохтаах, улуустарынан сылдьан, дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэриэхтээх этибит. Оҕону, ыччаты иитиигэ-үөрэтиигэ олус үчүгэй оонньуу дии саныыбын.
0
0
0
0
0
0
SAKHAPARLIAMENT.RU
Подписывайтесь
на наш канал в telegram
и Будьте всегда в курсе
свежих новостей!
Подписаться
Комментарии (0)
Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.
Оставьте свой комментарий
Опубликовать комментарий как Гость.
Имя (Обязательно)
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Оставляя комментарии на сайте «Сахапарламент.ру», я подтверждаю, что согласен с пользовательским соглашением сайта. правилами и условиями.
Отменить
Отправить комментарий
Другие новости
Общество
Повышение тарифов на ЖКУ и нововведения в медстраховании: что изменится в России с 1 декабря
Изменения, касающиеся, в том числе тарифов на ЖКУ, медстрахования, закона об иноагентах и…
30.11.22 12:59
Общество
Мэрия Якутска приглашает на зажжение главной елки столицы
Окружная администрация города Якутска приглашает маленьких якутян и их родителей на…
30.11.22 12:46
Лента новостей
Санаабыт күүстээх, эрэлбит тирэхтээх...
Киин муоратааҕы Бурденко байыаннай госпитальга сылдьан, Ньурба улууһун Мархатыттан…
30.11.22 12:37
Общество
Дьокуускайдааҕы кадеттар оскуолаларыгар саҥа интэринээттээх куорпус тутуллуо
Дьокуускай куоракка баараҕай тутуулар бара тураллар. Эһиил Мархаҕа Дзержинскай уулуссатын…
30.11.22 11:56
Тыа сирэ
Кэпсиэхпин баҕарабын: Тарбаҕар ураты талааннаах Далбар Хотун Марина Прибылых
«Оскуолаҕа үөрэнэр кэмнэрбэр «Домоводство» диэн бирэдимиэти наһаа үчүгэй Вера…
30.11.22 11:42
Бэлиэ күн
Туругурдун саха хомуһа!
Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын аатыттан уонна…
30.11.22 10:36
Все новости
Тиһэх сонуннар
Лента новостей
Санаабыт күүстээх, эрэлбит тирэхтээх...
Тыа сирэ
Кэпсиэхпин баҕарабын: Тарбаҕар ураты талааннаах Далбар Хотун Марина Прибылых
Бэлиэ күн
Туругурдун саха хомуһа!
Болҕомто киинигэр
Кэнтиктэн өрөспүүбүлүкэ бастыҥ повардара айаҥҥа туруннулар
19.11.22 11:15 2019 1
Мэҥэ кыргыттара - Өлүөхүмэ кийииттэрэ
24.11.22 14:18 1808
Интэриниэти туһанааччы ахсаана элбиэ
02.11.22 10:51 1068
«Хунан-Кара» кинигэ сүрэхтэниитэ
09.11.22 12:54 1051
Балыктаахха муҥха үгэнэ
14.11.22 19:54 1039
Об издании
Редакция
Обратная связь
Реклама и услуги
Подписка
Спецпроекты
Архив
Пользовательское соглашение
16+
SAKHAPARLIAMENT.RU © 2020 | Сетевое издание «Саха Парламент». Все права защищены
Учредитель: Аппарат Государственного собрания (Ил Тумэн) РС(Я)
Адрес редакции: 677027, Республика Саха (Якутия), г. Якутск, ул. Кирова, д.18, блок В
Главный редактор: Христофорова М.Н.
Телефон редакции | Факс: +7 (4112) 40‒22‒10
Электронная почта редакции: [email protected]
Регистрационный номер ЭЛ № ФС77-78176 от 20 марта 2020г. выдано федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (Роскомнадзор)
Все права на материалы, опубликованные на сайте www.sakhaparliament.ru, принадлежат редакции и охраняются в соответствии с законодательством РФ.
Полное или частичное использование текстовых и иных материалов с сайта Sakhaparliament.ru на иных ресурсах в сети Интернет и в социальных сетях разрешается только с согласия редакции сайта и гиперссылкой на материал сайта Sakhaparliament.ru.
|
oscar
|
Өрөспүүблүкэ тас өттүттэн кэлэр дьоҥҥо анаан Дьокуускайдааҕы индустриальнай-педагогическай колледж уопсайыгар саҥа обсерватор тэрилиннэ. Бу туһунан СӨ үөрэҕириигэ уонна наукаҕа министиэристибэтин пресс-сулууспата иһитиннэрэр.
Олохтоохтору аэропортан анал тырааныспарынан аҕалаллар. Кэлбит күннэригэр COVID-19 анаалыһын туттараллар. Бастакы анализ түмүгүнэн вирус баара билиннэҕинэ, тута балыыһаҕа киллэриллэллэр, суох буоллаҕына 10 күн буолан баран хос анализ туттараллар. Обсерватортан таһаарарга эмиэ анал тырааныспар туһаныллар.
Бүгүҥҥү күҥҥэ обсерваторга «Авиалесохрана» тоҕус үлэһитэ изоляцияҕа олорор. Маны таһынан обсерваторга Дьокуускайга түһэр сирдэрэ суох өрөспүүбүлүкэ улуустарын олохтоохторун киллэрэллэрэ бэлиэтэнэр.
Сонуннар
28.11.2022 | 17:26
Сунтаардар хотугу дьүкээбил "анныгар"
27.11.2022 | 10:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 28 - ахсынньы 4 күннэригэр
24.11.2022 | 11:00
Саха сирин бастыҥ IT-бырайыактара
23.11.2022 | 17:30
Олоҕун науканы кытта ситимнээн
23.11.2022 | 17:00
Үс игирэ төрөөтө
23.11.2022 | 16:30
Куорат учууталларыгар — саҥа бириэмийэ
23.11.2022 | 16:00
Саамай кэрэ сүөһүнү таллылар
23.11.2022 | 15:56
«Үтүө санаа харыйата» оҕолор баҕа санааларын толорор
23.11.2022 | 15:00
Дьикти быыстапканы көтүтүмэҥ
23.11.2022 | 14:00
Нолуоккун төлөө — холкутук утуй!
23.11.2022 | 13:00
Кыһыҥҥы суоллар аһыллар болдьохторо билиннэ
23.11.2022 | 12:00
Саҥа дьылы — иэһэ суох
23.11.2022 | 11:00
Ыккытын босхо ыытымаҥ
23.11.2022 | 10:00
Дьоҥҥут аатын үйэтитиҥ
23.11.2022 | 09:00
Онлайн төлүөҥ — бириис сүүйүөҥ
23.11.2022 | 08:00
Сийиэскэ 500-тэн тахса дэлэгээт кытынна
20.11.2022 | 09:00
НВК Саха бырагыраамата cэтинньи 21-27 күннэригэр
19.11.2022 | 16:00
Эҥсиэли хочотугар, Максим Аммосов дойдутугар
18.11.2022 | 09:00
Саҥа саҕахтары арыйан, сонун хайысхалары тутуһан
17.11.2022 | 18:44
Дьиҥ олохтон кэпсээн ааптарын кытта көрсүһүү
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Өрөспүүбүлүкэҕэ иккис улахан оскуоланы – 990 миэстэлээх оскуоланы Дьокуускай куорат ДСК дьоҕус оройуонугар тутан, 2023 сылга үлэҕэ киллэриэхтэрэ. Бу туһунан СӨ тутууга миниистирин бастакы солбуйааччы Галина Новикова иһитиннэрдэ.
Сотору кэминэн тутуу үлэтэ саҕаланар. Оскуола тутуута Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын уонна «ПроШкола» ХЭТ концессионнай сөбүлэҥ түһэрсиилэринэн ыытыллар.
«Бу сыл сэтинньитигэр Дьокуускай куоракка «Прометей» оройуоҥҥа баар 990 миэстэлээх оскуола үлэтин саҕалыаҕа. Оттон 2023 сылга ДСК дьоҕус оройуонугар 990 миэстэлээх уонна Жатай бөһүөлэгэр 360 миэстэлээх оскуолалар тутуллуохтара. Сотору кэминэн үлэлэр саҕаланыахтара», - диэтэ СӨ тутууга миниистирин бастакы солбуйааччы.
Сонуннар
06.12.2022 | 11:00
Кадеттар оскуолаларын бастакы сыбаайата түстэ
06.12.2022 | 09:00
Ахсынньы 6 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
05.12.2022 | 18:00
11 ый иһигэр 10 622 оҕо төрөөтө
05.12.2022 | 16:00
Дьиэ кэргэн саҥа дьыллааҕы хаартыскаларын куонкуруһа ыытыллар
05.12.2022 | 14:00
ЫБММ сотрудниктара хаан туттардылар
05.12.2022 | 12:00
Өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат конгреһын кыттыылаахтара кэллилэр
05.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 5 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
03.12.2022 | 18:00
Өбүгэ ситимэ — эр дьон кылаан кыахтарыгар
03.12.2022 | 14:00
«Үлэ кыбаартала» — сайдыы территорията
02.12.2022 | 18:00
Дьокуускай 100 бастыҥ үөрэнээччитигэр стипендия олохтонно
02.12.2022 | 16:00
Тымныы Оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйабыт
02.12.2022 | 12:00
Охчуттар мэтээллэри аҕалаллар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
Ордук ааҕаллар
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Сытыы муннук | 01.12.2022 | 12:03
Ийэ айманар сүрэҕин туох уоскутуой...
Билиҥҥи балаһыанньаҕа, билиҥҥи судургута суох кэмҥэ оҕотун байыаннай дьайыыга атаарбыт ийэлэрдиин кэпсэтэртэн ордук ыарахан суох. Кинилэр куоластара титириирэ, харахтарын уутун кистээн туора соттоллоро, оҕолорун тустарыгар күүстээх, тулуурдаах буола сатыыллара киһини өссө уйадытар, уоскутар тылы булбакка мух-мах бараҕын. Бу сырыыга оҕолорун атаарбыт, кэтэһэр, эрэнэр икки ийэни кытта харах уулаах кэпсэтиибин ааҕааччыларбар...
Дьон | 25.11.2022 | 16:00
Юрий Попов: «Барыта улахан үлэттэн тахсар»
Дьокуускайга Тупсарыы үс сыла биллэриллэн, бу диэн эттэххэ, киин куоракка, чахчы, үтүмэн үлэ ыытылынна, ону олохтоохтор даҕаны бэйэҕит көрө-истэ сылдьаҕыт. Быйыл сайын «Уһук Илиҥҥэ 1000 тиэргэн» федеральнай бырайыагынан Дьокуускай куоракка 75 тиэргэн тупсаран оҥоһулунна. Саамай элбэх эбийиэккэ бэдэрээтчитинэн «Основа» ХЭТ үлэлээтэ. Онон бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр бу тэрилтэ эдэр салайааччыта Юрий Поповы...
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
2020 сыл бүтүөр диэри Дьокуускайга 211 элбэх кыбартыыралаах дьиэ хаарбах туруктааҕынан биллэриллиэҕэ.
Сыл саҕаланыаҕыттан Дьокуускай үрдүнэн уопсайа 211 дьиэ чинчийилиннэ, олортон 183-һэ хаарбах туруктааҕынан ааҕылынна. Эбии 28 дьиэ докумуона туоһулааһыны ааһар. Бу дьиэлэр 2020 сыл бүтүөр диэри хаарбах туруктааҕынан биллэриллиэхтэрэ.
Бүгүҥҥү күҥҥэ Дьокуускайга барыта 811 дьиэ хаарбах туруктааҕынан ааҕыллар. Көһөрүү бырагырааматын иккис түһүмэҕэр 2012-2017 сыллардаахха хаарбах туруктааҕынан ааҕыллыбыт 166 дьиэ кыттар.
Сонуннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 2 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
02.12.2022 | 10:00
Ахсынньытааҕы сокуоннар
02.12.2022 | 09:00
Биэнсийэни иккитэ ылыахтара
01.12.2022 | 18:00
Спартакиадаҕа бастыҥнар кыттыахтара
01.12.2022 | 17:00
Арыгы атыытыгар хааччахтааһын киллэриллэр
01.12.2022 | 16:00
Эһиилги былаан — 38 км суол
01.12.2022 | 15:06
Саамай сөптөөх диэн көрөбүн
01.12.2022 | 15:05
Комплекс оҥорор ордук
01.12.2022 | 15:00
Бүгүн саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарыа
01.12.2022 | 15:00
Субсидия кээмэйэ улаатар
01.12.2022 | 14:00
Кадеттарга – саҥа оскуола
01.12.2022 | 13:00
Саҥа сулууспаҕа эрэл улахан
01.12.2022 | 12:00
Кииннэммит библиотека ситимэ анал бырагырааманы оҥордо
01.12.2022 | 11:00
Ыччаппыт талаанынан сөхтөрдө
01.12.2022 | 10:00
Сэргэх көрсүһүү
01.12.2022 | 10:00
Ахсынньы 1 күнүгэр Дьокуускай куоракка вакцинацияланар пууннар
01.12.2022 | 09:30
Дьокуускайга — бастакы харыйа уота
01.12.2022 | 09:00
Владимир Трегубов: «Дьокуускайга дьиэ тутуута биир кэлимник барыа»
30.11.2022 | 22:38
Сүдү үлэтэ — духуобунай нэһилиэстибэбит
30.11.2022 | 18:30
Босхо юридическай көмө
Ордук ааҕаллар
Дьон | 19.11.2022 | 18:00
Николай Винокуров: «Дойдубар этэҥҥэ эргиллэн кэллим...»
«Боотур» этэрээт байыастарын ортотугар биһиги биир дойдулаахпыт Алаһыай нэһилиэгиттэн төрүттээх Николай Винокуров баарын истэн, кэпсэтиэхпин баҕардым. Ол эрэн сэһэргэһиибин хайдах-туох саҕалыахпын тобуларбар олус ыарахан этэ. Бу үлэ, үөрэх, сайдыы, тэрээһин туһунан суруйуу, кэпсэтии буолбатах... Бу — олох, дьылҕа, тыын былдьаһыы, өлүү-сүтүү, инники олох иһин охсуһуу туһунан сэһэргэһии. Николай тута хоруйдаабытыгар...
Дьон | 25.11.2022 | 10:20
Халбаакыттан — Олоҥхо тыйаатырыгар
Дьокуускайга саха тылын учууталларын сийиэстэрин сэргэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо декадата ыытылла турар. Оттон чулуу айымньыбыт баай философиятын кэлэр ыччакка тиэрдэр биир бэртээхэй ньыманан тыйаатыр буолар. Бу дьыл сэтинньитигэр Олоҥхо тыйаатыра «Дьорҕостой Бэргэн» куукуланан испэктээк туруоран сүрэхтээбитэ. Режиссер Гаврил Мэҥкээрэп Николай Калинович Шамаев-Чопчухаан (Үөһээ Бүлүү) олоҥхотунан туруоруутун Дьокуускай куорат хас да уһуйааныгар...
Дьон | 26.11.2022 | 10:00
Мария Матвеева: «Дьоҥҥо үтүөнэн эрэ сырыттахха, олорорго чэпчэки»
Тыа сиригэр көмүс куоластаахтар, үҥкүүһүттэр, айар, суруйар дьон баалларын куруук кэрэхсии, сэргии истэбит. Ханна да сырыттарбын талааннаах дьону кытта билсэрбин, санаа атастаһарбын туохтааҕар да ордоробун.
Дьон | 20.11.2022 | 11:00
Элэгэнтэй Адамов: «Сиэрдээх өй-санаа төрүт дьарыкка эрэ баар»
Бүгүҥҥү нүөмэргэ Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгин олохтооҕо Элэгэнтэй Адамовы кытта тыа сирин олоҕун, итэҕэл, уус идэтин, сайдыы, норуот дьылҕатын, кэскилин туһунан сэһэргэстибит. Дьоҕурдаах киһи анаарыыта киэҥэ, этэр тыла оруннааҕа сөхтөрдө.
16+
Cетевое издание kiinkuorat.ru зарегистрировано Роскомнадзором 30.04.2021 г. реестровая запись ЭЛ№ФС77-81002
Учредитель: МУП Редакция газеты «Эхо Столицы» ГО г. Якутск". Адрес: 677000, г. Якутск, пр. Хабарова, 27/1
И.о. главного редактора: А.И.Донская
Редакция за содержание рекламных объявлений ответственности не несет. За информацию и текст, опубликованные под знаком "реклама", несет ответственность рекламодатель. Рукописи не рецензируются и не возвращаются.
|
oscar
|
Тиэкис Creative Commons Attribution-ShareAlike лиссиэнсийэ усулуобуйатынан тарҕанар, сорох түбэлтэҕэ эбии көрдөбүллэр баар буолуохтарын сөп. Сиһилии Туттуу усулуобуйатын көр.
|
oscar
|
Урут күөгэйэр күнүгэр таҥара буолан олорбута: аҕабыт оҕону сүрэхтиирэ, кини улаххан дьону сүрэхтиирэ. Аҕабыт ааттаабыт аата кумааҕыга эрэ сылдьара, кини ааттаабыт аата үс дойдуну бүүрүүкүү барара, устуллубат тирии буолара, суоруллубат сыбах буолан сыстара. Кини ааттаабыт аата сороххо, хаатырга бэчээтин курдук, саатар-кыбыстар мэҥ буолан сыстара, сороххо, кыһыылаах умунах курдук, сааһын туххары сүрэҕин уонна суобаһын тарбатар дьаат өлүү буолан иҥэрэ.
— П.А. Ойуунускай, Сэһэннэр, кэпсээннэр. Бичик: 2003, Дьэбэрэттэн тахсыы. С.158
Дьэ онон, Хабырылла аҕата биллибэт... Кини аҕатын билбэт, араспаанньата суох, ол оннугар хос ааттарынан дэлэй... Арай ити "Халлаан Хабырыллата" диэн ааты ылыммат мөккүөрдээх. Бу аат кини дьоҥҥо тэҥэ суоҕун, аҕата суоҕун, ийэтин муҥнаах олоҕун өйдөтөр. Ол иһин Хабырылла бу ааты иһиттэр эрэ, көрдөөх-нардаах бэйэтэ кэлиэх-барыах сирин булбат, хараҕынан тугу да таба көрбөт буолуор диэри кыыһырар.
— Эрилик Эристиин. Атаҕастабыл
- Аааккын уонна араспаанньаҕын кумааҕыга илии баттаан суруйарга үөрэтиим эрэ... Сөбүлэһэҕин дуо?
- Сөбүлэһэбин, - диэхтээбитэ Дьөгүөрсэ.
Өндүрэй бэрт түргэнник ыраас кумааҕыны уонна харандаас тоһоҕоһун дьиэтиттэн таһаарбыта. Бэркэ диэн кыҥастаһа-кыҥастаһа, бэчээтинэй буукубаларынан "ЕГОР ТЫРЫНКАЕВ" диэн суруйбута.
- Көрөн кэбис, бу эн аатыҥ, "Егор" диэн бу курдук суруллар. Ыл, балары үтүгүннэрэн суруй эрэ! - Өндүрэй харандааһын тоһоҕоһун Дьөгүөрсэҕэ туттарбыта.
Дьөгүөрсэ сүрдээҕин кичэйэн, буукуба биир да токурдарын көтүппэккэ, уус киһи маска оһуор быһарын курдук "ЕГОР" диэн аатын суруйбута. Өндүрэй ону көрөн олорон олус бэркиһээбитэ, сөхпүтэ.
|
oscar
|
Аллараа Бэстээхтэн Чурапчыга диэри Халыма федеральнай суол аспаалланан бүттэ. Бүгүн, алтынньы 7 күнүгэр, Ил Дархан Айсен Николаев, Суол федеральнай агентствотын салайааччытын солбуйааччы Игорь Костюченко суолу үөрүүлээхтик астылар. Санатан эттэххэ, “Халыма” федеральнай суол Саха сирин уонна Магадан уобалаһын хабар, уопсай уһуна 1980 км. Федеральнай бырагырааманан 2019 сылтан барыта 450 км суол оҥоһуллуохтааҕа. Быйыл Магадан уобалаһыгар 200 км, Саха сиригэр 160 км оҥоһулунна. Аллараа Бэстээхтэн Чурапчыга диэри суол аспаалланна. — Аллараа Бэстээхтэн Чурапчыга диэри аспаал суол кэлбитинэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин. Бүгүн өрөспүүбүлүкэбит суолларын историятыгар эмиэ биир умнуллубат күн. Егор Борисовтыын бу суолунан хаста да айаннаан турабыт, кини өссө бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлинэн үлэлии сырыттаҕына. Ил Дарханынан олорон бу суол саҥалыы оҥоһулларыгар бастакы олугу уурбута. Ол салҕанан 2019 сылтан үс сыл иһигэр аспаал суол Чурапчыга кэллэ. Салгыы аспаал суол Ытык Күөлүнэн, Хаандыганан Магадаҥҥа тиийиэҕэ, — диэн эттэ. Халыма суолугар 2027 сылга диэри сүүс тыһыынчаттан тахса килэмиэтир суолу оҥоруохтаахтар. Санатан эттэххэ, РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Анал этиитигэр эрэгийиэннэр суолларын оҥорууга, өрөмүөннээһиҥҥэ ураты болҕомтону ууран турар. — РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин дьаһалынан, федеральнай бырагырааманан үгүс эрэгийиэҥҥэ бу маннык аспаал суоллар арыллаллар. Ханна суол оҥоһуллар да онно сайдыы барар, — диэн этэр Игорь Костюченко
|
oscar
|
Кырыым татаардара (кырыымтат qırımtatarlar, къырымтатарлар, бр. ахс. qırımtatar, къырымтатар) эбэтэр кырыымнар[1][2][3] (кырыымтат qırımlar, къырымлар, ед. ч. qırım, къырым) — былыр Кырыымҥа үөскээбит омук. Түүр тылларыгар киирэр кырыым татаардарын тылынан саҥараллар.
Кырыым татаардарын былааҕа
Үксүлэрэ суннит мусульмааннар.
ТарҕаныылараПравить
Кырыым татаардара.
Үксүлэрэ Кырыымҥа (260 тыһ.) уонна онтон чугас Украина атын сирдэригэр, Турцияҕа, Румынияҕа (24 тыһ.), Узбекистааҥҥа (90 тыһ.[4], араас этиинэн 10 тыһ. 150 тыһ. дылы), Арассыыйаҕа (4 тыһ., үксүлэрэ Краснодаар кыраайыгар), Болгарияҕа (3 тыһ.) олороллор. Кырыым татаардарын тэрилтэлэрэ ааҕалларынан Турцияҕа сүүһүнэн тыһыынча кырыым татаардара олороллор, ол эрэн чуолкайа биллибиэт, тоҕо диэтэххэ Турция олохтоохторун омугун бэчээккэ таһаарбат. Кырыымтан Турцияҕа көспүт дьон сыдьааннарын уопсай ахсаана билигин 5-6 мөл кэриҥэ, ол эрэн ол дьонтон сорохторо ассимиляциялананнар бэйэлэрин кырыым татаарынан буолбакка, кырыымтан кэлбит тууроктарынан ааҕыналлар[5].
БыһаарыыларПравить
↑ Тюркские народы Крыма. Караимы. Крымские татары. Крымчаки. / Отв. ред. С. Я. Козлов, Л. В. Чижова. — М.: Наука, 2003.
↑ Озенбашлы Энвер Мемет-оглу. Крымцы. Сборник работ по истории, этнографии и языку крымских татар. — Акмесджит: Доля, 1997.
↑ Очерки истории и культуры крымских татар. / Под. ред. Э. Чубарова. — Симферополь, Крымучпедгиз, 2005.
|
oscar
|
"Макаар – балаҕан баһылыга, алаас ытык иччитэ, арҕахтаах эһэ бэйэтэ тахсан сылдьарын курдук оҕонньор."
"Макаар сиэстэрэ бастакы тылларын сатаан истибэтэ, арай, төттөрүтүн кэлэн, куһаҕаҥҥа сэргэҕэ дэлэтэ дуо, «окуоскаҕа бар» диэбитин «кокуоскаҕа бар» диэтэ диэн, тиэрэ истэн таһаарда."
|
oscar
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.